O'zbekona Cisco

Vishing attack — bu voice phishing (yozma phishing) hujumining bir turi bo‘lib, telefon orqali amalga oshiriladi. Vishing hujumlarida hujumchi, telefon orqali odamni aldagan holda, maxfiy ma'lumotlarni olishga harakat qiladi. Bu turdagi hujumda hujumchi odatda o‘zini ishonchli manba yoki tashkilot vakili sifatida tanishtiradi, masalan, bank xodimi, texnik yordam mutaxassisi yoki hukumat organlari vakili.

Vishing hujumlari quyidagicha ishlaydi:

Telefon orqali aldash: Hujumchi, telefon orqali odamni qo‘ng‘iroq qilib, ularni aldashga harakat qiladi. Masalan, bankdan xabar berish yoki foydalanuvchi hisobidagi muammolarni hal qilishni taklif qilish.

Ishonchli manba sifatida tanishtirish: Hujumchi o‘zini ishonchli manba sifatida tanishtiradi va odamni o‘zini tarmoqda xavfsiz his qilishiga undaydi.

Maxfiy ma'lumotlarni so‘rash: Hujumchi, telefon orqali foydalanuvchidan bank kartasi raqamlari, parollar, PIN kodlar yoki boshqa maxfiy ma'lumotlarni olishga harakat qiladi.

Teskari ta'sir: Hujumchi, odatda, odamni tazyiq ostida qoldiradi yoki jarayonni tez amalga oshirishga undaydi, shunda odamlar ehtiyotkorlikni unuta boshlaydi.

Vishing hujumlariga qarshi himoya qilish usullari:

Telefon orqali so‘ralgan maxfiy ma'lumotlarni hech qachon bermang.
Banklar va boshqa tashkilotlar telefon orqali shaxsiy ma'lumotlarni so‘ramasligini yodda tuting.
Qo‘ng‘iroq qilgan odamni shubhali deb bilsangiz, ularning so‘rovlarini tasdiqlash uchun rasmiy raqamga qo‘ng‘iroq qiling.
Telefon raqamlarini va onlayn hisoblaringizni muntazam tekshirib turish.
Vishing — bu juda keng tarqalgan hujum turi, va undan himoya qilish uchun ehtiyotkorlik va xavfsizlik choralariga rioya qilish muhimdir.

DNS (Domain Name System) UDP (User Datagram Protocol) orqali ishlashining sababi — bu tarmoq samaradorligini oshirish va kechikishni kamaytirishdir. Mana asosiy sabablar:

1. Tezlik: UDP "connectionless" protokol bo‘lib, qo‘shimcha ulanish (handshake) jarayonlarini talab qilmaydi. Bu esa paketlarni tezroq uzatishga yordam beradi.

2. Yengil vazn: UDP paketlari TCP protokoliga qaraganda kamroq qo‘shimcha ma'lumotlarga ega, ya'ni "header" qismi kichik. Shu sababli DNS so‘rovlarining tez va samarali amalga oshishiga xizmat qiladi.

3. Ko‘p so‘rovlarni bajarish imkoniyati: DNS so‘rovlarining ko‘pchiligi kichik o‘lchamda bo‘lib, UDP orqali uzatilganda yetarlicha joy egallaydi. Aksariyat DNS so‘rovlarining javoblari 512 baytdan katta bo‘lmaganligi sababli, ular UDP orqali samarali uzatiladi.

Shu bilan birga, agar javob hajmi 512 baytdan oshsa yoki ma'lumotlarni ishonchli yetkazib berish kerak bo‘lsa, DNS TCP protokoliga o‘tadi.

@uzbekona_cisco
@cisco_server

Kompyuter resurslarini talab qilish jihatidan VMware va VirtualBox o'rtasida ba'zi farqlar bor. Resurslardan foydalanish samaradorligi ko'proq dasturiy tuzilishga bog'liq va ba'zi hollarda VMware ko'proq optimal ishlashni ta'minlaydi. Keling, batafsil ko'rib chiqaylik:

VMware
Resurslar bilan ishlash samaradorligi: VMware odatda resurslarni samarali boshqaradi va virtual mashinalar uchun yuqori darajada ishlashni ta'minlaydi. U RAM va CPUdan nisbatan samarali foydalanadi, bu esa virtual mashinalarning yaxshi ishlashiga olib keladi.
Grafik imkoniyatlar: VMware grafik ishlashda yaxshiroq natija ko'rsatadi, bu grafik jihatdan talabchan ilovalar (masalan, 3D grafikalar yoki o‘yinlar) uchun qulay.
Talab qilinadigan resurslar: VMware Workstation Player yoki Pro kompyuterning RAM, CPU va GPU resurslarini yaxshi boshqaradi, lekin ko'proq imkoniyatlardan foydalanishi uchun kuchliroq apparat kerak bo'lishi mumkin.
VirtualBox
Yengilligi: VirtualBox yengilroq bo'lib, kuchli apparat talab qilmaydi. Bu uni resurslar yetishmovchiligi bo'lgan tizimlar uchun yaxshi tanlovga aylantiradi.
Qo‘shimcha modullar bilan ishlash: VirtualBox’ga qo‘shimcha kengaytmalar yoki funksiyalar (masalan, Extension Pack) qo‘shilganida ba’zan qo‘shimcha resurslar talab qilishi mumkin, ammo umuman olganda, VirtualBox VMware’dan kamroq resurs talab qiladi.
Ishlash tezligi va samaradorligi: VirtualBox ko'pincha VMware’dan biroz sekinroq ishlashi mumkin, ayniqsa og‘ir yuklanish vaqtida, lekin oddiy vazifalar uchun resurslardan samarali foydalanadi va engil tizimlarda ishlatish uchun yaxshi tanlovdir.
Qaysi biri tanlanishi kerak?
Agar sizda kuchli apparat bo'lsa va yuqori samaradorlik yoki grafik ishlash muhim bo'lsa, VMware yaxshi tanlov.
Agar resurslar cheklangan bo'lsa yoki yengil tizimda ishlashni rejalashtirgan bo‘lsangiz, VirtualBox ko'proq ma’qul bo'ladi.
Umuman olganda, VMware ko'proq resurs talab qiladi, lekin bu resurslardan samaraliroq foydalanadi. VirtualBox esa yengilroq bo‘lsa-da, ba’zi vaziyatlarda sekinroq ishlashi mumkin.

Kiberxavfsizlikni o'rganamiz!
@uzbekona_cisco
@cisco_server

VMware va VirtualBox ikkalasi ham mashhur virtualizatsiya dasturlari bo'lib, ular yordamida kompyuteringizda boshqa operatsion tizimlarni o'rnatish va ulardan foydalanish mumkin. Keling, ularning asosiy farqlariga va Windows 11 uchun qay biri yaxshiroq ekaniga to'xtalaylik:

VMware va VirtualBox farqlari
Narxi:

VirtualBox: Bepul (ochiq manba). VirtualBox foydalanuvchilari uchun barcha asosiy imkoniyatlar bepul taklif etiladi.
VMware Workstation Player: Bepul versiyasi mavjud, lekin to'liq imkoniyatlari uchun pullik versiyasini sotib olish kerak.
Ishlash tezligi va samaradorlik:

VMware: Ko'pincha tezroq va samaradorroq deb hisoblanadi, ayniqsa grafikani ko'p talab qiladigan dasturlarda. Bu dastur og'ir yuklamalarga yaxshi bardosh beradi.
VirtualBox: Bepul bo'lishiga qaramay, ba'zida ishlash tezligi VMware’ga nisbatan sekinroq bo'lishi mumkin, ayniqsa grafik yuklamalar va og'ir dasturlar bilan ishlaganda.
Interfeys va foydalanish qulayligi:

VMware: Ko'proq intuitiv interfeysga ega bo'lib, undan foydalanish nisbatan qulay.
VirtualBox: Ko'p funksiyalari bor, lekin ba'zi foydalanuvchilar uchun dastlabki sozlamalar va interfeysi VMware’dan ko'ra murakkabroq tuyulishi mumkin.
Qulaylik va moslashuvchanlik:

VirtualBox: Ochiq manba bo'lgani uchun ko'plab moslashuv imkoniyatlariga ega va keng qo‘llaniladi.
VMware: Biroz cheklovlarga ega bo'lishi mumkin, lekin ko'proq korporativ va biznes muhitlari uchun moslashtirilgan.
Windows 11 bilan qaysi biri yaxshiroq?
VMware: Agar Windows 11 tizimini maksimal samaradorlik va grafik talablariga mos tarzda ishlatmoqchi bo'lsangiz, VMware Workstation Player yoki Pro versiyasi yaxshi tanlov bo'ladi. U ko'proq ishlash tezligi va grafik imkoniyatlarni taklif qiladi.
VirtualBox: Windows 11 ni o'rganish yoki sinab ko'rish uchun VirtualBox ham yaxshi variant. Bu dasturni bepul ishlatishingiz mumkin va ko‘p foydalanuvchilar uchun yetarli bo‘ladi.
Yakuniy xulosa
Agar sizga Windows 11 bilan tez va qulay ishlash muhim bo'lsa va grafik imkoniyatlarni talab qiladigan dasturlarni ishlatishni rejalashtirsangiz, VMware yaxshi tanlov bo‘ladi. Ammo bepul va ochiq manba dastur tanlashni istasangiz, VirtualBox ham ko'p holatlar uchun mos keladi.

Kiberxavfsizlikni o'rganamiz!
@uzbekona_cisco
@cisco_server