ولې پهٔ لمانځهٔ کې نور فکرونه کوو او د حل لار یې څهٔ ده؟
ځواب یې دلته ولولئ!
هر کس ته دا معلومات شته چې لمونځ یو فرضي عبادت دی پهٔ دې معنی چې اختیاري نهٔ دی چې د چا زړهٔ وغواړي کوي دې، او که د چا زړهٔ نهٔ وي نهٔ دې کوي؛ بلکې لمونځ پهٔ هر شرایطو برابر مسلمان باندې فرض (اجباري) دی.
اصلي مطلب ته راځو چې څنګه کولای شو د لمانځهٔ پر مهال زموږ سوچ تیت او پرک نهٔ شي او پهٔ خشوع (عاجزۍ) او خضوع (غاړه ایښودنې) سره لمونځ ادا کړو. لکه څنګه چې الله تعالی فرمایي فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ ﴿٤﴾ الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ﴿٥﴾ (سورة الماعون)
ترجمه: د هغهٔ لمونځ کونکي پر حال افسوس دی، چې لهٔ خپل لمانځهٔ څخه بې خبره (غافل) وي. دلته د غافلانو څخه مراد هغه کسان دي چې یا خو بلکل لمونځ نهٔ کوي، او یا هغه چې لمونځ یې کولو خو اوس پهٔ لمانځهٔ کولو کې سست شوي دي، یا هغه کسان چې لمونځ پهٔ خپل وخت نهٔ ادا کوي او هر وخت یې چې زړهٔ وغواړي لمونځ کوي، یا یې عادت کرځیدلی وي چې لمونځ ناوخته کوي او یا هغه چې لمونځ پهٔ خشوع او خضوع (عاجزۍ او غاړه ایښودنې) سره نهٔ ادا کوي.
او بل ځای الله تعالی فرمایي چې: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ ﴿١﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﴿٢﴾ (سورة المومنون)
ترجمه: بې شکه مومنان به کامیابېږي، دا هغه کسان دي چې پهٔ لمونځونو کې عاجزي کوي؛ یعنې هغه کسان چې لمونځونه پهٔ عاجزۍ او غاړه ایښودنې سره اداء کوي.
څنګه یو کس پهٔ لمانځهٔ کې خشوع او خضوع راولي یعنې څنګه لمونځ پهٔ عاجزۍ او غاړه ایښودنې سره تر سره کړي ترڅو د هغو کامیابېدونکو کسانو لهٔ جملې څخه حساب شي؟
پهٔ لومړي قدم کې یو کس باید د لمانځهٔ پهٔ ترجمه پوه شي، یعنې هغه څه چې دای یې پهٔ لمانځهٔ کې وایي دهغې پهٔ معنی او مفهوم باید پوه شي.
څرنګه چې لمونځ پهٔ عربي ژبه اداء کېږي نو یو کس هغه وخت پهٔ لمانځهٔ کې عاجزي اختیارولای شي؛ چې د لمانځهٔ پهٔ معني پوه شي.
کله چې یو کس پهٔ لمانځهٔ کې إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ وایي نو دای باید پوه شي چې زهٔ څهٔ وایم.
همدارنګه کله چې د لمانځهٔ لفظي معنی یو کس زده کړي نو بیا دې کوښښ وکړي چې د لمانځهٔ پهٔ جریان کې د الفاظو ویلو سره پهٔ ذهن کې د هغې ترجمه او مفهوم راولي.
د مثال پهٔ ډول یو کس پهٔ سجده کې دی او سُبْحانَ رَبِّی الأعْلَی وایي، دای باید پهٔ ذهن کې راولي چې دا سجده زهٔ یوازې خپل رب ته کؤم او هغه رب چې پاک او ډیر اوچت دی.
لمونځ کونکی باید د لمانځهٔ الفاظ پهٔ درست شکل سره ووایي. د مثال پهٔ ډول موږ ګورو چې ډیر وروڼه سجدې ته په ثانیه کې ښکته کیږي او بیرته پورته کیږي یعنې تسبیحات پهٔ سجده کې نهٔ؛ بلکې سجدې ته پهٔ تلو راتلو کې وایې. او داسې ژر ژر یې وایي لکه چا چې پسې اخیستي وي.
در ُسته طریقه دا ده چې کله هم سجدې او یا رکوع ته یو کس ځي نو تکبیر ویلو سره دې حرکت وکړي او تر هغې دې تسبیحات نهٔ وایي چې سر یې پهٔ ځمکه نه وي لګیدلی او بیا کله چې تسبیحات وایي نو ډیر پهٔ قراره، او د تسبیحاتو تر منځ دې لږه وقفه وکړي ترڅو هر ځل سُبْحانَ رَبِّی الأعْلَی داسې تلفظ کړي چې زړهٔ ته یې دا الفاظ ښکته شي.
