🔰ئەوەی ماوە لەباسی دوعادا چەن بابەتێڪی گرنگە ڪە پێویستە ئاگاداری بدەین لەسەری :
🔻 یەڪەم/
دوعا دوو جۆری هەیە:
١. دعاء مسألة/ دوعای داوا ڪردن.
بریتیە لەوەی بەندە داوا بڪا لەخوای گەورە ڪە خێرێڪی بێنێتە ڕێ وە شەڕی لێ دوور بخاتەوە.
بۆ نمونە ابن عباس لە رضی الله عنە دەفەرمووێت( پێغەمبەری خوا صلی الله علیه وسلم لە ڪاتی ناخۆشــی ئەم دوعایەی دەڪرد تا نەخۆشیەڪەی لەسەر لابچێت،
دەیوت: لا إله إلا الله العظیم الحلیم ، لا إله إلا الله رب العرش لا إله الا الله رب السموات ورب الأرض ورب العرش الڪریم )رواه البخاري
وە دەیفەرموو(سووربن لەسەر داواڪردن بەم دووناوەی خوای گەورە ـ یاذا الجلال والإڪرام)صححە الألباني فی صحیح الجامع.
پێویستە دوعا بە ناوێک لە ناوەڪانی خوای گەورە بێ یان سیفەتێك لە سیفەتەكانی خوای گەورە، هەندێ لەناوەڪانی خوای گەورەمان باسڪرد ، هەندێ لە سیفەتەڪانیشی :
(أَعُوذُ بِعِزَّةِ اللهِ)، (أَعُوذُ بِڪَلِمَاتِ الله التَّامَّات)، (أسألك اللهم بِرَحمَتِكَ التي وَسِعَت ڪُلَّ شَيء )،
وە دوعای استخارەش سیفەتی خوای گەورەی تێدایە
جابری کوری عبدالله رضی اللە عنه فەرمووی:
پێغەمبەری خوا صلی الله علیه وسلم فـێری نوێژی استخارەی ڪردین لەهەموو ڪارەكانمان وەڪوو سوڕەتێك لە قورئان دەیفەرموو: ئەگەر هەریەك لە ئێوە هەوڵی ڪردنی کارێڪیدا ئەوە بادوو رڪات نوێژ بڪا جگە لەنوێژی فەرز، پاشان ئەم دوعایە بخوێنێت:
( اللهم إنی أستخيرك بعلمك وأستقدرك بقدرتك وأسألك من فضلك العظیم ،فإنك تقدر ولا أقدر وتعلم ولا أعلم ، وأنت علام الغيوب، اللهم إن ڪنت تعلم أن هذا الأمر خیر لي في ديني ومعاشي ــ أو قال: في عاجل أمري وآجله ــ فاقدره لي ، وإن ڪنت تعلم أن هذا الأمر شر لي في دیني ومعاشي و عاقبە أمري ـ أو قال: في عاجل أمري وآجله ـ فاصرفه عنِّی ، واصرفني عنه ، واقدر لي الخیر حیث ڪان ، ثم رضني به. ویسمِّــي حاجته) أخرجە البخاري.
🔰 تێبینیەك لەسەر نوێژی استخارە:
ـ 🔻فەرمووی (إذا همَّ ) یعنی ئەگەر جدی بووی و هەڵسـای بۆ ڪردنی ڪارێك ، نەك شتێـك بە دڵت دابێ و بڵــێی با نوێژ بڪەم .
ـ🔻واتا دەبێ نیەتت ڪردنی ڪارێك هەبێ و جدی بی و بتەوێ بیڪەت ، نوێژەکە دەڪەیت و ئینجا ڪارەڪە دەڪەیت جا ئەگەر خێری تێدابێ ئاسان دەبێ بۆت و ئەگەر خێری تێدا نەبێ خوای گەورە ڪەسێك هەردەڪاتە سەبەب ڪە لەو ڪارە دوورت بخاتەوە.
🔰 التوسل / واتا شتێك بڪەیتە واسطە لەنێوان خۆت و خـوای گەورە.
