Tarix bizga Xoqoniya Turklarla Xunn, O‘g‘uz jabg‘uliklarining iqtidor raqobatini ko‘rsatayotgan bo‘lsa, dostonlarimizda ham bu xusus yada toshi kabi hokimiyat timsoli sababidan "Turk" va "O‘g‘uz" orasida kechgan davomiy mujodala shaklida anglatilgandir. Bu xususning hayotdagi tajalliysi feodalizm sharoitida xonlar bilan beklar orasida iqtidor raqobati shaklida ko‘rinadi. Buning barobarida bir tomondan Xazarlar va Qoraxoniylarning, boshqa tomondan avlodlari bugunga qadar yashab kelayotgan Chingizxonning eski Ko‘kturk xoqonlari ila nasab e‘tiboridan birligi isbotlana bilir. U holda afsonaviy Ashinadan tarqalganiga Turk va Mo‘g‘ullarga ko‘ra ishoniladigan Xoqonlar naslining V asrdan beri, balki (Xoqonlarning ajdodi hisoblangan Alp Er To‘nga Saka hukmdori bo‘lsa) miloddan avvalgi asrlardan beri Turkistonda muayyan bir hukmdor oilasi o‘laroq yashab kelganini anglash mumkin, nasilki, Sakalarning Sharqiy Ovrupa qanoti bo‘lgan Iskitlarda ham shunday edi.

Umumiy Turk tarixiga kirish
Ahmad Zaki Validiy