👤علامه عبدالرحمن سعدی در تفسیر این آیه می نویسد:
✍🏾 پس از آنکه خداوند از میان مخلوقات خویش به ذکر بهشت و جهنم پرداخت که باعث تشویق و ترس می شود، از میان صفتهای خویش نیز آنچه را که موجب ترس و تشویق می شود بیان کرد و فرمود: (نَبِّیءْ عِبَادِی) به بندگانم خبر قطعی بده، خبری که بد لایل روشن مورد تایید قرار گرفته است ، که (أَنِّی أَنَاالْغَفُورُ الرَّحِیمُ) بی گمان من آمرزندۀ مهربانم، زیرا وقتی آنها از کمال رحمت و آمرزش الهی مطلع گردند و می کوشند تا با اتخاذ اسبابی که انسان را به رحمت وی می رساند خود را مشمول رحمتش بگردانند، و از گناهان دست بکشند، و توبه نمایند تا به آمرزش او دست یابند.
با وجود این نباید امید به توبه و رحمت الهی آنها را به بی خبری و بی خیالی بکشاند، پس آنان را خبر ده که (أَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الأَلِیمَ) و عذابم نیز دردناک است. یعنی در حقیقت عذابی حز عذاب خداوند وجود ندارد، عذابی که نمی توان مقدار و اندازۀ آن را تعیین کرد، و ماهیت و حقیقت آن را درک نمود.
🤲پناه می بریم به خدا از عذابش.
و هرگاه بندگان به یقین دانستند که (لَّا یُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ * وَلَا یُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ) هیچ کس به مانند عذاب کردن او، عذاب نکند. و هیچ کس چون در بند کشیدن او، در بند نکشد. پرهیز خواهند کرد و از هر سببی که باعث عذاب آنها شود دوری خواهند جست. پس شایسته است که قلب بنده همواره در میان #بیم_و_امید باشد. پس چون به رحمت و مغفرت و احسان پروردگارش بنگرد در او امید به وجود می آید، و چون به گناهان و تقصیر و کوتاهی ورزیدنش در حقوق پروردگارش بنگرد در او ترس به وجود می آید و از گناه دست می کشد».
آری، 👌خدای متعال رحیم و رئوف است نسبت به بندگان مطیع و فرمانبردار خود، همان کسانی که در حق خویش ظلم نمی کنند و خدا نیز به آنها ظلم نمی کند:
« وَمَن یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتَ مِن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلاَ یُظْلَمُونَ نَقِیرًا» (نساء 124).
یعنی: « و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت میشوند؛ و کمترین ظلمی به آنها نخواهد شد».
✅پس وعده جنت مخصوص کسانی است که هم ایمان بیاورند و هم عمل صالح را انجام دهند، و مشخص است که عمل صالح شامل فرائض دینی و سایر اعمال مستحب و همچنین پرهیز از گناهان نیز می شود، و می فرماید: «وَبَشِّرِ الَّذِین آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ»
(بقره 25).
یعنی: به کسانی که ایمان آورده، و کارهای صالح انجام دادهاند، بشارت ده که باغهایی از بهشت برای آنهاست که نهرها از زیر درختانش جاریست.
👿اما کسانی که گول شیطان را خورده اند و گمان دارند که بدون انجام فرائض دینی و بدون پرهیز از گناه؛ مشمول رحمت الهی قرار می گیرند، باید بدانند که خدای متعال چنین می فرماید:
« فَمَن کَانَ یَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»
(کهف 110).
یعنی: بگو: «هر که به لقای پروردگارش امید دارد، باید کاری شایسته انجام دهد، و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند».
💥آری، خدای متعال در این آیه، لقاء خود را مشروط به دوری از شرک و انجام عمل صالح قرار داده است، اما کسانی که بدون انجام عمل صالحی به رحمت و لقاء الهی امیدوارند، در حقیقت فریب توجیهات شیطان را خورده اند تا بدین طریق آنها را از انجام تکالیف شرعی بازدارد، همان شیطانی که سوگند یاد کرد که انسانها را اغوا کند: «قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ» (ص 82).
یعنی: گفت: «به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد.
🔵و امید زیاد داشتن به اینکه خدا از حق خود می گذرد، اگر ما نماز نخوانیم یا کم بخوانیم و یا روزه نباشیم خدا بخاطر آنها ما را عذاب نمی دهد! این توجیهات فریبنده یکی از راههای مکر شیطان برای فریب انسان است تا آنها را اغوا کند و به سوگند خود وفا نماید.
💠نماز و روزه و زکات و حج از جمله بزرگترین عبادتها محسوب می شوند، خصوصا #نماز که ارزش و قدر آن نزد شارع حکیم بیشتر از سایر عبادتهاست، و برای همین است که سلف صالح تارک نماز را کافر می دانستند، و مشخص است که جایگاه کافران جهنم است.
⬅از بریده روایت است از پیامبر صلی الله علیه وسلم شنیدم که می‌فرمود:
«العهد الذی بیننا و بینهم الصلاة فمن ترکها فقد کفر».
یعنی: «مشخصه‌ی بین ما (مسلمانان) و آنها (کفار و مشرکین) نماز است، هر کس نماز را ترک کند کافر می‌شود».
📕ابن ماجه (1079).
✅#ادامـــــــــــه..