تەوەسول لە ڕاستیدا لە دوعای داواڪردنە، سێ جۆر التوسل هەیە:
❶ تەوەسول ڪردن بەناو و سیفەتەڪانی خوای گەورە.
❷ تەوەسول ڪردن بەڪردەوەیەڪی چاڪی خـۆت، ئەگەر موسڵمان ڪەوتە ناو ناخۆشیەك و بەڵایەڪی تووند و قورس ئـەگەر ڪردەوەیەڪی چاڪی خۆت زانی ڪە لەبەر خوا ئەنجامت داوە دروستە پەنابگریت بەخوا و داوای لێ بڪەیت بەو ڪردەوەیەت.
( ڪەواتە ڪردەوەیەڪی چاڪیش ڪە اخلاص هەبووبێ لەڪردنی دەڪرێتە واسطە لەنێوان خۆت و خوادا).
بۆ نمونە بڵێ / خوایەگیان فڵان ڕۆژە فڵان ڪردەوەم ڪردووە ئەگەر (خالصا) بەتەنیا نیەتم بۆ تۆ بووە ؛ ئەم بەڵایەم لەسەر لاببە.
بەڵگە لەسەر ئەم جۆرە تەوەسولە/ ئەم فەموودەیەی باســۍ ئەم سێ ڪەسەی ئەشکەوتەڪە دەڪا فەرموودەیەڪی معروفە
ڪە وتیان/ هیچ شتێـك رزگارتان ناڪا لەوەی ڪە بەسەرتان هاتووە تەنها ئەگەر داوا بكەن لەخوای گەورە بەڪردەوەیەڪی چاکتان، جا هەموویان داوایان ڪرد لەخوا و تەوەسولیان کرد بە ڪردەوەیەڪی چاڪیان، جا خوای گەورە ئەم بەڵایەی لەسەر لادان..
❸ تەوەسول ڪردن بەدوعای پیاو چاڪان.
دروستە داوای دوعا بڪەیت لە ڪەسێڪی باش، بەڵام ئەم ڪەسە باشە ئەبێ سێ مەرجـۍ تێدابێت:
١. زیندووبێ.
۲. توانای دوعا ڪردنی هەبێ.
۳. ئامادەبێ یا بتوانی پەیواندی پێوە بڪەیت(جا یان خوودی شەخصەکە لەلات بێ و پێی بڵێی یان بەتەلەفۆن و نامە )
داوای لێ بڪەی ڪە دوعات بۆ بڪات، بەڵام ظاهرا بزانی ڪە ئەم ڪەسە ڪەسێڪی باشە و بەتەقوایە و صولحاوە بۆ خوای گەورە دروستە پەیوەدی پێوە بڪەیت و
پێی بڵێیت / ئەی فڵان ڪەس دوعام بۆ بڪە تووشی بەڵایەك هاتووم ، شتێڪی ناخۆشم بەسەر هاتووە ، مەرجیش نیە بە تفصیل باسی ئەو بەڵایە بڪەیت ڪە بەسەرت هاتووە.
🔰تێبینی /ئەم جۆرە توسلە دروست نیە
بڵێیت / خوایە لەبەر خاتری پێغەمبەر صلی الله علیه وسلم یان لەبەر خاتری مەلائکەت یان لەبەر خاتری فڵان پیاوچاك یان لەبەر خاتری ئەو خۆشەویستیەی ڪە پێغەمبەر بۆ تۆ(خوا)ی هەبووە...
ئەوە دروست نیە و شێخ الإسلام رحمه الله دەفەرمووێت ئەمە سەردەکێشێت بۆ شرك ؛ لەبەر ئەوەی (لەبەر خاتری پێغەمبەر ) هیچ عبادەتێڪی تێدانیە بۆ تۆ،،،
أما ئەگەر بڵێی خوایە لەبەر خاتری ئەو خۆشەویستیەی ڪە بۆ پێغەمبەرم هەیە صلی الله علیه وسلم ئەوە دروستە چونکە خۆشەویستی تۆ بۆ پێغەمبەر صلی الله علیه وسلم عبادەتە.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📚ڪتابی إتحاف العقول بشرح الثلاثة الأصول.
