سؤموروجو گوجلرین یانلیش اولاراق آدلاندیردیغی «کورت» و «لور-بختیاری» ائتنو-پولیتیک کیملیکلری
سؤموروجو گوجلر اورتادوغو و اؤزللیکله ایران جوغرافیاسیندا تورکلرین حاکمیتینه سون وئرمک اوچون بؤلگهدهکی دگیشیک یاپای ائتنیک کیملیکلری ده برابرینده گلیشتیرمهگه باشلامیشلاردیر. بونلارین ان اونلوسو و بیلینهنی یاپای ائتنو-پولیتیک فارس کیملیگی ایسه ده دیگر ایکی اؤنملی اولان یاپای کیملیک و یا هئتروژئن ائتنیک یاپییا صاحب اولانلار ایسه یانلیش اولاراق آدلاندیریلان (میسنومئر) کورتلر و لوْر-بختیاریلر’دیر.
اصلینده بوگونکو ایران جوغرافیاسینین مرکزی و باتی کسیملرینده وار اولان دگیشیک ایرانی دیللی ائتنیک گروپلار بو ایکی فرقلی چاتی آلتیندا تانیملانمیشلاردیر. بو کسیمدن گئنللیکله سنّی اولانلار کورت چاتیسی آلتیندا توپلانمیش، شیعی اولانلار ایسه لوْر-بختیاری آدی آلتیندا بیر آرایا گتیریلمیشدیر. اویسا کی گرک کورت، گرکسه لوْر-بختیاری تانیمی ایچهریسینده یئر آلان نفوس لینگویستیک آچیدان بیر چوخ فرقلی دیللری قونوشماقدادیرلار و اونلاری عینی ائتنیک یعنی کورت ائتنیگی و یا لور-بختیاری ائتنیگی اولاراق تانیملامامیز اولاناقلی دئگیلدیر.
آنجاق بونا قارشین بو یانلیش بیلگی جدّی بیر بیچیمده سؤموروجو گوجلر طرفیندن یایغینلاشدیریلماقدا و اونلارین هئتروژئن ائتنیک یاپییا صاحب اولان دگیشیک ایرانی دیللی توپلولوقلار اولدوغو گئرچهگی اؤزللیکله گیزلهتیلمکدهدیر.
بونونلا بیرلیکده کورت تانیمی ایچینه زامانلا کیمی شیعی ایرانی دیللی توپلولوقلار دا داخل ائدیلمیشدیر. بونون دا باشلیجا سببی کورت کارتینی سؤموروجو گوجلرین داها گئنیش بیر یئلپازهیه یایماق ایستهمهلری اولموشدور. آنجاق بو داها گئج اورتایا آتیلدیغی اوچون گئنللهشهمهمیشدیر و داها چوخ سنّی مذهبلی ایرانی ائتنیکلر ایله سینیرلی قالان بیر قاورام حالینا گلمیشدیر.
آچیقجاسی بیرلشدیریجی کورت و لوْر-بختیاری ائتنیک آدلارینی قوللانماق سیاسی و ائتنوگرافیک آچیدان ان بؤیوک یانلیشلارداندیر. بؤیلهجه گئنللیکله فرقلی سنّی ایرانی دیللی توپلولوقلار و ائتنیکلر (کوُرمانج، سوْرانی، اوُرامانی، بادینی وب.) بیرلشدیریجی کورت آدی و شیعی ایرانی توپلولوقلار و یا ائتنیکلر ایسه لوْر-بختیاری آدی آلتیندا بیر آرایا گتیریلمیشدیر. اویسا کی اونلاری عینی ائتنیک گیبی گؤسترمک یانلیش بیر ائتنوگرافیک و آنتروپولوژیک دگرلندیرمهنین اورونودور. حتّی بونو اونایلاماق سؤموروجو گوجلرین بؤلگهمیزده یئنی ملّتلر اولوشدورما چابالارینا و گیریشیملرینه دستک وئرمکدیر.
