درباره سند پیشگیری از آزار جنسی در محیط دانشگاه
فاطمه موسوی ویایه - آذر ۱۴۰۳
در تابستان ۱۳۹۹ روایت‌هایی از آزار جنسی در محیط دانشگاه منتشر و نام چند نفر از استادان علوم اجتماعی به عنوان آزارگر مطرح شد. یکی از پژوهشگران، آقای کامیل احمدی به همین دلیل از انجمن جامعه‌شناسی اخراج شد. مدیر وقت انجمن، دکتر سراج‌زاده پیشنهاد تشکیل کارگروهی را دادند تا دستورالعملی برای پیشگیری آزار جنسی در محیط دانشگاه تدوین کند. این کارگروه با مدیریت خانم دکتر احمدنیا و دبیری محمد فکری و حضور شهلا اعزازی، افسر افشار نادری، نفیسه آزاد، فاطمه موسوی ویایه، رضا شیرآلی، کامبیز نوذری و شیما قوشه و دیگران تشکیل شد.
پس از هجده جلسه دو ساعته و بیش از دویست ساعت بحث کارشناسی سند پیشگیری از آزار جنسی در محیط دانشگاه (ماجد) تدوین و در مرداد ۱۴۰۰ در سایت انجمن منتشر شد. دستورالعمل سند نیز پس از چند ماه بحث بیشتر اساتید (احمدنیا، اعزازی، باستانی، میرزایی، تقویان، موسوی ویایه، نوروزی، قوشه و ...) تدوین و در خرداد ۱۴۰۱ به تصویب هیات مدیره انجمن رسید.
در تدوین این سند سه چالش اصلی وجود داشت:
اول: آیا این سند نوعی دستورالعمل اخلاقی است؟ آیا اعضای کمیته بررسی قرار است مشخص کنند کدام کار کلاسی مورد درخواست استاد آزارگری است و خارج از روال آموزشی؟ آیا قرار است مشابه آیین‌نامه‌های حراست درباره باز گذاشتن درب اتاق استاد باشد یا فراتر از باید و نباید کار اجرایی را هم مدنظر قرار می‌دهد؟
دوم: وقتی شکایتی مطرح می‌شود چگونه می‌توان اعتبارسنجی کرد؟ می‌توان توصیه کرد دانشجو از چت یا پیامک استاد اسکرین شات بگیرد، فایل صوتی ضبط کند ولی حتی در دادگاه این مستندات قطعی نیست و به نظر قاضی بستگی دارد و مهمتر اینکه در بررسی شکایت باید اصل محرمانگی و حفظ نام شاکی رعایت شود.
چالش سوم این بود که به هر طریقی بر کمیته بررسی شکایت، مسجل شد که یکی از اعضای انجمن آزارگر است، چه نوع ضمانت اجرایی برای تنبیه آزارگر وجود دارد؟ رابطه انجمن جامعه‌شناسی با اعضایش رابطه کارفرما و کارمند نیست که بتوان فرد را مؤاخذه کرد، این در دایره اختیارات وزارت علوم است و بحث حقوقی هم مطرح بود که بعدتر آزارگر از انجمن بابت افترا شکایت نکند.
در نهایت و بعد از بحث‌های بسیار، تصمیم گرفته شد ابتدا جنبه آموزش و فرهنگ‌سازی کار شود، بروشورهایی تهیه شود، برای دانشجویان جدیدالورود و حتی استادان کارگاه برگزار شود و تمهیداتی برای ارائه مشاوره مددکاری، روانشناسی و حتی حقوقی برای شاکیان فراهم شود. فعالیت فرد آزارگر نیز در انجمن محدود شود، به عنوان سخنران در نشست‌ها شرکت نکند، مقالات او در نشریات وابسته منتشر نشود و حتی عضویت فرد لغو شود.
متأسفانه این سند و دستورالعمل آن اجرایی نشدند. در دو سال اخیر انجمن جامعه‌شناسی دچار محدودیت‌های شدید شد، دفتر انجمن در دانشکده علوم اجتماعی و برگزاری نشست‌ها تعطیل شد. انجمن جامعه‌شناسی فرصت و توانی برای پرداختن به این کارگروه نداشته و تنها توانسته فعالیت‌های اندک خود را ادامه دهد. امیدوارم با تغییر رویکرد دولت و وزارت علوم، بار دیگر حساسیت لازم به وجود آید و رعایت اخلاق حرفه‌ای و پیشگیری از هر نوع سوءاستفاده به طور ساختاری در وزارت علوم پیگیری شود.
