Abdulla Oripov

Abdulla ORIPOV
ERKIN VOHIDOV XOTIRASIGA

Rosa tortishdilar yer bilan osmon,
Shafaqqa aylandi yanoqlar chunon.

Shoirni meniki der edi samo,
Meniki der edi ona yer ammo.

Shoir-chi, kuyladi ikkalasin ham,
Zamindan kuch oldi, samoga hamdam.

Sakson yil chorlashdi o’rtaga olib,
Oxir tortishuvda Yer chiqdi g’olib.

02.06.2016

@Abdulla_Oripov_sherlari

Bugun ,,Do'stlik" ordeni sohibi shoir Shodmonqul Salomning  tug‘ilgan kuni. Shoirni @Abdulla_Oripov_sherlari kanali obunachilari nomidan tabriklaymiz.

***
Ориповга ҳавас қилардим,
Ўртар эди мунгли ноласи.
Ўтмас пичоқ бўғзим тилишин
Қайдан билай қишлоқ боласи.

Ҳайратларим учди ҳавога,
Саробмидинг, азим келажак?
Ҳаммасига етар-у фаҳминг
Бошқа гапни айтишинг керак.

Шоирларни отгали ўқим,
Кўрмоққа кўз йўқдир гоҳи – рост!
Йиғига зўр берган қизчадай
Шеър ёзишни билурлар холос.

Ким кўрибди бу тўнғиз дунё,
Куй тинглаган, рангларда ёнган?
Ҳеч ким билмас жодугар бу дев
Қачон гўдак ёшига қонган?

Навоийнинг саботин айтманг,
Ибрат эмас тақвонг, Саъди-ё!
Булбулларнинг юрак қонига
Пайтавасин ювгандир дунё!

Бахти кулган, беқайғу дея
Ориповга ҳавас қилардим.
Тунлар баднафс итлар галаси
Талар экан, қайдин билардим?!

Йўқ, мен шоир бўлмоқчимасман!
Ожиз қалам ва ғариб тилак...
Керак эмас ўзи тўймаслар
Таъна билан ташлаган суяк.

Йўқ-йўқ, шоир чиқмагай мендан,
Гўл боламас менинг юрагим.
Бойчечакни юлмоқчимасман,
Олислардан кўрмоқ – истагим!

Аё, зоҳид, йўқ, мен кибр этмам,
Чин тавбам бор Ўзига – бешак!
Аёлининг ўйнашига ҳам
Зар тўн ёпган тўйни этгум тарк!

Мардлар, алплар – зўр афсоналар,
Уларни ҳам шоирлар ёзган!
Гар яшаган бўлса ҳам улар,
Қиличида қабрини қазган.

Мардлар, эрлар – яшамаган, йўқ,
Чумолига таланиб ўтган.
Бу очкўзлар зиёфатидан
Туз ҳам тотмай ўтсанг бўларкан.

Эй, қўлимга қараган, дунё,
Қўлим тўла шамол ва ранглар.
Сен ҳимиллаб, терлаб ўлтиргин,
Чулғамайди сени оҳанглар.

Дод! Онани суйгани учун,
Ялтоқланиб айтгани-чун роз!
Милён йилки лабин ялайди,
Худо эса... берганди овоз!

Йўқ, мен шоир бўлмоқчимасман,
Кеч бўлса ҳам этакни ёпдим.
Сизнинг эсноқ ростингизданмас,
Ёлғонлардан бир ҳикмат топдим.

Англаб қолди юрагим менинг,
Ёлғонларни ўгирдим чиндай.
Бошин силаб бир етимчанинг,
Ҳамёнини ўғирлагандай.

Дод! Билурман, чин шоирлар бор!
Ҳа, шубҳасиз бор хабардир шеър!
Улуғ шоирларимни ютиб,
Қайтимига бизни бердинг, ер!

Сенга ўхшаб қолди шоирлар,
Менга ўхшаб қолди шоирлар.
Алиф каби келмиш эдилар,
Нунга ўхшаб қолди шоирлар.

Воҳ, бўғзимда бир булбул хордир,
Овқат тиқиб йўл бермас риё!
Ориповга ҳавас қилгандим,
Сенга тақлид қилмайман, дунё!

