قصیدهٔ۱۰

۷۴. یا گاو زری که سامری ساخت
گوساله شمار زرگران را

🍃🍃🍂🍁🍂🍃🍃
سامری: مردی از پیروان موسی یا خویشاوند او و یا بر طبق برخی از روایات، خاله‌زادهٔ موسی که منسوب به قبیلهٔ سامره از عظمای بنی‌اسرائیل بود. در برخی از تفاسیر(تفسیر ابوالفتوح رازی، جلد۷؛ ص۴۸۲) او را اهل کرمان گفته‌اند. قصهٔ سامری و ساختن گاو زر و به صدا درآمدن آن گوساله در تورات نیامده است؛ اما در تفاسیر چنین است: موسی برای آوردن الواح به طور سینا رفته بود و به قوم خود وعده داده بود که بعد از سی روز بازگردد؛ اما چون به فرمان الهی ده روز به آن مدت افزوده گشت، مردم گفتند موسی خلف وعده کرده است. سامری در این فرصت از جواهر خود و مردم در عرض سه روز گوسالهٔ زرینی ساخت؛ هنگامی که باد به زیر گوساله دمیده می‌شد، در شکم او می‌رفت و از گلوی او آواز گاو بیرون می‌آمد مردم به تماشای آن مشغول شدند و از دین برگشتند. در تفسیر ابوالفتوح رازی، جلد۷، ص۴۸۳ آمده است که چون قبطیان و خود فرعون (پیش از دعوی خدایی) در اصل گاوپرست بودند، سامری برای نقشهٔ خود گوساله را اختیار کرده بود.
در آیهٔ ۸۸ سورهٔ طه به داستان سامری اشاره شده است:

فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَّهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَٰذَا إِلَٰهُكُمْ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ
ﭘﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﻴﻜﺮ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ‌ﺍﻯ ﻛﻪ ﺻﺪﺍﻳﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ [ﺍﻭ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ] ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺧﺪﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﻭ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﻮﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ [ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ] ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩ.

@khaghanieshervani