🔰🔰🔰➖➖➖➖➖🔰
✍🏾 پس از آنکه خداوند از میان مخلوقات خویش به ذکر بهشت و جهنم پرداخت که باعث تشویق و ترس می شود، از میان صفتهای خویش نیز آنچه را که موجب ترس و تشویق می شود بیان کرد و فرمود: (نَبِّیءْ عِبَادِی) به بندگانم خبر قطعی بده، خبری که بد لایل روشن مورد تایید قرار گرفته است ، که (أَنِّی أَنَاالْغَفُورُ الرَّحِیمُ) بی گمان من آمرزندۀ مهربانم، زیرا وقتی آنها از کمال رحمت و آمرزش الهی مطلع گردند و می کوشند تا با اتخاذ اسبابی که انسان را به رحمت وی می رساند خود را مشمول رحمتش بگردانند، و از گناهان دست بکشند، و توبه نمایند تا به آمرزش او دست یابند.
با وجود این نباید امید به توبه و رحمت الهی آنها را به بی خبری و بی خیالی بکشاند، پس آنان را خبر ده که (أَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الأَلِیمَ) و عذابم نیز دردناک است. یعنی در حقیقت عذابی حز عذاب خداوند وجود ندارد، عذابی که نمی توان مقدار و اندازۀ آن را تعیین کرد، و ماهیت و حقیقت آن را درک نمود.
🤲پناه می بریم به خدا از عذابش.
و هرگاه بندگان به یقین دانستند که (لَّا یُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ * وَلَا یُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ) هیچ کس به مانند عذاب کردن او، عذاب نکند. و هیچ کس چون در بند کشیدن او، در بند نکشد. پرهیز خواهند کرد و از هر سببی که باعث عذاب آنها شود دوری خواهند جست. پس شایسته است که قلب بنده همواره در میان #بیم_و_امید باشد. پس چون به رحمت و مغفرت و احسان پروردگارش بنگرد در او امید به وجود می آید، و چون به گناهان و تقصیر و کوتاهی ورزیدنش در حقوق پروردگارش بنگرد در او ترس به وجود می آید و از گناه دست می کشد».
آری، 👌خدای متعال رحیم و رئوف است نسبت به بندگان مطیع و فرمانبردار خود، همان کسانی که در حق خویش ظلم نمی کنند و خدا نیز به آنها ظلم نمی کند:
« وَمَن یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتَ مِن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلاَ یُظْلَمُونَ نَقِیرًا» (نساء 124).
یعنی: « و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت میشوند؛ و کمترین ظلمی به آنها نخواهد شد».
✅پس وعده جنت مخصوص کسانی است که هم ایمان بیاورند و هم عمل صالح را انجام دهند، و مشخص است که عمل صالح شامل فرائض دینی و سایر اعمال مستحب و همچنین پرهیز از گناهان نیز می شود، و می فرماید: «وَبَشِّرِ الَّذِین آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ»
(بقره 25).
یعنی: به کسانی که ایمان آورده، و کارهای صالح انجام دادهاند، بشارت ده که باغهایی از بهشت برای آنهاست که نهرها از زیر درختانش جاریست.
👿اما کسانی که گول شیطان را خورده اند و گمان دارند که بدون انجام فرائض دینی و بدون پرهیز از گناه؛ مشمول رحمت الهی قرار می گیرند، باید بدانند که خدای متعال چنین می فرماید:
« فَمَن کَانَ یَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»
(کهف 110).
یعنی: بگو: «هر که به لقای پروردگارش امید دارد، باید کاری شایسته انجام دهد، و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند».
💥آری، خدای متعال در این آیه، لقاء خود را مشروط به دوری از شرک و انجام عمل صالح قرار داده است، اما کسانی که بدون انجام عمل صالحی به رحمت و لقاء الهی امیدوارند، در حقیقت فریب توجیهات شیطان را خورده اند تا بدین طریق آنها را از انجام تکالیف شرعی بازدارد، همان شیطانی که سوگند یاد کرد که انسانها را اغوا کند: «قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ» (ص 82).
یعنی: گفت: «به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد.
🔵و امید زیاد داشتن به اینکه خدا از حق خود می گذرد، اگر ما نماز نخوانیم یا کم بخوانیم و یا روزه نباشیم خدا بخاطر آنها ما را عذاب نمی دهد! این توجیهات فریبنده یکی از راههای مکر شیطان برای فریب انسان است تا آنها را اغوا کند و به سوگند خود وفا نماید.
💠نماز و روزه و زکات و حج از جمله بزرگترین عبادتها محسوب می شوند، خصوصا #نماز که ارزش و قدر آن نزد شارع حکیم بیشتر از سایر عبادتهاست، و برای همین است که سلف صالح تارک نماز را کافر می دانستند، و مشخص است که جایگاه کافران جهنم است.
⬅از بریده روایت است از پیامبر صلی الله علیه وسلم شنیدم که می‌فرمود:
«العهد الذی بیننا و بینهم الصلاة فمن ترکها فقد کفر».
یعنی: «مشخصه‌ی بین ما (مسلمانان) و آنها (کفار و مشرکین) نماز است، هر کس نماز را ترک کند کافر می‌شود».
📕ابن ماجه (1079).
✅#ادامـــــــــــه..
🔰🔰🔰➖➖➖➖➖🔰