🔰لەوانەڪانی: م. هـۆشیار أحمد -حفظه الله-
🔻 یەڪەم/
دوعا دوو جۆری هەیە:
١. دعاء مسألة/ دوعای داوا ڪردن.
بریتیە لەوەی بەندە داوا بڪا لەخوای گەورە ڪە خێرێڪی بێنێتە ڕێ وە شەڕی لێ دوور بخاتەوە.
بۆ نمونە ابن عباس لە رضی الله عنە دەفەرمووێت( پێغەمبەری خوا صلی الله علیه وسلم لە ڪاتی ناخۆشــی ئەم دوعایەی دەڪرد تا نەخۆشیەڪەی لەسەر لابچێت،
دەیوت: لا إله إلا الله العظیم الحلیم ، لا إله إلا الله رب العرش لا إله الا الله رب السموات ورب الأرض ورب العرش الڪریم )رواه البخاري
وە دەیفەرموو(سووربن لەسەر داواڪردن بەم دووناوەی خوای گەورە ـ یاذا الجلال والإڪرام)صححە الألباني فی صحیح الجامع.
پێویستە دوعا بە ناوێک لە ناوەڪانی خوای گەورە بێ یان سیفەتێك لە سیفەتەكانی خوای گەورە، هەندێ لەناوەڪانی خوای گەورەمان باسڪرد ، هەندێ لە سیفەتەڪانیشی :
(أَعُوذُ بِعِزَّةِ اللهِ)، (أَعُوذُ بِڪَلِمَاتِ الله التَّامَّات)، (أسألك اللهم بِرَحمَتِكَ التي وَسِعَت ڪُلَّ شَيء )،
وە دوعای استخارەش سیفەتی خوای گەورەی تێدایە
جابری کوری عبدالله رضی اللە عنه فەرمووی:
پێغەمبەری خوا صلی الله علیه وسلم فـێری نوێژی استخارەی ڪردین لەهەموو ڪارەكانمان وەڪوو سوڕەتێك لە قورئان دەیفەرموو: ئەگەر هەریەك لە ئێوە هەوڵی ڪردنی کارێڪیدا ئەوە بادوو رڪات نوێژ بڪا جگە لەنوێژی فەرز، پاشان ئەم دوعایە بخوێنێت:
( اللهم إنی أستخيرك بعلمك وأستقدرك بقدرتك وأسألك من فضلك العظیم ،فإنك تقدر ولا أقدر وتعلم ولا أعلم ، وأنت علام الغيوب، اللهم إن ڪنت تعلم أن هذا الأمر خیر لي في ديني ومعاشي ــ أو قال: في عاجل أمري وآجله ــ فاقدره لي ، وإن ڪنت تعلم أن هذا الأمر شر لي في دیني ومعاشي و عاقبە أمري ـ أو قال: في عاجل أمري وآجله ـ فاصرفه عنِّی ، واصرفني عنه ، واقدر لي الخیر حیث ڪان ، ثم رضني به. ویسمِّــي حاجته) أخرجە البخاري.
🔰 تێبینیەك لەسەر نوێژی استخارە:
ـ 🔻فەرمووی (إذا همَّ ) یعنی ئەگەر جدی بووی و هەڵسـای بۆ ڪردنی ڪارێك ، نەك شتێـك بە دڵت دابێ و بڵــێی با نوێژ بڪەم .
ـ🔻واتا دەبێ نیەتت ڪردنی ڪارێك هەبێ و جدی بی و بتەوێ بیڪەت ، نوێژەکە دەڪەیت و ئینجا ڪارەڪە دەڪەیت جا ئەگەر خێری تێدابێ ئاسان دەبێ بۆت و ئەگەر خێری تێدا نەبێ خوای گەورە ڪەسێك هەردەڪاتە سەبەب ڪە لەو ڪارە دوورت بخاتەوە.
🔰 التوسل / واتا شتێك بڪەیتە واسطە لەنێوان خۆت و خـوای گەورە.
تەوەسول لە ڕاستیدا لە دوعای داواڪردنە، سێ جۆر التوسل هەیە:
❶ تەوەسول ڪردن بەناو و سیفەتەڪانی خوای گەورە.
