کانال تلاوت گران قرآن و یاران رسول الله

رضاع

استدلال علمی قاعده (یحرم من الرضاعه مایحرم من النسب)
قرآن کریم [در سوره نساء] می‌فرماید :
حُرِّمَتْ عَلیکُم اُمَّهاتکُم وَ بَتاتُکُم وَ اَخواتَکُم وَ عَمّتکُم وَ خلتکُم وَ بَناتُ الأخِ و بَناتُ الاُختِ و أمَّهاتُکُم الَّتی أرْضَغنَکمْ و اَخَواتکُم مِنَ الرَّضاعَهِ وَ اُمَّهتُ نسائکُم وَ ربیئبکُم الَّتی فی حَجوُرَکُم مِنْ نسائکُم الّتی دخلتهم بهنَّ فاِنْ لَمْ تکونوا دَخَلَتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ علیکم و حَلئلُ أبْنائکُمُ الَّذینَ مِنْ إصْلِبکُم و اَنْ تَجْمَعُوا بین الأُختَینِ إلاّ ما قد سلفَ اِنَّ اللهَ کانَ غفوراً رَحیماً  (نساء : 23)
از عائشه(رض) روایت شده است که گفت : عموی رضاعیم آمد اجازه خواست که وارد خانه شود به وی اجازه ندادم تا اینکه از پیامبر سؤال نمایم، پیامبر آمد و من از وی پرسیدم، فرمود : «او عمویت می‌باشد وی را اجازه دهید، عائشه می‌گوید : گفتم ای رسول خدا همانا زن مرا شیر داده است، و مرد مرا شیر نداده است، پیامبر فرمود : او عمویت می‌باشد، باید وارد شود عائشه می‌گوید همانا این جریان بعد از نزول حجاب بود، و عائشه گفت : هر آنچه از طریق نسب حرام شده است از طریق رضاعی نیز حرام می‌باشد». (1)*
آیه و روایت فوق بیانگر این می‌باشند که رضاعت با شروط معروف آن پسر شیرخوار را پسر شیرده نموده، و او را نیز برادر شریکان شیری وی می‌نماید و خویشاوندی رضاعی ثابت و قابل انتقال است، در پرتو یافته‌های جدید که علم ژنتیک – که تازه‌ترین یافته‌های پزشکی می‌باشد – ذکر کرده است تأکید می‌ورزد که رضاعت برخی ژنها را از شیرده به شیرخوار انتقال می‌دهد.
و این خویشاوندی که پیامبر در سنت آنرا همچون نزدیکی و قرابت نسبی و قرآن نیز چنین قرار داده است، به سبب انتقال ژن‌ها از شیر مادر [شیرده] به شیرخوار می‌باشد، این ژن‌ها سلول‌های شیرخوار را ‌شکافته، و با ژن‌های شیرخوار مخلوط شده و به وارثان وی نیز انتقال می‌یابند.
و طبیبان می‌گویند : شیر بر بیش از یک نوع سلول را در بر می‌گیرد، و دستگاه ژنتیکی شیرخوار ژن‌های ناآشنا را انتقال داده و چون خود نارس می‌باشد آنها را می‌پذیرد.
هرگاه زنی کودک را شیر دهد ژن‌های موجود در شیر او، سلول‌های جنین را شکافته ،و در آن جای می‌گیرند، و به دستگاه ژنتیکی وی می‌رسند، لذا پیامبر فرموده است : «یحرمُ منَ الرضاعهِ ما یحرمُ مِنَ الولاده».
پیامبر(ص) از هوی و نفس سخن نمی‌گوید، سخنان وی وحی است که به وی [تشریعی] الهام می‌گردد، پس هر آنچه که در قرآن و سنت صحیح می‌باشد، دارای اصل و پایه‌ای علمی است، و دانشمندان کنونی ژنتیک کشف نموده‌اند، که شیر تشکیل‌یافته از مجموعه‌ای سلول‌ها، بافت‌های جنین را به طرف ژن‌های اصلی شکافته، و در آن فرو می‌روند، و دستگاه ژنتیکی جنین هر چیز غریبی را تا جزئی از خود شود می‌پذیرد.
پس پیامبر وقتی که فرمود «یحرمُ منَ الرضاعهِ ما یحرمُ مِنَ الولاده» ، جز از طریق وحی و الهام از طرف خداوند آن را بر زبان نیاورد.

