Замонавий ҳаёт учун энг муҳим кўникма: Танқидий фикрлаш
#мулоҳаза
Қуйидаги фикрлар Google компанияси собиқ бош директори Эрик Шмитдга тегишли.
Бугунги дунёда танқидий фикрлаш қобилияти ҳеч қачон бунчалик муҳим бўлмаган. Ижтимоий тармоқлар кўплаб овозлар ва даъволарни кучайтириб бераётган бир пайтда, биз ҳақиқатни ёлғондан қандай ажратамиз?
Танқидий фикрлашдаги биринчи муҳим қадам - бу маркетинг (ёки баъзида алданиш дейилади) ва ҳақиқий далиллар ўртасидаги фарқни англашдир. Ижтимоий тармоқларга асосланган дунёмизда биз хавфли одат ривожлантирдик: бирор нарсага фақат дўстларимиз ишонгани учун ишониш. Бу нотўғри маълумотлар текширилмасдан ривожланиши мумкин бўлган акс-садоларни яратади.
Ўша ишонарли статистика ёки эътиборни тортадиган даъвони улашишдан олдин, ўзингизга савол беринг: "Бу ростданам тўғрими?". Масалан "Америкаликларнинг атиги 10% паспортга эга" деган кенг тарқалган даъвони олайлик. Бу ишонарли туюлади ва тез-тез улашилади, лекин бу ёлғон. Бу муҳим нуқтани кўрсатади: ишончли кўриниш ҳақиқат дегани эмас.
Танқидий фикрлаш айниқса илмий фактлар билан ишлашда жуда муҳим. Иқлим ўзгаришини олайлик – биз ечимларни муҳокама қилишимиз мумкин, лекин асосий ҳақиқат математик далиллар ва такрорланадиган тажрибалар билан тасдиқланган.
Нотўғри маълумот бир босиш тезлигида тарқаладиган даврда, танқидий фикрлаш бизнинг когнитив иммун тизимимиз вазифасини бажаради. Бу шубҳа қилиш ҳақида эмас – бу қулайликдан кўра ҳақиқатга содиқ бўлиш ҳақида. Кейинги сафар ишонарли даъвога дуч келганингизда, улашишдан олдин тўхтанг. Ўзингиздан сўранг: "Бунинг тўғрилигини биламанми?" Тезкорликдан кўра текширувга содиқлигингиз янада ишончли жамият қуришга ёрдам беради.
@auditor_team
#мулоҳаза
Қуйидаги фикрлар Google компанияси собиқ бош директори Эрик Шмитдга тегишли.
Бугунги дунёда танқидий фикрлаш қобилияти ҳеч қачон бунчалик муҳим бўлмаган. Ижтимоий тармоқлар кўплаб овозлар ва даъволарни кучайтириб бераётган бир пайтда, биз ҳақиқатни ёлғондан қандай ажратамиз?
Танқидий фикрлашдаги биринчи муҳим қадам - бу маркетинг (ёки баъзида алданиш дейилади) ва ҳақиқий далиллар ўртасидаги фарқни англашдир. Ижтимоий тармоқларга асосланган дунёмизда биз хавфли одат ривожлантирдик: бирор нарсага фақат дўстларимиз ишонгани учун ишониш. Бу нотўғри маълумотлар текширилмасдан ривожланиши мумкин бўлган акс-садоларни яратади.
Ўша ишонарли статистика ёки эътиборни тортадиган даъвони улашишдан олдин, ўзингизга савол беринг: "Бу ростданам тўғрими?". Масалан "Америкаликларнинг атиги 10% паспортга эга" деган кенг тарқалган даъвони олайлик. Бу ишонарли туюлади ва тез-тез улашилади, лекин бу ёлғон. Бу муҳим нуқтани кўрсатади: ишончли кўриниш ҳақиқат дегани эмас.
Оддий қоида: агар Сиз тўғри ва нотўғри маълумотни фарқлай олмасангиз, жим туриш яхшироқ. Текширилмаган маълумотни тарқатиш, қанчалик ишонарли туюлмасин, фақат шовқинни кўпайтиради.
Танқидий фикрлаш айниқса илмий фактлар билан ишлашда жуда муҳим. Иқлим ўзгаришини олайлик – биз ечимларни муҳокама қилишимиз мумкин, лекин асосий ҳақиқат математик далиллар ва такрорланадиган тажрибалар билан тасдиқланган.
Нотўғри маълумот бир босиш тезлигида тарқаладиган даврда, танқидий фикрлаш бизнинг когнитив иммун тизимимиз вазифасини бажаради. Бу шубҳа қилиш ҳақида эмас – бу қулайликдан кўра ҳақиқатга содиқ бўлиш ҳақида. Кейинги сафар ишонарли даъвога дуч келганингизда, улашишдан олдин тўхтанг. Ўзингиздан сўранг: "Бунинг тўғрилигини биламанми?" Тезкорликдан кўра текширувга содиқлигингиз янада ишончли жамият қуришга ёрдам беради.
@auditor_team