Oʻzbek tilining imlo va izohli lugʻati

#sinonimlar

“Oʻzbek tili sinonimlarining katta izohli lugʻati”ni oʻqiyapman. Ammo, lekin, biroq bogʻlovchilarini bir-birining oʻrnida ishlataversak-da, ayrim kichik farqlari borligini ham bilib qoʻyganimiz maʼqul. Lugʻatda ammo, lekin, biroq, illo sinonimlariga atalgan maqola quyidagicha:

AMMO, LEKIN, BIROQ, ILLO Gap boʻlaklari yoki qoʻshma gap qismlarini zidlash munosabati bilan bogʻlaydigan zidlovchi bogʻlovchi. Ammo soʻzi umuman zidlik munosabatini ifodalaydi. Lekin soʻzi mazmunan zid boʻlsa-da, biri ikkinchisini inkor etmaydigan gaplar yoki gap boʻlaklarini bogʻlaydi. Biroq soʻzi mazmunan avvalgisiga tamoman zid boʻlgan fikrning boshlanishini anglatadi. Illo alohida taʼkid ohangi bilan aytiladi va zidlik maʼnosiga taʼkid ifodasini qoʻshadi, boshqa sinonimlariga qaraganda nutqda kam qoʻllanadi, ushbu soʻzda eskilik boʻyogʻi mavjud. Ammo va lekin soʻzlari baʼzan ammo-lekin tarzida juft soʻz sifatida qoʻllanib, yuklama vazifasida keladi va boshqa bir fikrga zid yoki aloqador boʻlgan fikrni qoʻshimcha alohida taʼkidlashga xizmat qiladi, bunda zidlik maʼnosi yanada kuchayadi.

Koʻktoy oʻrnidan turdi, boʻynini choʻzib, dumaloq tumshugʻini pasaytirdi, dumini lapanglatdi, ammo kelishga jurʼat etolmadi. Sh. Xolmirzayev, Joʻraboshi.

Koʻnglingga qara, bolam! Lekin uylansang, shunday birovini topib xotin qilginki, sira-sira joningga tegmasin! E. Aʼzam, Jannat oʻzi qaydadir.

U homilador xotinga samovar koʻtartirib, qarab oʻtirgan pochchasidan oʻpkalamoqchi edi, biroq uyaldi, indamadi. A. Qahhor, Adabiyot muallimi.

Shu bois har qanday odam nazar-eʼtiborga tushishdan mast boʻladi, rohatlanadi, oʻzini qoʻyarga joy topolmaydi... illo uni yengolmasligi tayin. X. Doʻstmuhammad, Kuza...

Qishloq odamlaridan koʻp narsani eshitdim... Ammo-lekin, tutib olib oʻldirsam ozlik qiladi juvonmargingni! Choʻlpon, Kecha va kunduz.

@sanqichamiz