--------
----------
(1) - بخاری (4941)، مسلم (1445)، ترمذی (1148)، ابن ماجه (1948)، مالک (1254).

الحمدالله حمدا کثیرا

الحمدالله حمدا کثیرا

پزشکان هم می‌گویند کمترین زمان [شیرخوار] شش ماه می‌باشد، و بالاترین و کامل‌ترین مقدار نیز دو سال کامل می‌باشد.
و صیغه «یٌرضحن» به صورت خبر در معرفی امر ذکر شده است، یعنی ای مادران فرزندانتان را شیر دهید، و هر امری اگر نص و قرینه‌ای نباشد که برخلاف آن دلالت نماید مستلزم وجوب می‌باشد.
نکته‌ای مهم؛ هرگاه کودکی به هر دلیل نتواند از شیر مادر استفاده نماید، دانشمندان بر این باورند که می‌بایست برای وی شیردهی جستجو نمود، نه اینکه او را شیر گاو و یا هر شیر دیگر داد، قرآن نیز می‌فرماید :
و ان أردتم أن تَسْتَرْصِغوُا اولدکُم فلا جُناحَ علیکم  (بقره : 233)
جایگزین شیر مادر شیرهای قوطی نیست، بلکه به دنبال شیردهیِ باید رفت، و این فرد شیرده می‌بایست دارای خصوصیات زیر باشد؛ تندرست و سالم، دارای خرد بزرگ، و اخلاق نیکی باشد.
و بیشتر دولت‌ها، کارخانه‌های شیرخشک‌سازی کودکان را ملزم می‌نمایند به اینکه روی هر قوطی شیر بنویسند : «هیچ چیزی جایگزین شیر مادر نیست». و تحقیق علمی در یک کشور پیشرفته اجرا گردید، که پژوهشگران درجه هوش فطری تعدادی از کودکان ملت‌های مختلف را به نسبت شیردهی طبیعی و مصنوعی مقایسه نمودند، که نتیجة آن شگفت‌انگیز بود، به طوری که کودکان جزیره پاسفیک از میان کودکانی که مورد بررسی قرار گرفته‌اند دارای بالاترین میزان هوش و ذکاوت می‌باشند، و این هم بدین سبب است، که آنان مطلقاً با شیرخواری مصنوعی آشنایی ندارند، و خداوند هم زیبا فرموده است :
وَالْوالِداتُ یُرَضِعْنَ اَوْلدَهُنَّ حَوْلَیْنِ کامِلَیْنِ  (بقره : 233)
این منهج و تعلیمات الهی است، پس چه چیزی بنده را منع می‌‌نماید که از خداوند اطاعت نماید؟ و چه مانعی است که او مؤمن باشد؟ و باز می‌فرماید :
و هَدَیْنهُ النَّجْدَینِ  (بلد : 10)
در همین زمینه عرفا گفته‌اند :
در تاریکی رحم مرا مورد لطف قرار دادی، ای بهترین کفیل در رحم مرا کفالت نمودی و در قلب مادران بر ما مهر گذاشتید، غذاهای ما را در پستان‌ها قرار دادید، و ما را در کودکی پرورش دادی، و زبان ما را باز نمودید تا اقرار نماید که تو پروردگار مایی، و خود را به ما شناساندی، پس همیشه سپاس برای تو چون مرا رشد الهام نموده‌اید.
خداوند در قلب مادران مهر گذاشته، و در پستان‌هایشان شیر، که آن رحمت معنوی و غذای جسمی است.

