پایگاه انجمن علمی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی قم

همه چیز درباره حق سرقفلی

🔸سرقفلی حقی است معنوی که تاجر برای تقدم در اجارهٔ محل و ادامهٔ تجارت درمحل کار خود دارد؛ و جزء اموال غیرمنقول تبعی است.

🔹سرقفلی دارایی نامشهودی که در نتیجه اکتساب یک شرکت توسط شرکت دیگر به قیمتی بیشتر از ارزش واقعی ایجادشده، سرقفلی گفته می‌شود. ارزش برند شرکت، مشتریان وفادار زیاد، روابط خوب با مشتریان، روابط خوب با کارکنان و هر نوع اختراع، حق کپی‌رایت یا تکنولوژی اختصاصی، نشان‌دهنده سرقفلی است. سرقفلی به‌عنوان دارایی نامشهود در نظر گرفته می‌شود، زیرا یک دارایی فیزیکی مثل ساختمان یا تجهیزات نیست. حساب سرقفلی در ترازنامه، در بخش دارایی‌های شرکت، منعکس می‌شود.

🔸مبنای این حق مالی بر این پایه استوار است که موسسات تجارتی بیش‌تر اوقات در ساختمان‌هایی ساخته می‌شوند که مالکیت آن‌ها متعلق به دیگران است، و این ارزش را باید سوایِ ارزشِ مادیِ آن ملک، و متعلق به کسی دانست که آن را به وجود آورده‌است. از سوی دیگر ادامهٔ فعالیت تاجر که آن را می‌توان به هر پیشه خدماتی یا حتی تولیدی نیز تسری داد تا حد زیادی مستلزم استقرار او در مکان اولیه است.

🔹این حق به صاحب آن اجازه می‌دهد ثمرهٔ فعالیت خود را از مالک یا کسی که پس از او قصد اجاره محل را دارد دریافت کند، و همچنین اختیارِتامِ مالک برای‌بیرون‌کردنِ مستأجر را ازبین می‌برد.

🔸سرقفلی دو معنای حقوقی متفاوت دارد. این عبارت می‌تواند به کالا یا اشتهار یک نام تجاری و شهرت عالی شرکتی اشاره داشته باشد که مزایای رقابتی مهمی را فراهم می‌کند. در این حالت یعنی مؤسسه دارایی‌های مهم ولی نامشهودی دارد که در ترازنامه گزارش داده نشده‌است. در معنای دوم، مؤسسه ممکن است برای خرید سرقفلی‌ای که در طول سال‌ها به وسیلهٔ سازمان دیگری ایجاد شده‌است، مبلغی نقد بپردازد. تنها سرقفلی خریداری شده در بخش دارایی در ترازنامه گزارش می‌شود.


🟥ماهیت حقوقی سرقفلی

🔸حق سرقفلی در قوانین سال ۱۳۵۶ و ۱۳۷۶ ایران ماهیتی متمایز یافته‌است. بر مبنای قانون موجر و مستأجر سال ۵۶ عقد اجاره اماکن تجاری، به انقضای مدت خاتمه نیافته و موجر تنها در برخی موارد حق تخلیه را داراست. سرقفلی در این قانون با هیچ‌یک از قواعد حقوق قابل توجیه نمی‌باشد. اما در قانون سال ۱۳۷۶ وضع متفاوت است. در قانون اخیر، سرقفلی با پرداخت مبلغی جهت تمدید متمادی قرارداد اجاره بر طبق شرایط گذشته‌است. همچنین در این قانون مستأجر می‌تواند جهت اسقاط حقوق خود و تخلیه پیش از انقضای قرارداد، مبلغی تحت عنوان سرقفلی از موجر اخذ کند.

🔹قراردادهای اجاره که قبل از سال ۱۳۷۶ تنظیم شده‌اند، مشمول قانون موجر و مستأجر ۱۳۵۶ می‌باشند.
قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶ ماده ۲۸

🔸در مواردی که حکم تخلیه عین مستاجره با پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت صادر و قطعی می‌شود موجر مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ حکم قطعی وجه معینه را در صندوق دادگستری تودیع یا ترتیب پرداخت آن را به مستأجر بدهد والا حکم مزبور ملغی‌الاثر خواهد بود مگر اینکه طرفین به مدت بیشتری توافق کرده باشند. در سایر موارد نیز هرگاه موجر ظرف‌یکسال از تاریخ ابلاغ حکم قطعی تقاضای صدور اجرائیه ننماید حکم صادرشده ملغی‌الاثر است. مگر اینکه بین موجر و مستأجر برای تأخیر تخلیه توافق شده باشد.
🔹حکمی که با توجه به ماده ۲۸ قانون موجر و مستأجر ۱۳۵۶ ملغی الاثر شده، با ملغی‌الاثر شدن حکم، مبانی آن نیز کان‌لم یکن تلقی می‌شود. فلسفه ملغی‌الاثر شدن رأی و لزوم تجدید عرض حال رعایت مصلحت مستأجر توسط قانون‌گذار به‌منظور تعیین حقوق کسب و پیشه و تجارت عادلانه و متناسب با نرخ روز بوده‌است؛ و دادگاه می‌بایست میزان سرقفلی به نرخ عادله روز را تعیین کند.