Саккиз миллиард ниқобли шарпа,
Қайси одам, қайси қул, дайди?
Телба бўлиб қолдимми десам,
Бирови отамга ўхшайди.

Бу ниқоблар савдолашмасдан
Юрагингни чўққа отарлар.
Бир овсарга “Нобель” тутқазиб
Сўнг юртига қўшин тортарлар.

Сабр, тавба, Ҳақни изламоқ...
Тушунсангчи, Худо – ердамас!
Ростин айтмоқ фарздир, эҳтимол,
Лек хўрланмоқ суннатдан эмас.

Яшаб ўтиш керак – биламан,
Яшаб ўтиш одамларга хос.
Ичим йиғлар, ўзим куламан,
Ориповга ҳавасдан холос!

Қон кўксимга қўлимни босиб,
Деразага боқсам – тонг ёнар!
Юрагимда ўкирган шеърнинг
Нидосидан олам уйғонар.

Ҳали ухлаб ётган боламнинг
Кулгучида кулгуни кўрдим...
Ё, Раб! Бундай таскинларинг бор!
Ё, Раб! Бундай босқинларинг бор!
Ожизлигим билдим, ўлтирдим.
Ожизлигим билдим, ўлтирдим.

Шодмонқул САЛОМ
@Shodmonqul_Salom
@Abdulla_Oripov_sherlari

Абдулла Орипов

ЭРТАК
      (Болаларга)

Нима кўп бу дунёда
Шунчаки гап-сўз, эрмак.
Буви набирасига
Айтарди доим эртак:
—Бир замон одамларга
Қаҳр қилибди худо.
Анаву тоғимизда
Пайдо бўлмиш аждаҳо.
У элга бир шарт қўймиш:
—Чизиғимдан юргайсиз,
Ҳар куни нонуштамга
Битта йигит бергайсиз.
Хўп-хўп дебди халойиқ,
Бошқа бир сўз айтмабди.
Қанча-қанча йигитлар
Тоққа кетиб қайтмабди.
Буни тинглаб набира
Йиғлаб юборди чунон:
—Акам тоққа кетувди,
Қайтармикан бувижон.

2014 йил 12 декабрь

✍ Абдулла Орипов

@Abdulla_Oripov_sherlari

Abdulla Oripov

BAHOR KELAYOTIR

Bahor kelayotir,
Toza, musaffo.
Moviy kengliklarda o‘ynaydi shamol.
Daralar qo‘ynida zangor bir havo,
Tumanli shahr ichra yotmoqlik malol.

Qoyalar ko‘ksida shodmon, beqayg‘u
Oniy umri bilan sollanar chechak.
Bahor — eng pokiza shabbodadir bu,
Bahor — eng toza bir shamoldir demak.

Kengliklar bag‘riga uraman o‘zni,
Ko‘zimga ko‘ringay dilbar diyorim.
Go‘dak nafasidek yupatar yuzni,
Qish bo‘yi intizor kutgan bahorim.

Bahor-ku o‘tadi shamoldek shitob,
Mayli o‘tajak u va o‘tar bo‘lsin.
Azizim, umringda havo bo‘lsin sof,
Umring shamollari muattar bo‘lsin…
1987

Abdulla Aripov

Bahar gələcəkdir

Bahar gələcəkdir
Tazə, pakizə.
Mavi tarlalarda tələşir külək.
Dərələr qoynundə gəzir bir hava
Dumanli şəhərdə əzap qalmaq tək.

Qayalar köksündə xöşbəxt, qayğısız,
Ləhzəlik ömrülə böyüyən çiçək.
Bahar — ən pakizə şabbadədir o,
Bahar — ən tazə bir küləkdir demək.

Gənişlər köksünə atiram özüm,
Anırım, qarşımda görkəm diyarim.
Körpə nəfəsin tək siğallar üzüm,
Soyuqda gözləyən əziz baharim.

Baharlar gedəcək bir külək kimi,
Peki, gələcək o və gədər olsun.
Sevgilim, ömründə hava olsun saf,
Ömrün küləkləri muəttər olsun.