د ترجمې او مفهوم تر څنګ یو کس باید د لمانځهٔ حرکات پهٔ درست شکل (سنت طريقې) تر سره کړي. یعنې که یو کس د رکوع څخه قومې ته پورته کېږي نو کله چې سم نېغ ودریدهٔ بیا دې سَمِعَ اللهُ لِمَن حَمِدَهُ او رَبَّنَا وَ لَکَ الْحَمد پهٔ ولاړه ووایي او د هغې څخه وروسته دې تکبیر ووایي او بیا دې ښکته شي. داسې نهٔ چې سَمِعَ اللهُ لِمَن حَمِدَهُ د رکوع څخه پهٔ پورته کیدو کې او رَبَّنَا وَ لَکَ الْحَمد بیرته پهٔ ښکته تللو کې ووایي یعنې قومې ته پهٔ تلو راتلو کې یې وایي او قومه یې بلکل معلومه نهٔ وي، حال دا چې دا کلیمې باید پهٔ قومه یعنې پهٔ ولاړه وویل شي.
پهٔ هر صورت کله چې د لمانځهٔ پهٔ معنی یو کس پوه شي او بیا د لمانځهٔ پهٔ جریان کې هغه معنی ذهن ته راولي؛ نو د هغهٔ د لمانځهٔ حرکات پهٔ خپله اصلاح کېږي.
خو یو کس باید دې ته زړهٔ تنګ نه کړي چې پدې طریقه خو ډیر وخت نیسي، هو وخت نیسي نو ځکه خو الله تعالی دې ډول لمونځ کونکو ته کامیاب کېدونکي ویلي دي. د هغهٔ لمانځهٔ څهٔ فایده چې د عبادت پهٔ څېر نهٔ وي او الله تعالی ته قبول نهٔس وي؛ یو کس ځان هم پهٔ تکلیف کړي او بلاخره ناکام هم شي.
زموږ ډېر وروڼه او خویندې اړتیا لري چې د لمانځهٔ پهٔ معنی پوه شي، اوس نو ستا مسؤلیت دی چې دا ليکنه څومره کسانو ته رسوئ.
د شریکولو تر څنګ کولای شئ چې دا ليکنه چاپ کړئ، خپلو کورنیو غړو او دوستانو ته یې ورکړئ.
الله تعالی دې زمونږ لمونځونه قبول؛ او لهٔ امله یې مونږ ته کامیابي پهٔ برخه کړي.
ځواب یې دلته ولولئ!
هر کس ته دا معلومات شته چې لمونځ یو فرضي عبادت دی پهٔ دې معنی چې اختیاري نهٔ دی چې د چا زړهٔ وغواړي کوي دې، او که د چا زړهٔ نهٔ وي نهٔ دې کوي؛ بلکې لمونځ پهٔ هر شرایطو برابر مسلمان باندې فرض (اجباري) دی.
اصلي مطلب ته راځو چې څنګه کولای شو د لمانځهٔ پر مهال زموږ سوچ تیت او پرک نهٔ شي او پهٔ خشوع (عاجزۍ) او خضوع (غاړه ایښودنې) سره لمونځ ادا کړو. لکه څنګه چې الله تعالی فرمایي فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ ﴿٤﴾ الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ﴿٥﴾ (سورة الماعون)
ترجمه: د هغهٔ لمونځ کونکي پر حال افسوس دی، چې لهٔ خپل لمانځهٔ څخه بې خبره (غافل) وي. دلته د غافلانو څخه مراد هغه کسان دي چې یا خو بلکل لمونځ نهٔ کوي، او یا هغه چې لمونځ یې کولو خو اوس پهٔ لمانځهٔ کولو کې سست شوي دي، یا هغه کسان چې لمونځ پهٔ خپل وخت نهٔ ادا کوي او هر وخت یې چې زړهٔ وغواړي لمونځ کوي، یا یې عادت کرځیدلی وي چې لمونځ ناوخته کوي او یا هغه چې لمونځ پهٔ خشوع او خضوع (عاجزۍ او غاړه ایښودنې) سره نهٔ ادا کوي.
او بل ځای الله تعالی فرمایي چې: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ ﴿١﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﴿٢﴾ (سورة المومنون)
ترجمه: بې شکه مومنان به کامیابېږي، دا هغه کسان دي چې پهٔ لمونځونو کې عاجزي کوي؛ یعنې هغه کسان چې لمونځونه پهٔ عاجزۍ او غاړه ایښودنې سره اداء کوي.