☑️ #موارد_ابلاغ_قانوني

1.خودداري طرف از دريافت اوراق:

🟥در اين صورت مأمور مراتب را در برگ ابلاغ‌نامه قيد كرده، اوراق را به دفتر دادگاه عودت مي‌دهد.


2.ابلاغ به فردي از بستگان مخاطب:

🟫 اگر مأمور مخاطب اوراق را در نشاني تعيين شده پيدا نكند، اوراق به يكي از بستگان يا خادمان موجود در محل تحويل مي گردد.


3.ابلاغ با خودداري يا غيبت مخاطب يا بستگان:

🟧 مطابق ماده 70 قانون آئين دادرسي مدني در چنين مواردي،مأمورِ ابلاغ اين موضوع را در نسخ اخطاريه قيدنموده نسخه دوم را به نشاني تعيين شده الصاق مي‌نماید.

4.ابلاغ به اشخاص مقيم خارج از كشور:


🟩كه بوسيلۀ مأموران كنسولي يا سياسي ايران انجام مي‌شود ودر غیر این صورت،وزارت امور خارجه به هر طريق ممکن این وظیفه را انجام مي‌دهد. (ماده 71 قانون آئين دادرسي مدني).


5.ابلاغ به خواندگان غير محصور:


🟦در دعاوي راجع به اهالي معين اعم از روستا،شهر يا بخشي از کلان شهرها علاوه بر يك نوبت آگهي در يكي از روز‌نامه‌هاي كثيرالانتشار،يك نسخه از دادخواست به شخص يا اشخاصي كه خواهان آنها را معارض خود معرفي مي‌كند ابلاغ مي‌شود.


6.ابلاغ به ادارات دولتي وعمومي:

🟨در این صورت اوراق اخطاریه به رئيس دفتر يا قائم مقام او ابلاغ مي‌شود.


7.ابلاغ به اشخاص حقوقي (غير دولتي):

🟪دادخواست وضمائم آن به مدير يا قائم مقام ويا دارنده حق امضاء ودر غیر این صورت به مسئول دفتر مؤسسه ابلاغ خواهد شد

🔴 نکات مهم و آزمونی وصیت:

۱ وقف و حق انتفاع بر معدوم به تبع موجود صحیح است.

۲ وصیت تملیکی بر معدوم حتی به تبع موجود باطل است.

۳ وصیت عهدی بر معدوم صحیح است.

۴ وصیت اکراهی غیرنافذ است.

۵ وصیت فضولی باطل است

۶ اشتباه در شخص موصی له موجب بطلان وصیت است.

۷ وصیت به مالی که متعلق به غیر است باطل است.

۸ وصیت به مالی که متعلق حق غیر است نافذ است.

۹ وصیت به مال آینده صحیح است.

۱۰ علم اجمالی به موصی به کافی است.

۱۱ قابلیت تعیین موصی به کافی است.

۱۲ موصی به باید مالیت داشته باشد.

۱۳ موصی به باید منفعت عقلایی و مشروع داشته باشد.

۱۴ موصی به باید قابل انتقال باشد.

۱۵ وصیت شخص بدون وارث محدود به ثلث اموال نیست بلکه آزاد است که تمام اموالش را وصیت کند‌.

🔹نکات کاربردی قرارداد شراكت

هنگام نوشتن قرارداد شراکت، چندین و چند نکته باید ذکر گردد که عبارتند از:

◽️عنوان قرارداد
◽️مشخصات طرفین قرارداد
◽️موضوع قرارداد
◽️مبلغ سرمایه گذاری
◽️سهم افراد در سرمایه گذاری
◽️سهم افراد در سود و زیان
◽️وظایف طرفین
◽️حقوق طرفین
◽️مدت زمان قرارداد
◽️مکان اجرای قرارداد
◽️تعیین جریمه در صورت عدم پایبندی به تعهدات از سوی هر یک از طرفین
◽️تضمین ها
◽️حل و فصل اختلافات
◽️خاتمه قرارداد
◽️انتخاب و تعیین داور و یا داوران
◽️تعداد صفحات و نسخ و ضمائم و پیوست ها

عرض سلام و ادب و احترام

بنابر درخواست های متعدد متقاضیان محترم ، مهلت ثبت نام در " موت کورت ملی دادرسی مدنی " صرفاً به مدت ۲۴ ساعت یعنی تا پایان روز ۲۱ آبان ماه،تمدید می‌شود.



《روابط عمومی انجمن علمی_دانشجویی حقوق دانشگاه علامه طباطبایی》