❷ تەوەسول ڪردن بەڪردەوەیەڪی چاڪی خـۆت، ئەگەر موسڵمان ڪەوتە ناو ناخۆشیەك و بەڵایەڪی تووند و قورس ئـەگەر ڪردەوەیەڪی چاڪی خۆت زانی ڪە لەبەر خوا ئەنجامت داوە دروستە پەنابگریت بەخوا و داوای لێ بڪەیت بەو ڪردەوەیەت.
( ڪەواتە ڪردەوەیەڪی چاڪیش ڪە اخلاص هەبووبێ لەڪردنی دەڪرێتە واسطە لەنێوان خۆت و خوادا).
بۆ نمونە بڵێ / خوایەگیان فڵان ڕۆژە فڵان ڪردەوەم ڪردووە ئەگەر (خالصا) بەتەنیا نیەتم بۆ تۆ بووە ؛ ئەم بەڵایەم لەسەر لاببە.
بەڵگە لەسەر ئەم جۆرە تەوەسولە/ ئەم فەموودەیەی باســۍ ئەم سێ ڪەسەی ئەشکەوتەڪە دەڪا فەرموودەیەڪی معروفە
ڪە وتیان/ هیچ شتێـك رزگارتان ناڪا لەوەی ڪە بەسەرتان هاتووە تەنها ئەگەر داوا بكەن لەخوای گەورە بەڪردەوەیەڪی چاکتان، جا هەموویان داوایان ڪرد لەخوا و تەوەسولیان کرد بە ڪردەوەیەڪی چاڪیان، جا خوای گەورە ئەم بەڵایەی لەسەر لادان..
❸ تەوەسول ڪردن بەدوعای پیاو چاڪان.
دروستە داوای دوعا بڪەیت لە ڪەسێڪی باش، بەڵام ئەم ڪەسە باشە ئەبێ سێ مەرجـۍ تێدابێت:
١. زیندووبێ.
۲. توانای دوعا ڪردنی هەبێ.
۳. ئامادەبێ یا بتوانی پەیواندی پێوە بڪەیت(جا یان خوودی شەخصەکە لەلات بێ و پێی بڵێی یان بەتەلەفۆن و نامە )
داوای لێ بڪەی ڪە دوعات بۆ بڪات، بەڵام ظاهرا بزانی ڪە ئەم ڪەسە ڪەسێڪی باشە و بەتەقوایە و صولحاوە بۆ خوای گەورە دروستە پەیوەدی پێوە بڪەیت و
پێی بڵێیت / ئەی فڵان ڪەس دوعام بۆ بڪە تووشی بەڵایەك هاتووم ، شتێڪی ناخۆشم بەسەر هاتووە ، مەرجیش نیە بە تفصیل باسی ئەو بەڵایە بڪەیت ڪە بەسەرت هاتووە.
🔰تێبینی /ئەم جۆرە توسلە دروست نیە
بڵێیت / خوایە لەبەر خاتری پێغەمبەر صلی الله علیه وسلم یان لەبەر خاتری مەلائکەت یان لەبەر خاتری فڵان پیاوچاك یان لەبەر خاتری ئەو خۆشەویستیەی ڪە پێغەمبەر بۆ تۆ(خوا)ی هەبووە...
ئەوە دروست نیە و شێخ الإسلام رحمه الله دەفەرمووێت ئەمە سەردەکێشێت بۆ شرك ؛ لەبەر ئەوەی (لەبەر خاتری پێغەمبەر ) هیچ عبادەتێڪی تێدانیە بۆ تۆ،،،
أما ئەگەر بڵێی خوایە لەبەر خاتری ئەو خۆشەویستیەی ڪە بۆ پێغەمبەرم هەیە صلی الله علیه وسلم ئەوە دروستە چونکە خۆشەویستی تۆ بۆ پێغەمبەر صلی الله علیه وسلم عبادەتە.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📚ڪتابی إتحاف العقول بشرح الثلاثة الأصول.
🔰لەوانەڪانی: م. هـۆشیار أحمد -حفظه الله-