پیدایش کلینیک
✍ زهراشیخ
خبر افتتاح کلیلنیک بدحجابی، ارجاع دختر علوم تحقیقات به بیمارستان روان‌‌پزشکی، و موضوعاتی از این دست که اخیرا در جامعه ما زیاد شده؛ مدام برایم یادآور کتاب #پیدایش_کلینیک نوشته #میشل_فوکو است.
این کتاب دیرینه‌شناسی تاریخ پزشکی است و مفصل به سیر تاریخی آن پرداخته است . اما چیزیکه برای من بسیار جذاب و قابل تامل بود: موشکافی #فوکو در باب #قدرت در #دانش_پزشکی بود.
فوکو در بررسی سیر تاریخ پزشکی، نشان می‌دهد رابطه بیمار و پزشک چگونه در طول تاریخ از شکل رابطه متقابل و عیادت گونه به رابطه پیامبری و در نهایت خداگونه تغییر کرده است.
حالا پزشکی نه در خدمت انسان، نه در رابطه‌ای متقابل ، بلکه تعیین کننده هستیِ او شده‌است.
پزشکی در دنیای امروز موجود انسانی را در وضعیتی تجویزی قرار داده است. یعنی از شکل توصیه برای برای زندگی سالم، وارد تعیین استانداردهایی برای روابط اخلاقی و فیزیکی فرد و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، نیز شده‌است.
استانداردهایی که در مسیرِ حفظِ نظم جامعه و مورد تایید ساختار سیاسی حاکم بر جامعه هستند. در این مسیر؛ فردی که آن استانداردها را دارد و رعایت می‌کند؛ عنوان «نرمال بودن» را میگیرد. و در غیر اینصورت فردی غیرنرمال است که باید تحت درمان قرار گیرد.
فوکو می‌نویسد پزشکی تا پایان قرن هجدهم بیشتر به سلامت مربوط بود تا نرمال بودن. تا قبل از قرن ۱۹ پزشکی، به کیفیات قدرت، لطافت و ملایمت مربوط می‌شد که با بیماری از بین می‌رفت و وظیفه طب، بازگرداندن و احیای دوباره این کیفیات بود. چیزیکه در دلش امکان پزشکِ خویش بودن را هم داشت.
اما پزشکی در قرن نوزدهم بیشتر در ارتباط با نرمال بودن سامان گرفت و دوگانه سالم/ بیمارگون تشکیل شد.
در چنین بینشی، وقتی از زندگی گروه‌ها، جوامع، نژادها، یا حتی «زندگی روان‌شناختی» صحبت می‌شود؛ به جای اینکه ساختار درونی فردِ انسانی مورد توجه باشد؛ دوگانه انسان نرمال و آسیب‌دیده ، مطرح می‌شود. و این دوگانه‌ها و استانداردهای پزشکی، تبدیل به #ابزار_قدرت می‌شوند تا جامعه را در مسیر نظمِ مطلوب ساختار سیاسی پیش برند.
دیگر کیفیت زندگی فردی، فردیت و آزادیِ اراده، همگی تحت سلطه ساختار سیاسی قرار میگیرد و برچسب نرمال نبودن؛ به قدرت اجازه می‌دهد تا فردی را که همسو با نظم جامعه نیست را، با فشارهای هنجاری و روانی و پزشکی تحت نظر و موافق میل خویش درآورد.
وقتی این کتاب را می‌خواندم، به نظرم آمد شاید پنهان‌ترین شکل اعمال قدرت بر مردم، در همین علم پزشکی است.
#یادداشت_های_زهرا_شیخ
@tanine_zanan
✍ زهراشیخ
خبر افتتاح کلیلنیک بدحجابی، ارجاع دختر علوم تحقیقات به بیمارستان روان‌‌پزشکی، و موضوعاتی از این دست که اخیرا در جامعه ما زیاد شده؛ مدام برایم یادآور کتاب #پیدایش_کلینیک نوشته #میشل_فوکو است.
این کتاب دیرینه‌شناسی تاریخ پزشکی است و مفصل به سیر تاریخی آن پرداخته است . اما چیزیکه برای من بسیار جذاب و قابل تامل بود: موشکافی #فوکو در باب #قدرت در #دانش_پزشکی بود.
فوکو در بررسی سیر تاریخ پزشکی، نشان می‌دهد رابطه بیمار و پزشک چگونه در طول تاریخ از شکل رابطه متقابل و عیادت گونه به رابطه پیامبری و در نهایت خداگونه تغییر کرده است.
حالا پزشکی نه در خدمت انسان، نه در رابطه‌ای متقابل ، بلکه تعیین کننده هستیِ او شده‌است.
پزشکی در دنیای امروز موجود انسانی را در وضعیتی تجویزی قرار داده است. یعنی از شکل توصیه برای برای زندگی سالم، وارد تعیین استانداردهایی برای روابط اخلاقی و فیزیکی فرد و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، نیز شده‌است.
استانداردهایی که در مسیرِ حفظِ نظم جامعه و مورد تایید ساختار سیاسی حاکم بر جامعه هستند. در این مسیر؛ فردی که آن استانداردها را دارد و رعایت می‌کند؛ عنوان «نرمال بودن» را میگیرد. و در غیر اینصورت فردی غیرنرمال است که باید تحت درمان قرار گیرد.
فوکو می‌نویسد پزشکی تا پایان قرن هجدهم بیشتر به سلامت مربوط بود تا نرمال بودن. تا قبل از قرن ۱۹ پزشکی، به کیفیات قدرت، لطافت و ملایمت مربوط می‌شد که با بیماری از بین می‌رفت و وظیفه طب، بازگرداندن و احیای دوباره این کیفیات بود. چیزیکه در دلش امکان پزشکِ خویش بودن را هم داشت.
اما پزشکی در قرن نوزدهم بیشتر در ارتباط با نرمال بودن سامان گرفت و دوگانه سالم/ بیمارگون تشکیل شد.
در چنین بینشی، وقتی از زندگی گروه‌ها، جوامع، نژادها، یا حتی «زندگی روان‌شناختی» صحبت می‌شود؛ به جای اینکه ساختار درونی فردِ انسانی مورد توجه باشد؛ دوگانه انسان نرمال و آسیب‌دیده ، مطرح می‌شود. و این دوگانه‌ها و استانداردهای پزشکی، تبدیل به #ابزار_قدرت می‌شوند تا جامعه را در مسیر نظمِ مطلوب ساختار سیاسی پیش برند.
دیگر کیفیت زندگی فردی، فردیت و آزادیِ اراده، همگی تحت سلطه ساختار سیاسی قرار میگیرد و برچسب نرمال نبودن؛ به قدرت اجازه می‌دهد تا فردی را که همسو با نظم جامعه نیست را، با فشارهای هنجاری و روانی و پزشکی تحت نظر و موافق میل خویش درآورد.
وقتی این کتاب را می‌خواندم، به نظرم آمد شاید پنهان‌ترین شکل اعمال قدرت بر مردم، در همین علم پزشکی است.
#یادداشت_های_زهرا_شیخ
@tanine_zanan