1987

Tərcümə etdi: Rəhmət Babacan
@Abdulla_Oripov_sherlari

Mart ayının 21-də XX əsr özbək ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Özbəkistanın Xalq Şairi və Özbəkistan himninin müəllifi, tanınmış ictimai xadim Abdulla Aripovun anadan olmasından 80 il ötdü. Böyük şairi ehtiramla anır, bir neçə şeirini gənc yazar Rəhmət Babacanın tərcüməsində oxucularımızın diqqətinə çatdırırıq.

* * *
Nəğmələr oxudu o yara sərxoş,
Şeirlər söylədi sevgiyə dair.
Hamını güldürdü, o qız da xoş-xoş
Təbəssüm eylədi: “Eh, sən də şair..!”

Nəğmələr oxudu o yara sərxoş,
Ah dolu, vah dolu sevgiyə dair.
Ağlatdı hamını, o qız da xoş-xoş
Təbəssüm eylədi: “Eh, sən də şair..!”

Nəğmələr oxudu o yara sərxoş,
Nə güldü, nə bir damla göz yaşı tökdü.
Oxudu qürurla, qız isə naxoş
Başın yerə dikib yanından ötdü.

***
Bir məktub yazmadım,
Xəbər vermədim,
Halın soruşmadım onun mən nadan.
Görən halı necə indi anamın,
Bəlkə gözü yolda, durub nigaran.

Düşündü elə hey: “Oğlum yazdımı?”
Unudub özünü məni gözlədi.
Öz isti yerimdə mən nadan isə
Gələcək nəsilə yazıram indi.

* * *
Yandım, alovlandım hər qəm gecəsi
Beləcə səssizcə yanıb qovruldum.
Çökəndə axşamın hüznü, qüssəsi
Munis baxaışların həyanım oldu.

Hər dəfə baxışlar görüşdü səssiz,
Mənsə söz deməyə qorxdum, çəkindim.
Belə yaşamaq da ötüşdü vecsiz,
O bir cüt qara göz xatirə indi.

Anama məktub

Ana, geri qayıtmaq istəyirəm,
geri, sənin yanına.
Ürəyimdə saysız dərdlər,
bir də soyuq otağım, saatın çıq-çıqı.

Çöldə xəzəlli bağlar,
Yağış astadan öz nəğməsini oxuyur.
Bilmirəm, niyə birdənbirə hər şeyi
eyni vaxtda xatırlayıram,
səni anıram,
geri ayıtmaq istəyirəm, ana,
sənin yanına.

Ürəyimi açımmı, danışımmı-
Az-çox elə öyrəndiyim budur.
Xoşbəxt günlərimdə səni heç xatırlamadım,
Yalnız indi, bu hüzünlü vaxtda
Səni görmək istədim.
Səninlə bölüşmək istədim
Xəyallarımı, kədərlərimi,
Ağayaraq-gülərək demək istədim,
Demək istədim ki, adamların qiymətini
Bərabər olanda bilə bilmirik.

Yalnız yıxılanda,
Yalnız bir qəlbi yaxanda
anlarıq.
İnsanın zatı beləymiş.
Hərçənd anlamıram bu həqiqəti.
Sən isə anasan axı.
Məktubuma hirslənmə,
İndi yalnız doğrunu yazıram sənə,
Bağışla, xoşbəxt vaxtlarımda
Sən düşmürsən yadıma.

Amma heç nə elə belə deyil,
Hər şeri zamanı gəlincə xatırlanır, heyhat!
Yəni heç vaxt anamız kimi
Başımızı sığallamaz həyat.

