در چهارمین جلسه از نشست های دفتر مطالعات صورت گرفت
«نقد و بررسی طرح مطالعاتی آسیب های اجتماعی در شهر تهران»
چهارمین جلسه از سلسله نشست های دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با عنوان «نقد و بررسی طرح مطالعاتی آسیب های اجتماعی در شهر تهران» با حضور دکتر آرش نصراصفهانی مدیر کل دفتر مطالعات، دکتر مجید شمسه معاون پژوهشی دفتر مطالعات، دکتر نصیری مدیر کل سلامت شهرداری تهران، مهدی شیرزاد سرپرست ستاد مدیریت محله، دکتر سید حسین سراج زاده و دکتر سعید مدنی و جمعی از مدیران و کارشناسان روز یکشنبه 19 خردادماه 1398 در سالن اشراق معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران برگزار شد.
در این نشست دکتر سراج زاده رئیس انجمن جامعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، به عنوان مجری طرح ضمن اشاره ای به تاریخچه اجرای طرح و بیان برخی از نتایج آن، هدف و مسئله این پژوهش را فراهم آوردن اطلاعات دسته بندی شده و منظم بر اساس نظر شهروندان درباره مسائل و آسیب های اجتماعی، به تفکیک محله های شهر تهران دانست، به گونه ای که بتوان بر اساس این اطلاعات، اطلس مسائل و آسیب های اجتماعی شهر تهران را ترسیم نمود. ایشان ضمن استقبال از نقد و انتشار داده های پژوهشی، به ویژه پژوهش هایی که از محل بودجه عمومی انجام می گیرد، به لزوم طراحی دستورالعملی مشخص قبل از انتشار این داده ها اشاره نمودند.
وی افزود: «این پژوهش بر مبنای خوشه بندی ده گانه محلات شهر تهران و با حجم نمونه 5000 نفر انجام گرفته است.» گفتنی است در این طرح آسیب های اجتماعی ذیل 9 محور کلی اجتماعی، خانوادگی، فرهنگی، اخلاقی، اقتصادی، جرم و ناامنی، سلامت و بهداشت، زیست بوم شهری و ترافیک و حمل و نقل مورد بررسی و سنجش قرار گرفته است.
در ادامه نشست دکتر سعید مدنی به مواردی نظیر: «وجود هم پوشانی میان شاخص ها و معرف ها در پرسشنامه، کم توجهی در بخش مسائل نوپدید» به عنوان نقد وارده بر ابزار سنجش اشاره کردند.
عدم استفاده از چارچوب پژوهشی، عدم استفاده از آمارهای عینی و رسمی، عدم تکرار پژوهش در فواصل زمانی منظم جهت رصد تغییرات، انتخاب مبنای سنی 15 سال نیز از دیگر نقدهایی بود که سعید مدنی به این طرح و امثال آن وارد دانستند. وی در ادامه پیشنهاد کرد: «به جای واگذاری این قبیل طرح ها به گروه های پژوهشی برون سازمانی، از کارشناسان شهرداری استفاده شود، ضمن اینکه انجام این طرح در دوره های منظم زمانی به بالا بردن دقت پژوهش ها به منظور برنامه ریزی بهتر برای شهر کمک می نماید.»
در پایان دکتر سراج زاده در پاسخ به نقدهای وارد شده افزودند: «مقید شدن به چارجوب نظری خاص باعث ایجاد محدودیت در جمع آوری داده شده و ممکن است برخی داده های مفید مورد نیاز در برنامه ریزی شهری از قلم بیافتد. لذا به جای استفاده از چارچوب نظری از پیشینه پژوهشی و چارچوب مفهومی استفاده می شود، تا جامعیت موضوع در حین گردآوری داده ها لحاظ شود. در واقع استفاده از چارچوب مفهومی قوی به جای چارچوب نظری، استفاده از یافته های عینی و آمارهای (رسمی) در کنار یافته های ذهنی، کمک بهتری به شناخت موضوعات و مسائل اجتماعی می کند.»
همچنین ایشان در پایان افزودند: «انتخاب مبنای سنی 15 سال به بالا، ناشی از این واقعیت است که افراد در این سن وارد اجتماع می شوند و می توانند درکی از موضوعات و از جمله آسیب های اجتماعی داشته باشند، هر چند که در خصوص برخی مسائل ممکن است اطلاع دقیقی نداشته باشند.»
@s_c_s_tehran
