Dunyo Qurrolari™

Juma kuni imom xutba o'qiyotganida gapirish yoki behuda ishlarni qilish

(Payg'ambar alayhissalom) «Juma kuni imom xutba o'qiyotganda gapirishdan va mayda toshlarni o'ynashdan, qo'li va boshi bilan imo-ishora qilishdan qaytardilar. «Kimki juma kuni imom xutba o'qiyotgan holatda gapirsa, lag'v ya'ni behuda ish qilibdi. Lag'v qilgan kishi uchun juma yo'qdir», – dedilar».

Juma namozi to'rt rakatli peshinning o'rniga ikki rakatli qilinishining sababi, ikkita xutba ikki rakatning o'rniga o'tgani uchundir. Alloh taolo insonlarni va'z nasihatga ehtiyojlari borligini bilganligidan ularning yo'lboshchilariga har haftada bir marta insonlarni namozga to'plab, ularga Alloh taoloni eslatib, u zotni ulug'lash kerakligini buyurgan. SHuning uchun Juma namozi juda ulug' bir savob ishni va fazilatni o'zida qamrab olgandir. Endi shu paytda gapirgan odamning qalbi mashg'ul bo'lib, pand-nasihatni eshitmay qoladi. SHuningdek, imo-ishora qilish ham mav'izadan chalg'itadi. Garchi bu ishora ozgina bir nozik holda bo'lsa ham uni qiluvchi odam ham lag'v behuda ish qiluvchi bo'ladi. Hadisi sharifda uning uchun Juma yo'qdir, deyildi, ya'ni bu odamning Jumasidan fazilat va katta savob ketib qoladi, demakdir. Bu uning namozi botil bo'ladi, qaytadan o'qib olsin, ma'nosida emas. Balki uning namozi joiz, lekin nuqsonlidir. Jumaning fazilatidan olinadigan ulug' nasibasi ketib qolgandir. Namozi esa nuqsonli, ya'ni faqat o'sha ikki rakat xolida qolgan va Juma namozining fazilati ketib qolgandir.

«Qaytarilgan amallar» kitobidan.

Manba @mehrob_uz

t.me/QuroniKarim_30Pora

🌙 JUMA MUBORAK!

Juma kuni 3 narsaga beparvo bo'lmang:

1. Rasulimiz alayhissalomga salavot aytish.
“Juma kuni menga salavotni ko'paytiringlar. Albatta, menga yetkaziladi va men eshitaman”.

2. Kahf surasini o'qish.
"Kim juma kuni Kahf surasini o'qisa, qiyomat kuni uning qadami ostidan nur chiqib, osmon-u falakni yoritadi va uning ikki juma orasidagi gunohlari kechiriladi".

3. Ijobat soatini o'tkazib yubormaslik.
Ulamolar: "Ramazon oyida qadr kechasi yashirilgani kabi, juma kunida duo ijobat bo'ladigan vaqt ham yashirilgandir", deganlar.

Manba: @bayyinauz

Taziya bildiramiz!
Ustoz Azizxo‘ja Buxoriyning volidalari vafoti munosabati bilan taziya izxor qilamiz marxuma onaxonnni joylari jannatda oxiratlari obod bo‘lsin

t.me/QuroniKarim_30Pora

Juma kunining avvalgi nidosi
Imom Buxoriy, Termiziy, Nasoiy va Abu Dovud Soib ibn YAzid roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:

«Juma kunining avvalgi «nido»si Payg'ambar sollallohu alayhi vasallam, Abu Bakr va Umarning davrlarida imom minbarga o'tirganida bo'lar edi. Usmon (xalifa) bo'lganida odamlar ko'payib ketib, Zavroning ustida uchinchi «nido»ni ziyoda qildi».

Boshqa bir rivoyatda: «Ish shunday sobit qoldi», deyilgan.

Ushbu hadisdagi «nido»dan maqsad azondir. Nidoning «uchinchi» deyilishi esa azon va iqoma e'tiboridandir.

Payg'ambar sollallohu alayhi vasallam va ikki xalifa, ya'ni hazrati Abu Bakr hamda hazrati Umar davrlarida imom minbarga chiqqanida azon aytilar, xutba o'qib bo'lib, minbardan tushganida, iqoma aytilib, namoz o'qilar edi.

Ammo hazrati Usmon xalifa bo'lgan paytlarida Islom diyori kengayib, musulmonlar soni ko'paygan edi. Imom minbarga chiqqanidan keyin azon aytilib, xutba qilar, shundan so'ng juma namozi o'qiladigan bo'lsa, uzoqroqdagi kishilar azonni eshitgandan so'ng harakat qilib, masjidga kelsalar, namozga kechikadigan bo'lib qoldilar, chunki u paytlarda soatlar yo'q edi. Kishilar namoz vaqtining kirganini azon aytilganidan bilar edilar.

Hazrati Usmon roziyallohu anhuning davrlarida odamlar namozga kechikayotganlari kuzatilgach, ularni oldinroq xabardor qilish uchun juma namozining vaqti kirishi bilan bir qo'shimcha azon aytish joriy qilindi.

Bu azon Madinai munavvaraning bozori ichidagi «Zavro» deb atalgan joyda, bir uyning tomida aytilar edi. Bozor qilish va boshqa ishlar bilan mashg'ul bo'lib yurgan odamlar o'sha birinchi azonni eshitib, juma namozining vaqti kirganidan xabardor bo'lar, ishlarini yig'ishtirib, tahorat qilib, masjidga to'planar edilar.

Peshin namozining haqiqiy vaqti bo'lganida esa imom minbarga chiqar va muazzin Payg'ambar sollallohu alayhi vasallam, hazrati Abu Bakr va Umarlar davridagi kabi azon aytar va odatdagidek davom ettirib ketilar edi.

Bu ish o'z samarasini ko'rsatdi. Musulmonlar juma namoziga kech qolmaydigan bo'ldilar. Bu amal hammaga ma'qul kelib, juma namoziga ikki marta azon aytish hamma joylarda joriy qilinib, sobit bo'lib qoldi.

Bu narsaga hozir ham hamma joylarda va mazhablarda amal qilinadi. Birorta odam «Nima uchun bunday?» deb e'tiroz bildirmaydi. SHunday bo'lishi kerak ham.

«Islom tarixi» birinchi juzi asosida tayyorlandi

Manba: @bayyinauz