څنګه یو کس پهٔ لمانځهٔ کې خشوع او خضوع راولي یعنې څنګه لمونځ پهٔ عاجزۍ او غاړه ایښودنې سره تر سره کړي ترڅو د هغو کامیابېدونکو کسانو لهٔ جملې څخه حساب شي؟
پهٔ لومړي قدم کې یو کس باید د لمانځهٔ پهٔ ترجمه پوه شي، یعنې هغه څه چې دای یې پهٔ لمانځهٔ کې وایي دهغې پهٔ معنی او مفهوم باید پوه شي.
څرنګه چې لمونځ پهٔ عربي ژبه اداء کېږي نو یو کس هغه وخت پهٔ لمانځهٔ کې عاجزي اختیارولای شي؛ چې د لمانځهٔ پهٔ معني پوه شي.
کله چې یو کس پهٔ لمانځهٔ کې إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ وایي نو دای باید پوه شي چې زهٔ څهٔ وایم.
همدارنګه کله چې د لمانځهٔ لفظي معنی یو کس زده کړي نو بیا دې کوښښ وکړي چې د لمانځهٔ پهٔ جریان کې د الفاظو ویلو سره پهٔ ذهن کې د هغې ترجمه او مفهوم راولي.
د مثال پهٔ ډول یو کس پهٔ سجده کې دی او سُبْحانَ رَبِّی الأعْلَی وایي، دای باید پهٔ ذهن کې راولي چې دا سجده زهٔ یوازې خپل رب ته کؤم او هغه رب چې پاک او ډیر اوچت دی.
لمونځ کونکی باید د لمانځهٔ الفاظ پهٔ درست شکل سره ووایي. د مثال پهٔ ډول موږ ګورو چې ډیر وروڼه سجدې ته په ثانیه کې ښکته کیږي او بیرته پورته کیږي یعنې تسبیحات پهٔ سجده کې نهٔ؛ بلکې سجدې ته پهٔ تلو راتلو کې وایې. او داسې ژر ژر یې وایي لکه چا چې پسې اخیستي وي.
در ُسته طریقه دا ده چې کله هم سجدې او یا رکوع ته یو کس ځي نو تکبیر ویلو سره دې حرکت وکړي او تر هغې دې تسبیحات نهٔ وایي چې سر یې پهٔ ځمکه نه وي لګیدلی او بیا کله چې تسبیحات وایي نو ډیر پهٔ قراره، او د تسبیحاتو تر منځ دې لږه وقفه وکړي ترڅو هر ځل سُبْحانَ رَبِّی الأعْلَی داسې تلفظ کړي چې زړهٔ ته یې دا الفاظ ښکته شي.
د ترجمې او مفهوم تر څنګ یو کس باید د لمانځهٔ حرکات پهٔ درست شکل (سنت طريقې) تر سره کړي. یعنې که یو کس د رکوع څخه قومې ته پورته کېږي نو کله چې سم نېغ ودریدهٔ بیا دې سَمِعَ اللهُ لِمَن حَمِدَهُ او رَبَّنَا وَ لَکَ الْحَمد پهٔ ولاړه ووایي او د هغې څخه وروسته دې تکبیر ووایي او بیا دې ښکته شي. داسې نهٔ چې سَمِعَ اللهُ لِمَن حَمِدَهُ د رکوع څخه پهٔ پورته کیدو کې او رَبَّنَا وَ لَکَ الْحَمد بیرته پهٔ ښکته تللو کې ووایي یعنې قومې ته پهٔ تلو راتلو کې یې وایي او قومه یې بلکل معلومه نهٔ وي، حال دا چې دا کلیمې باید پهٔ قومه یعنې پهٔ ولاړه وویل شي.
پهٔ هر صورت کله چې د لمانځهٔ پهٔ معنی یو کس پوه شي او بیا د لمانځهٔ پهٔ جریان کې هغه معنی ذهن ته راولي؛ نو د هغهٔ د لمانځهٔ حرکات پهٔ خپله اصلاح کېږي.
خو یو کس باید دې ته زړهٔ تنګ نه کړي چې پدې طریقه خو ډیر وخت نیسي، هو وخت نیسي نو ځکه خو الله تعالی دې ډول لمونځ کونکو ته کامیاب کېدونکي ویلي دي. د هغهٔ لمانځهٔ څهٔ فایده چې د عبادت پهٔ څېر نهٔ وي او الله تعالی ته قبول نهٔس وي؛ یو کس ځان هم پهٔ تکلیف کړي او بلاخره ناکام هم شي.
زموږ ډېر وروڼه او خویندې اړتیا لري چې د لمانځهٔ پهٔ معنی پوه شي، اوس نو ستا مسؤلیت دی چې دا ليکنه څومره کسانو ته رسوئ.
د شریکولو تر څنګ کولای شئ چې دا ليکنه چاپ کړئ، خپلو کورنیو غړو او دوستانو ته یې ورکړئ.
الله تعالی دې زمونږ لمونځونه قبول؛ او لهٔ امله یې مونږ ته کامیابي پهٔ برخه کړي.