هۆکارەکانی بڵاو بوونەوەی هەژاری و برسیەتی :
١- ناشکوری و قەدرنەزانینی ناز و نیعمەتەکانی خوا ؛ خوای گەورە لەباسی قەومێکی بێ باوەر بەناز و نیعمەتەکانی ؛ دەفەرموێت : ( وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ) . (النحل :١١٢) .
واتە : خوا نموونه‌ی هێناوه‌ته‌وه (به دانیشتوانی) شارێك که ژیانیان به هێمنی و ئاسووده‌یی ده‌برده سه‌ر، له هه‌موو لایه‌که‌وه ڕزق و ڕۆزی جۆراو جۆریان بۆ ده‌هات (به‌ڵام له جیاتی سوپاسگوزاریی) ناشوکرو قه‌درنه‌زانی نازو نیعمه‌ته‌کانی خوا بوون ، ئینجا خوای گه‌وره پۆشاکی برسێتی و ترسی کرده کاڵای باڵایان و تاڵاوی نه‌داری و ترسی پێ چه‌شتن له سه‌ر ئه‌نجامی ئه‌و ئیش و کاره (ناپوخت و ناڕێکانه‌دا) که ده‌یانکرده پیشه‌ی خۆیان .
٢- بڵاو بوونەوەی زیناو بەدرەوشتی ؛ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وسلم فەرمویەتی : ( لَمْ تَظْهَرِ الْفَاحِشَةُ فِي قَوْمٍ قَطُّ حَتَّى يُعْلِنُوا بِهَا إِلَّا فَشَا فِيهِمُ الطَّاعُونُ وَالْأَوْجَاعُ ) . صحيح الجامع : 7978 .
واتە : هیچ قەومێک نیە بە ئاشکرا زینا و بەدرەوشتیان تیادا بڵاو بێتەوە ئیلا نەخۆشی طاعون و برسیەتیان لەناودا بلاو دەبێتەوە .
٣- بەخيلي و یارمەتی نەدانی هەژاران ؛ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وسلم فەرمویەتی : (مَا مِنْ يَوْمٍ يُصْبِحُ الْعِبَادُ فِيهِ إِلَّا مَلَكَانِ يَنْزِلَانِ فَيَقُولُ أَحَدُهُمَا: اللَّهُمَّ أطع مُنْفِقًا خَلَفًا وَيَقُولُ الْآخَرُ: اللَّهُمَّ أَعْطِ مُمْسِكًا تلفا ) . (مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ) .
واتە : هیچ رۆژێک نیە بەندەکان بەیانی تیادابکەنەوە ئیلا دوو فریشتە دادەبزن و یەکیان دەڵێت خوایە ئەوەی مال دەبەخشێت زیاتری پێ ببەخشی ؛ وە فریشتەی تریان دەڵێت : خوایە ئەوەی دەستی گرتۆتەوەو مال نابەخشێت ماڵەکەی لەناوبەرە و هیچی بۆ مەهێلە .
٤- ریبا خواردن ؛ خوای گەورە فەرمویەتی : ( يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ ) . (البقرة :٢٧٦) .
واتە : خوا، سوو ته‌فروتونا ده‌کات و به‌ره‌که‌تی لێ هه‌ڵده‌گرێت ، به‌ڵام پاداشتی خێر و سامان به‌خشین بره‌و پێ ده‌دات و به‌ره‌که‌تی تێ ده‌خات .
نوسيني : م هەلگورد گەلاڵەیی .
١- ناشکوری و قەدرنەزانینی ناز و نیعمەتەکانی خوا ؛ خوای گەورە لەباسی قەومێکی بێ باوەر بەناز و نیعمەتەکانی ؛ دەفەرموێت : ( وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ) . (النحل :١١٢) .
واتە : خوا نموونه‌ی هێناوه‌ته‌وه (به دانیشتوانی) شارێك که ژیانیان به هێمنی و ئاسووده‌یی ده‌برده سه‌ر، له هه‌موو لایه‌که‌وه ڕزق و ڕۆزی جۆراو جۆریان بۆ ده‌هات (به‌ڵام له جیاتی سوپاسگوزاریی) ناشوکرو قه‌درنه‌زانی نازو نیعمه‌ته‌کانی خوا بوون ، ئینجا خوای گه‌وره پۆشاکی برسێتی و ترسی کرده کاڵای باڵایان و تاڵاوی نه‌داری و ترسی پێ چه‌شتن له سه‌ر ئه‌نجامی ئه‌و ئیش و کاره (ناپوخت و ناڕێکانه‌دا) که ده‌یانکرده پیشه‌ی خۆیان .
٢- بڵاو بوونەوەی زیناو بەدرەوشتی ؛ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وسلم فەرمویەتی : ( لَمْ تَظْهَرِ الْفَاحِشَةُ فِي قَوْمٍ قَطُّ حَتَّى يُعْلِنُوا بِهَا إِلَّا فَشَا فِيهِمُ الطَّاعُونُ وَالْأَوْجَاعُ ) . صحيح الجامع : 7978 .
واتە : هیچ قەومێک نیە بە ئاشکرا زینا و بەدرەوشتیان تیادا بڵاو بێتەوە ئیلا نەخۆشی طاعون و برسیەتیان لەناودا بلاو دەبێتەوە .
٣- بەخيلي و یارمەتی نەدانی هەژاران ؛ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وسلم فەرمویەتی : (مَا مِنْ يَوْمٍ يُصْبِحُ الْعِبَادُ فِيهِ إِلَّا مَلَكَانِ يَنْزِلَانِ فَيَقُولُ أَحَدُهُمَا: اللَّهُمَّ أطع مُنْفِقًا خَلَفًا وَيَقُولُ الْآخَرُ: اللَّهُمَّ أَعْطِ مُمْسِكًا تلفا ) . (مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ) .
واتە : هیچ رۆژێک نیە بەندەکان بەیانی تیادابکەنەوە ئیلا دوو فریشتە دادەبزن و یەکیان دەڵێت خوایە ئەوەی مال دەبەخشێت زیاتری پێ ببەخشی ؛ وە فریشتەی تریان دەڵێت : خوایە ئەوەی دەستی گرتۆتەوەو مال نابەخشێت ماڵەکەی لەناوبەرە و هیچی بۆ مەهێلە .
٤- ریبا خواردن ؛ خوای گەورە فەرمویەتی : ( يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ ) . (البقرة :٢٧٦) .
واتە : خوا، سوو ته‌فروتونا ده‌کات و به‌ره‌که‌تی لێ هه‌ڵده‌گرێت ، به‌ڵام پاداشتی خێر و سامان به‌خشین بره‌و پێ ده‌دات و به‌ره‌که‌تی تێ ده‌خات .
نوسيني : م هەلگورد گەلاڵەیی .