Tərcümə etdi: Rəhmət Babacan
@Abdulla_Oripov_sherlari

Абдулла Орипов

ТУН МАНЗАРАЛАРИ

Оқшом чўка бошлар кўҳна заминга,
Узоқ-ёвуқларда ўчар чироқлар.
Борлиқ аста-секин юз бурар тунга,
Қорая бошлайди йироқлар.
Тунги сукутдир бу, тунги сукунат,
Ором тун тўшагин йўқлай бошлайди.
Кундуздан чарчаган уйғоқ машаққат
Сокин томирларда ухлай бошлайди.
Жажжи тумшуқларин патига тиқиб,
Толиқиб, толиқиб мудрайди қушлар.
Тунги тайёралар учар энтикиб,
Уларнинг қўйнида ухлайди тушлар.
Қандоқ гўзал чоғ бу – самовий ҳолат,
Чексиз коинот ҳам мудрайди сокин.
Узоқ мажлислар ҳам тин олар бу вақт,
Бўм-бўш кўчаларда сукунат ҳоким.
Бизнинг ёқларда ҳам шундоқ манзара,
Ухлайди тинмағур ёзувчилар ҳам.
Бўғиқ алаҳсирар соқов шаршара,
Ухлар кечаларнинг меҳмони – шабнам.
Ухлар премьерлар – эртаси нотинч,
Ухлар капалаклар, ухлар йўлбарслар.
Ошиқлар дилида ухлайди соғинч,
Шикоятлар ухлар, ухлайди арзлар.
Ухлар қотиллар ҳам, чақалоқлар ҳам,
Ракеталар ухлар – шундоқ ҳол мавжуд.
Йироқ дунёлар ҳам ухлайди беғам,
Гўё тинган каби олам беҳудуд.
Фақат битта туйғу ухламас бироқ,
Унинг тўшагида мих бор то абад.
Уни қийнаб ётар омонсиз сўроқ,
Фақат ухламайди биргина ҳасад.

✍1987

@Abdulla_Oripov_sherlari

Абдулла Орипов

ИККИ ҲОЛАТ

- Сени ошиқтирди қандайин сабаб,
Шошиб келмоқдасан нимага, нечун?
- Ахир мен талпиндим меҳринга қараб,
Сен билан рўпара бўлмоқлик учун.

Анави кимса-чи , кетмоқда чопиб,
Бунча ҳам безовта – нимага, нечун?
- Билсанг, у ғанимдир – бормоқда қочиб,
Сен билан рўпара бўлмаслик учун.

2008 25 декабрь
@Abdulla_Oripov_sherlari

Абдулла Орипов
Ўзбекистон қаҳрамони, халқ шоири

Cоддалик

Инсон болалари барибир содда,
Мен сизга келтирай уч-тўртта мисол.
Балки сиз уларни сақларсиз ёдда,
Ёки, бойитарсиз, эҳтимол.

Мана бу холатни айланг тасаввур,
Бу ҳам соддаликдан эмасдир йироқ:
Кимдир заррача ҳам қилмай тафаккур,
Уйсиздан жой сўрар, сўқирдан чироқ.

Ҳамёнин олдирган нуроний бир чол,
Инсоф!- деб бошини қиларди сарак.
Оҳ, гўл отажоним, содда оқсoқол,
Инсофни бор гап деб ўйласа керак.

Ўзим учратганман, бир нокас, нодон,
Масхара қиларди содда сиймони.
Дер эди:- Билмайди бу латта инсон,
Ҳозир калла эмас, ақча замони!

Инсон болалари содда барибир,
Мана қабулхона. Одамлар турлик.
Навбати келганда қувонди кимдир,
Ишим битади, деб ўйлади шўрлик.

Инсон болалари барибир содда,
Гарчанд дунё мушкул – буни билади.
Яшагиси келмас йиғлаб фарёдда,
Шўх-шўх қўшиқларни талаб қилади.

2007 йил 1 июль
@Abdulla_Oripov_sherlari

Абдулла Орипов

ҚИШ

Куз ҳам кетди, мана,
Қиш келди қайта,
Эски ашуламни яна айтаман.
Сени қарши олдим нечанчи марта,
Қиш, сенга нечанчи бора қайтаман.

Газ ўчоқ жойида, пўстин ҳам тайёр,
Сенинг ҳурматинг бу, қирчиллама қиш.
Ундов белгисидек тераклар қатор,
Қишга шу тариқа айтишар олқиш.

Бундай пайт гаштлидир чойхона кўпроқ,
Чолларга ўша жой бўлади шафъе.
Чойхона томонга тортса-да оёқ
Дуч келаверади негадир кафе.