شیر مادر و مهر او

خداوند متعال علاوه بر مهر مادران نسبت به فرزندانشان رحمت و مهری را در دل آنها به ودیعت نهاده است، و نوع خاصی از شیر را در پستان زن قرار داده است همچنانکه پزشکان می‌گویند : شیر مادر، مبهوت‌کننده و شگفت‌انگیز می‌باشد، و چنانچه تمام نیروی بشر با هم اجتماع نمایند تا خصوصیات ترکیبی آنرا درک نمایند، عاجز می‌مانند، و بزرگترین کارگاه‌ها از ساختن آن عاجز می‌باشند.
اما آنچه که قابل تأمل است اینکه؛ کودکی را که خداوند آفریده است به میزان متناسب با شیر مادر آنزیم‌های هاضمه را در وی به ودیعت نهاده است، اگر شیر گاو را تازه یا به صورت خشکیده به او می‌خوراندیم کودک از هضم آن عاجز می‌ماند، بسیاری از مواد چربی و پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه هضم نمی‌شدند، و دفع و تصفیه مواد مذکور از طریق کلیه‌ها آنها را خسته و از بین می‌برد، لذا کودکی که شیر گاو می‌خورد، کلیه‌های او از دفع کردن موادهای چربی، اسیدآمینه، پروتئین‌ها خسته و توان هضم آنها را ندارند. و آنزیم‌های هضم در کودک متناسب با شیر مادر می‌باشد، و با شیر گاو هماهنگ نیست. در شیر گاو چهار نوع اسید وجود دارد، و در شیر مادر از اسیدهای آمینه خبری نیست.
دانشمندان گفته‌اند : بالا رفتن مقدار اسید آمینه در خون باعث عقب‌افتادگی و آفات قلبی و هوشی، کبدی و گوارشی و بیماری‌های مزمن در شیرخوار می‌گردد.
اما ترکیب آن (شیر مادر) پیوسته برحسب نیاز و پذیرش دستگاه‌های اعضای شیرخوار در حال دگرگونی است، از لحاظ تناسب در حد بالایی است، چون مستقیماً از شیرده گرفته می‌شود در معرض آلودگی هیچ نوع میکروبی قرار نمی‌گیرد. در نتیجه از لحاظ پاکی و سترون کردن مطمئن‌ترین طریق تغذیه بوده و کمترین ضرر را داراست، حرارت آن در خلال یک شیردهی واحد ثابت می‌باشد، و جود چنین شروطی [که ذکر شد] در شیردهی مصنوعی مشکل می‌باشد، و علاوه بر آن در تابستان دمای خنکی دارد، و در زمستان ولرم می‌باشد، و آسان هضم می‌شود، و زمان هضم آن از یک ساعت و نیم افزایش نمی‌یابد، اما زمان هضم شیر قوطی و شیشه [شیرخشک] بیش از سه ساعت طول می‌کشد، و کودکی که از پستان مادر شیر می‌خورد در برابر تمام بیماری‌ها واکسینه می‌گردد، چون شیر مادر دارای موادی است، که پادزهری برای التهابات روده‌ای و تنفسی می‌باشد، علاوه بر اینها از لحاظ اقتصادی کمترین هزینه را داراست.
بیشتر حالات تنگی نفس و عفونت روده، و دیگر بیماری‌های شایع میان کودکان با شیرخوارگی طبیعی درمان می‌شود.
در شیر مادر موادی است، که از چسبیدن میکروب‌ها به دیواره روده‌ها جلوگیری می‌کند، نیز موادی اسیدی جهت کشتن میکروب‌ها نهفته‌اند، شیرخواری طبیعی کودک را از بیماری‌های وبا، اسهال خونی، فلج اطفال، کزاز، و ... مصون و پیشگیری می‌نماید، چون تمام مصونیت مادر در شیر وی می‌باشد. شیرخواری کودک از پستان مادر وی را از ورم‌های پستان‌های بیمار مصون نموده، و شیرخوار را از آفت‌های قلبی، هوشی، تغذیه‌ای محفوظ می‌دارد. بلکه قطع زودهنگام شیرخوار از شیر در او ضربة روحی و انحرافات رفتاری ایجاد می‌کند.
شیر مادر – شب و روز در سفر و حضر – به آسانی در دسترس می‌باشد. چون همیشه با حرارت مناسب و استرلیزه‌ای بی‌نظیر و سهولت در هضم آماده می‌باشد و دارای مصونیتی است که از بسیاری بیماری‌ها پیشگیری می‌نماید، و قرآن کریم در این زمینه اشارات و بیانات شیوایی دارد، و می‌فرماید :
لقد خلقنا الانسنَ فی کبد* اَیحسبُ اَنْ لنَ یقدر علیه احد* یقول أهلکت مالاً لُبداً* اَیَحْسَبُ اَنْ لَمْ یَرهُ اَحَدٌ* ألَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَیْنَینَ* وَ لِساناً وَ شَفَتَیْن* و هَدَیْنهُ النَّجْدَینِ  (بلد : 4-10)
ابن عباس می‌گوید : نجدین عبارتند از : پستان‌ها ، که هدیه‌ای از طرف خداوند می‌باشد.
دانشمندان روانشناسی کودکان می‌گویند که کودک هنگامی که به دنیا پا می‌گذارد دارای هیچگونه ادراک و تشخیصی نیست، تمام توانایی‌ها، مفاهیم، تشخیص و اهلیت‌ها، در نتیجه تماس وی با جامعه به دست می‌آید، و آیه قرآن نیز می‌فرماید :
واللهَ اخرجکُم من بطون أمهتکم لا تعلمون شیئاً وَ جَعَلَ لکم السّمعَ و الأبْصرَ و الأفْتدَهً لعلّکم تشکرون  (نحل : 78)
اما برخلاف نظر روانشناسان کودک متولد شده، و نیازی هم به آموزش ندارد، مثلاً عمل مکیدن، چون اگر مکیدن نمی‌بود، انسانی را در پنج قاره دنیا نمی‌یافتید، زیرا کودکی که در بی‌خبری به دنیا آمده توانایی توجیه ضرورت گرفتن پستان مادر، و خود را هماهنگ نمودن با آنرا ندارد، و نمی‌تواند این توجیهات را با فهم دریافت کند، تا شیر به وی برسد چه جای اینکه خود را با آنها تطبیق دهد.
عطوفت و مهری که کودک در اثنای شیرخواری از طرف مادر به دست می‌آورد در قلب وی مهر و عطوفتی می‌نشاند که در آیند او نیز به اطرافیان خود منعکس می‌نماید.
وَالْوالِداتُ یُرَضِعْنَ اَوْلدَهُنَّ حَوْلَیْنِ کامِلَیْنِ لِمَنْ أرادَ أنْ یُتمَ الرَّضاعَهَ  (بقره : 233)

