ТАВОЗУ
"Дунёда ҳақиқий автобиография бўлиши мумкин эмас. Киши ўзи ҳақида гапирганда доим ёлғон гапиради!".
Феодор Достоевский
-----------
Достоевский бизнинг тарихимизда ўзи ҳақида гапирган мусулмон уламоларни кўрмаганда!
Таржимаи ҳол илмини ўрганадиганлар бу борада ер юзидаги энг олд китоблардан деб имом Заҳабийнинг "Сияру аъломин нубала" китобини зикр қилишади.
Имом Заҳабий раҳимаҳуллоҳ бу китобида ўзидан олдин ўтган буюклар таржимаи ҳолини келтириш билан бир қаторда замондошларидан ҳам бир қанчасининг таржимаи ҳолини зикр қилган. Аммо ўзининг таржимаи ҳолини айтмаган.
Кейинчалик ўзининг "Мўъжамул мухтассу бил муҳаддисин" китобида ҳадис олимлари сафида ўзини ҳам зикр қилиб ўтган. Аммо жуда камтарона услуб билан. Эътибор беринг:
"Заҳабий, мусанниф. Муҳаммад ибн Аҳмад ибн Усмон ибн Қоймаз ибн шайх Абдуллоҳ Туркмоний Шофиъий. Муқриъ, муҳаддис. Ушбу мўъжамнинг соҳиби. 673 ҳижрийда таваллуд топган. Бир қанча китоблари бор. Уларни фойдали дейишади. Инсонлар уни ўзларидан устун қўйиб мақташади. У ўзини, илм ва амалдаги нуқсонини кишилардан яхшироқ билади. Ёрдам фақат Аллоҳдан. Куч ва қувват Уникидир. Агар иймонимни менга топширса жуда катта ютуқ бўлар эди!".
Мана бизга камтаринлик дарси. Буни тааммул қилишимиз лозим. Биз бўлсак турли жарангдор исмлар, ҳашаматли номлар ишқибозимиз.
Биздан бирортамиз ҳажга ёки умрага борсак дарров таклифномаларга "ҳожи фалончи" деб ёзиб инсонларга ҳожилигимизни эслатамиз.
Бирортамиз докторликни ёқласак борми, ишимиз бир тийинга қиммат бўлсада "фалонча фанлари доктори, профессор" деб ёзишдан бошлаймиз исмимизни.
Агар бирортамиз ижтимоий фанлар мутахассиси бўлсак кишиларга ўзимизни худди ибн Холдун бизнинг шогирдимиз бўлгандек кўрсатамиз.
Озгина азиятга учраса ўзини худди Аббосийлар қўлида дарраланган Аҳмад ибн Ҳанбал раҳимаҳуллоҳ каби қаҳрамон қилиб кўрсатмоқчи бўлади. Гўё исломни у сақлаб қолгандай...
Агар эшонлардан бўлса борми, исмининг олдида "саййид", "хожа", " хон" ва ҳоказоларни қўйиб охирида "ҳафизаҳуллоҳ" ҳам деб ёзиб қўйишади.
Агар бирорта атоқли илм даргоҳларида таълим олсак борми, исмимиз ортидан "Девбандий", "Азҳарий" каби нисбатларни ёпиштирамиз.
Агар бирор чет давлатда малака ошириб келсак олган сертификатларимизни қатор қилиб кишиларнинг кўзи тушадиган жойларга илиб ташлаймиз.
Инсон ўзини эҳтиром қилмоғи оддий нарса. Бу учун маломат қилинмайди. Аммо ғурур ва кўтарилган бурунда гап кўп...
Агар илминг сенда тавозуни зиёда қилмаса бизда сенга ҳам, илмингга ҳам эҳтиёж йўқ.
Шуни билсанг бўлди!
https://t.me/Abdulqodir_Polvonov