(تاریخچی و تورکولوگ دوکتور بابک جاوانشیر)
@Babek_Cavanshir
سؤموروجو گوجلر اورتادوغو و اؤزللیکله ایران جوغرافیاسیندا تورکلرین حاکمیتینه سون وئرمک اوچون بؤلگهدهکی دگیشیک یاپای ائتنیک کیملیکلری ده برابرینده گلیشتیرمهگه باشلامیشلاردیر. بونلارین ان اونلوسو و بیلینهنی یاپای ائتنو-پولیتیک فارس کیملیگی ایسه ده دیگر ایکی اؤنملی اولان یاپای کیملیک و یا هئتروژئن ائتنیک یاپییا صاحب اولانلار ایسه یانلیش اولاراق آدلاندیریلان (میسنومئر) کورتلر و لوْر-بختیاریلر’دیر.
اصلینده بوگونکو ایران جوغرافیاسینین مرکزی و باتی کسیملرینده وار اولان دگیشیک ایرانی دیللی ائتنیک گروپلار بو ایکی فرقلی چاتی آلتیندا تانیملانمیشلاردیر. بو کسیمدن گئنللیکله سنّی اولانلار کورت چاتیسی آلتیندا توپلانمیش، شیعی اولانلار ایسه لوْر-بختیاری آدی آلتیندا بیر آرایا گتیریلمیشدیر. اویسا کی گرک کورت، گرکسه لوْر-بختیاری تانیمی ایچهریسینده یئر آلان نفوس لینگویستیک آچیدان بیر چوخ فرقلی دیللری قونوشماقدادیرلار و اونلاری عینی ائتنیک یعنی کورت ائتنیگی و یا لور-بختیاری ائتنیگی اولاراق تانیملامامیز اولاناقلی دئگیلدیر.
آنجاق بونا قارشین بو یانلیش بیلگی جدّی بیر بیچیمده سؤموروجو گوجلر طرفیندن یایغینلاشدیریلماقدا و اونلارین هئتروژئن ائتنیک یاپییا صاحب اولان دگیشیک ایرانی دیللی توپلولوقلار اولدوغو گئرچهگی اؤزللیکله گیزلهتیلمکدهدیر.
بونونلا بیرلیکده کورت تانیمی ایچینه زامانلا کیمی شیعی ایرانی دیللی توپلولوقلار دا داخل ائدیلمیشدیر. بونون دا باشلیجا سببی کورت کارتینی سؤموروجو گوجلرین داها گئنیش بیر یئلپازهیه یایماق ایستهمهلری اولموشدور. آنجاق بو داها گئج اورتایا آتیلدیغی اوچون گئنللهشهمهمیشدیر و داها چوخ سنّی مذهبلی ایرانی ائتنیکلر ایله سینیرلی قالان بیر قاورام حالینا گلمیشدیر.
آچیقجاسی بیرلشدیریجی کورت و لوْر-بختیاری ائتنیک آدلارینی قوللانماق سیاسی و ائتنوگرافیک آچیدان ان بؤیوک یانلیشلارداندیر. بؤیلهجه گئنللیکله فرقلی سنّی ایرانی دیللی توپلولوقلار و ائتنیکلر (کوُرمانج، سوْرانی، اوُرامانی، بادینی وب.) بیرلشدیریجی کورت آدی و شیعی ایرانی توپلولوقلار و یا ائتنیکلر ایسه لوْر-بختیاری آدی آلتیندا بیر آرایا گتیریلمیشدیر. اویسا کی اونلاری عینی ائتنیک گیبی گؤسترمک یانلیش بیر ائتنوگرافیک و آنتروپولوژیک دگرلندیرمهنین اورونودور. حتّی بونو اونایلاماق سؤموروجو گوجلرین بؤلگهمیزده یئنی ملّتلر اولوشدورما چابالارینا و گیریشیملرینه دستک وئرمکدیر.
(تاریخچی و تورکولوگ دوکتور بابک جاوانشیر)
@Babek_Cavanshir