الحمدالله حمدا کثیرا

الحمدالله حمدا کثیرا

فشار درونی در هنگام بارداری عامل اختلال در جنین می‌گردد

بی‌گمان فشار عاطفی و درونی شدید که زن هنگام بارداری و حتی قبل از آن با آن روبرو می‌گردد، می‌تواند عامل ظهور اختلال در جنین گردد، زیرا یکی از عوامل مختل شدن جنین‌ها اضطرابات عاطفی روانی است که زن در آن به سر می‌برد. مبالغه نیست اگر بگویم صدها موضوع تأکید می‌نمایند که فشار درونی عامل بیماری‌های بی‌شماری است، و مشکل روحی با ایمان به خداوند و اطاعت او، یاد و اخلاص برای او تداعی می‌شود، و فرد مؤمن از مشکل درونی مصون است، و زن مؤمن پاک و عفیفه و مطیع همسر خویش از مشکل روحی به دور می‌باشد.
دانشمندان ذکر می‌کنند که فشار روحی شدید مانند از دست دادن کار، طلاق، جدایی زن و مرد به علت کار، مسافرت و یا اندوهگین شدن بر اثر از دست دادن مرد. در خلال بارداری، ممکن است به حالات غیرطبیعی در جنین و اختلالاتی از قبیل، شکافتن و لب‌شکری و مشکل حلقی و غیره منجر گردد.
دانشمندان در تفسیر این مسأله می‌گویند : فشار درونی عامل بالا رفتن هورمونی که به بالا رفتن قند در خون و کاهش اکسیژن در بافت‌ها می‌گردد، و هر دو در اختلالات بدنی جنین تأثیر می‌نمایند، رابطه درون با بدن چیز شگفت‌انگیزی است، هرگاه درون سالم باشد بدن نیز سالم خواهد بود، و چون درون تندرست شود قلب استقامت می‌یابد، و هرگاه درون سالم باشد تمام اندام سالم می‌گردد، و درمان ما که با خداوند است که نزد او توبه کنیم و در آنچه دستور داده است اطاعت نماییم و از سنت پیامبر(ص) او پیروی کنیم

الحمدالله حمدا کثیرا

الحمدالله حمدا کثیرا