جۆرەکانی "نەفس"
سێ جۆرن کە الله تعالی لە قورئاندا ئاماژەیان پێدەکات :-
١- نَفس لَأَمَّارَة :-
واته ئهو نهفسهی كه فهرمان به خراپه و تاوان و گوناه دهكات،
ئهم جۆره نهفسه سواری سهری خاوهنهكهی بووهو ئارامی لێ ههڵگرتووه
و بهرچاوی تاریك كردووه، كهم ئامۆژگاری دهبیستێ، كهم گوێ بۆ حهق دهگرێت
، ئهگهر بهزهیی الله تعالی نهبێت كهم جار ئهم جۆره كهسانه بهرهو ئیمان دێن،
بەڵام ههندێ جار به هۆی رووداوێكی دڵتهزێنهوه دادهچڵهكێت..
قورئان له باسی ئهم جۆره نهفسهدا لهسهر زمانی زوڵێخاوه دهفهرموێ:
(وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ)
یوسف/٥٣
واته: خۆم بێ تاوان ناناسێنم، بەڵام خۆ نهفسیش فهرمانڕهوای كردهوهی بهده ..
٢- نَفس اللَّوَّامَة :-
واته نهفسی لۆمهكار..
قۆناغێكه له قۆناغهكانی گۆڕان له نهفسدا،
كه زۆربهی ئیمانداران دهگرێتهوه! ئهویش بهوهی كه كاتێك گوناهێك دهكهن پهشیمان دهبنهوهو لۆمهی خۆیان دهكهن
، یاخود بهردهوام پهشیمانن له رابووردووی خۆیان.. الله تعالی ــە ئهو جۆره نهفسهی لا پهسهنده و سوێندی پێ خواردووه
کە دەفەرموێت:
( لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ *
وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ )
واتە: سوێند دهخۆم به ڕۆژی قیامهت.
سوێند دهخۆم به ویژدانی زیندوو و نهفسی ڕهخنه له خۆگر که لۆمهی خۆی دهکات.
ههتا ئێمه خاوهنی دڵ و دهروون و نهفسێكی وا بین ئهوه مانای وایه ئیمان و باوهڕمان سهلامهته .
٣- نَفس الْمُطْمَئِنَّة :-
واته : ئارام و دامهزراو،
ئهو كهسانه دهبنه خاوهنی ئهم نهفسه كه بهردهوام له زیكرو یادی الله تعالی ــه غافڵ نابن،
ئهوانهی كه زۆر مهبهستیانه رهزامهندی الله تعالی بهدهست بێنن..
ئهمانه جڵهوی نهفسی خۆیان گرتووهو نایهڵن سهركهشی بكات،
ئهو بهختهوهرانه له سهرهمهرگدا پێیان دهوترێت:
(يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ *
ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً *
فَادْخُلِي فِي عِبَادِي *
وَادْخُلِي جَنَّتِي)
الفجر٢٧-٣٠
واته : ئهی خاوهن نهفسی هێمن، دڵ و دهروونی پڕ له ئارامی،
بگهڕێرهوه بۆ لای پهروهردگارت، ئهو له تۆ رازییهو تۆش لهو رازیت،
بچۆره ریزی پیاوچاكانمهوه،
بچۆرە بەهەشتەکەمەوە.
ـــــــــــــــــــــــــ
✍🏻﴿ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُـوَ ٱلْـهُـدَىٰ ﴾
ههر ڕێـنموونـیی الله یه ڕینموونی ڕاســـــت.
سێ جۆرن کە الله تعالی لە قورئاندا ئاماژەیان پێدەکات :-
١- نَفس لَأَمَّارَة :-
واته ئهو نهفسهی كه فهرمان به خراپه و تاوان و گوناه دهكات،
ئهم جۆره نهفسه سواری سهری خاوهنهكهی بووهو ئارامی لێ ههڵگرتووه
و بهرچاوی تاریك كردووه، كهم ئامۆژگاری دهبیستێ، كهم گوێ بۆ حهق دهگرێت
، ئهگهر بهزهیی الله تعالی نهبێت كهم جار ئهم جۆره كهسانه بهرهو ئیمان دێن،
بەڵام ههندێ جار به هۆی رووداوێكی دڵتهزێنهوه دادهچڵهكێت..
قورئان له باسی ئهم جۆره نهفسهدا لهسهر زمانی زوڵێخاوه دهفهرموێ:
(وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ)
یوسف/٥٣
واته: خۆم بێ تاوان ناناسێنم، بەڵام خۆ نهفسیش فهرمانڕهوای كردهوهی بهده ..
٢- نَفس اللَّوَّامَة :-
واته نهفسی لۆمهكار..
قۆناغێكه له قۆناغهكانی گۆڕان له نهفسدا،
كه زۆربهی ئیمانداران دهگرێتهوه! ئهویش بهوهی كه كاتێك گوناهێك دهكهن پهشیمان دهبنهوهو لۆمهی خۆیان دهكهن
، یاخود بهردهوام پهشیمانن له رابووردووی خۆیان.. الله تعالی ــە ئهو جۆره نهفسهی لا پهسهنده و سوێندی پێ خواردووه
کە دەفەرموێت:
( لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ *
وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ )
واتە: سوێند دهخۆم به ڕۆژی قیامهت.
سوێند دهخۆم به ویژدانی زیندوو و نهفسی ڕهخنه له خۆگر که لۆمهی خۆی دهکات.
ههتا ئێمه خاوهنی دڵ و دهروون و نهفسێكی وا بین ئهوه مانای وایه ئیمان و باوهڕمان سهلامهته .
٣- نَفس الْمُطْمَئِنَّة :-
واته : ئارام و دامهزراو،
ئهو كهسانه دهبنه خاوهنی ئهم نهفسه كه بهردهوام له زیكرو یادی الله تعالی ــه غافڵ نابن،
ئهوانهی كه زۆر مهبهستیانه رهزامهندی الله تعالی بهدهست بێنن..
ئهمانه جڵهوی نهفسی خۆیان گرتووهو نایهڵن سهركهشی بكات،
ئهو بهختهوهرانه له سهرهمهرگدا پێیان دهوترێت:
(يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ *
ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً *
فَادْخُلِي فِي عِبَادِي *
وَادْخُلِي جَنَّتِي)
الفجر٢٧-٣٠
واته : ئهی خاوهن نهفسی هێمن، دڵ و دهروونی پڕ له ئارامی،
بگهڕێرهوه بۆ لای پهروهردگارت، ئهو له تۆ رازییهو تۆش لهو رازیت،
بچۆره ریزی پیاوچاكانمهوه،
بچۆرە بەهەشتەکەمەوە.
ـــــــــــــــــــــــــ
✍🏻﴿ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُـوَ ٱلْـهُـدَىٰ ﴾
ههر ڕێـنموونـیی الله یه ڕینموونی ڕاســـــت.