Шундоқ  давом этар ҳаёт барибир,
Топилар биз учун хилват гўша ҳам.
Кўпдан соғинтирган даврамиз қизир,
Ахир эски дўстлар яна бўлмиш жам.

Яна ёдга тушар у олис йиллар,
Қишнинг қадамига алёр айтамиз.
Тонгда чумолидай чиққан бўлсак гар,
Шомда арслон бўлиб уйга қайтамиз.

2010 йил 4 декабрь

✍ Абдулла Орипов

@Abdulla_Oripov_sherlari

Abdulla Oripov

G'alati mantiq

Ajal kelsa ne diydalar
Yoshlanadi.
Xonadonda g'am tashvishlar
Boshlanadi.
Qabristonning g'alvasin-ku
Qo'yaturing.
Zudlik bilan ko'chasini
Qayta quring.
Anov eski simyog'ochni
Bo'yash kerak.
Kesing darrov, ko'rinmasin
Manov terak.
O'ydim-chuqur yo'llarni tez
Asfal't qiling.
Janozaga axir kimlar
Kelar, biling!....
Bunday chog'da hamma totuv,
Esh bo'ladi.
Bir kechada hamma ishlar
Besh bo'ladi.
Voqealar birdaniga
Evrilsaydi.
Sho'rlik marhum bir fursatga
Tirilsaydi.
Ko'rar edi, mahallasi
Nechog' to'kis.
Ko'chasi ham binoyidek,
Ravon, tekis.
Holbuki, u shu yo'llardan
O'tgandi-ku.
Qish-qirovda avtobus ham
Kutgandi-ku.
Bosim oshib, ko'zlari ham
Tingan edi.
Yaxda toyib, oyog'i ham
Singan edi.
Yo'l tuzaldi, biroq marhum
Yurmay ketdi.
Tirigida bu hurmatni
Ko'rmay ketdi.
Gaplarimdan boshqa ma'no
Axtarmangiz.
Yo'qni boru, borni yo'q ham
Demang hargiz.
Bunday holga na yig'lab, na
Kulish kerak.
Nahot bir ish bitish uchun
O'LISH KERAK.    
           
                           2002 yil
@Abdulla_Oripov_sherlari

ABDULLA ORIPOV

            AVLIYOLAR

Dedilar, qaydadir, Shambala yoqda
Aziz avliyolar ruhi yasharmish.
Ular qo'llar emish bizni yiroqda,
Tibet tog'laridan gohi osharmish.

Gohida Yassaviy, Naqshband gohi
Namoyon bo'larmish biror makonda.
Nechog'lik keng erur Alloh dargohi,
Sir-u sinoat ko'p vaqt-u zamonda.

Deysan, ular ruhi kezarkan beshak,
Bilmasmi, to hanuz kutmoqda xalqi.
Oh, buyuk tilsimga keltirmagil shak,
Ular yonginangda yuribdi balki.

2009-yil 4-yanvar
@Abdulla_Oripov_sherlari

10-dekabr O'zbekiston Respublikasining madhiyasi qabul qilingan kun.

***
Serquyosh, hur o‘lkam, elga baxt, najot,
Sen o‘zing do‘stlarga yo‘ldosh, mehribon!
Yashnagay to abad ilmu fan, ijod,
Shuhrating porlasin toki bor jahon!

Oltin bu vodiylar — jon O‘zbekiston,
Ajdodlar mardona ruhi senga yor!
Ulug‘ xalq qudrati jo‘sh urgan zamon,
Olamni mahliyo aylagan diyor!

Bag‘ri keng o‘zbekning o‘chmas iymoni,
Erkin, yosh avlodlar senga zo‘r qanot!
Istiqlol mash’ali, tinchlik posboni,
Haqsevar, ona yurt, mangu bo‘l obod!

Oltin bu vodiylar — jon O‘zbekiston,
Ajdodlar mardona ruhi senga yor!
Ulug‘ xalq qudrati jo‘sh urgan zamon,
Olamni mahliyo aylagan diyor!

Mutal Burxonov musiqasi
Abdulla Oripov she’ri
@Abdulla_Oripov_sherlari