@womensocialproblemsofIran
فاطمه موسوی ویایه - آذر ۱۴۰۳
در تابستان ۱۳۹۹ روایت‌هایی از آزار جنسی در محیط دانشگاه منتشر و نام چند نفر از استادان علوم اجتماعی به عنوان آزارگر مطرح شد. یکی از پژوهشگران، آقای کامیل احمدی به همین دلیل از انجمن جامعه‌شناسی اخراج شد. مدیر وقت انجمن، دکتر سراج‌زاده پیشنهاد تشکیل کارگروهی را دادند تا دستورالعملی برای پیشگیری آزار جنسی در محیط دانشگاه تدوین کند. این کارگروه با مدیریت خانم دکتر احمدنیا و دبیری محمد فکری و حضور شهلا اعزازی، افسر افشار نادری، نفیسه آزاد، فاطمه موسوی ویایه، رضا شیرآلی، کامبیز نوذری و شیما قوشه و دیگران تشکیل شد.
پس از هجده جلسه دو ساعته و بیش از دویست ساعت بحث کارشناسی سند پیشگیری از آزار جنسی در محیط دانشگاه (ماجد) تدوین و در مرداد ۱۴۰۰ در سایت انجمن منتشر شد. دستورالعمل سند نیز پس از چند ماه بحث بیشتر اساتید (احمدنیا، اعزازی، باستانی، میرزایی، تقویان، موسوی ویایه، نوروزی، قوشه و ...) تدوین و در خرداد ۱۴۰۱ به تصویب هیات مدیره انجمن رسید.
در تدوین این سند سه چالش اصلی وجود داشت:
اول: آیا این سند نوعی دستورالعمل اخلاقی است؟ آیا اعضای کمیته بررسی قرار است مشخص کنند کدام کار کلاسی مورد درخواست استاد آزارگری است و خارج از روال آموزشی؟ آیا قرار است مشابه آیین‌نامه‌های حراست درباره باز گذاشتن درب اتاق استاد باشد یا فراتر از باید و نباید کار اجرایی را هم مدنظر قرار می‌دهد؟
دوم: وقتی شکایتی مطرح می‌شود چگونه می‌توان اعتبارسنجی کرد؟ می‌توان توصیه کرد دانشجو از چت یا پیامک استاد اسکرین شات بگیرد، فایل صوتی ضبط کند ولی حتی در دادگاه این مستندات قطعی نیست و به نظر قاضی بستگی دارد و مهمتر اینکه در بررسی شکایت باید اصل محرمانگی و حفظ نام شاکی رعایت شود.
چالش سوم این بود که به هر طریقی بر کمیته بررسی شکایت، مسجل شد که یکی از اعضای انجمن آزارگر است، چه نوع ضمانت اجرایی برای تنبیه آزارگر وجود دارد؟ رابطه انجمن جامعه‌شناسی با اعضایش رابطه کارفرما و کارمند نیست که بتوان فرد را مؤاخذه کرد، این در دایره اختیارات وزارت علوم است و بحث حقوقی هم مطرح بود که بعدتر آزارگر از انجمن بابت افترا شکایت نکند.
در نهایت و بعد از بحث‌های بسیار، تصمیم گرفته شد ابتدا جنبه آموزش و فرهنگ‌سازی کار شود، بروشورهایی تهیه شود، برای دانشجویان جدیدالورود و حتی استادان کارگاه برگزار شود و تمهیداتی برای ارائه مشاوره مددکاری، روانشناسی و حتی حقوقی برای شاکیان فراهم شود. فعالیت فرد آزارگر نیز در انجمن محدود شود، به عنوان سخنران در نشست‌ها شرکت نکند، مقالات او در نشریات وابسته منتشر نشود و حتی عضویت فرد لغو شود.
متأسفانه این سند و دستورالعمل آن اجرایی نشدند. در دو سال اخیر انجمن جامعه‌شناسی دچار محدودیت‌های شدید شد، دفتر انجمن در دانشکده علوم اجتماعی و برگزاری نشست‌ها تعطیل شد. انجمن جامعه‌شناسی فرصت و توانی برای پرداختن به این کارگروه نداشته و تنها توانسته فعالیت‌های اندک خود را ادامه دهد. امیدوارم با تغییر رویکرد دولت و وزارت علوم، بار دیگر حساسیت لازم به وجود آید و رعایت اخلاق حرفه‌ای و پیشگیری از هر نوع سوءاستفاده به طور ساختاری در وزارت علوم پیگیری شود.
@womensocialproblemsofIran