خوانش‌ها


Гео и язык канала: не указан, не указан
Категория: не указана


👁سیدمحمدهادی گرامی👁
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پژوهشگر، نویسنده و مشاور
اینستاگرام:
Instagram.com/m.hadi.gerami
ارتباط:
@Drhgerami
وبسایت:
ihcs.academia.edu/Gerami

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
не указан, не указан
Категория
не указана
Статистика
Фильтр публикаций


E-Book-Hikmat.pdf
7.0Мб
تقابل با فلسفه در ایران عصر صفوی
https://brill.com/view/title/34856?lang=en
@Khanishha


2️⃣در میانه صفویه صوفی و صفویه فقاهتی: ملّاطاهر قمی و خوانشی رادیکال از تشیّع

✍️سیدمحمدهادی گرامی

⚠️«خوانش تشیع به مثابه امر پیوسته تاریخی، همان‌قدر که علوی است صفوی نیز هست»

◀️18 سال پیش هنگامی که بسی بیشتر از امروز به زیر و رو کردن نسخ خطی و مطالعات عصر صفوی علاقه داشتم، در مخزن نسخ خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی با نسخه‌ای به نام «حکمة العارفین» مواجه شدم. آنچه مایه شگفتی‌ بود، اسم نویسنده کتاب یعنی «ملامحمدطاهر قمی» بود؛ اگر در تاریخ فکر و فرهنگ شیعی در پی چند پیش‌نمونه (Prototype) در زمینه دشمنی‌ورزی با فلسفه و تصوف باشیم، اگر نخستین آنها ملاطاهر نباشد، بی‌گمان یکی از مهمترین آنهاست. اما دنباله نام کتاب به خوبی هدف وی از این نگاشته را نشان می داد: « ... فی دفع شُبَه المخالفین من المتفلسفین و المتصوفین».

◀️یکی از نقاط عطف در تاریخ فکری و فرهنگی تشیع ظهور سلسله صفویه بود؛ بسط این نقطه عطف در امتداد محور زمان خطی مستقیم نخواهد بود و منعکس‌کننده سقوط و صعودهای بسیار جدی در خویش است. مهمترین تحول فکری تشیع در این دوران گذار از صفویه صوفی/قزلباشی به صفویه فقاهتی/اخباری بود. گرچه سلسله صفویه با اتکا به سرمایه انسانی و معنوی قزلباشان پا گرفت، در چرخشی مثال‌زدنی، در دوره‌ای متأخرتر ماهیتی ضدصوفی/فلسفی یافت. در این گفتمان جدید گرایش عالمان دینی به سمت تصوف و فلسفه مصداقی از «علماؤهم شِرار خلق الله علی وجه الأرض لأنهم یَمیلون إلی الفلسفة والتصوف» شناخته شد. با این حال، در بررسی این گذار نقش ملاطاهر قمی و کتاب وی «حکمة العارفین» کمتر شناخته‌ و بررسی شده است. براساس همین دغدغه، 5 سال پیش همراه با دوست عزیز دکتر عطا انزلی تلاش‌های پراکنده پیشینم در خصوص این کتاب را به سامان رساندیم و در نهایت آن را با عنوان «opposition to philosophy in safavid Iran» در انتشارات بریل لایدن هلند به چاپ رساندیم.

◀️دانلود فایل در کانال خوانش‌ها👈
@khanishha


کانال «خوانش‌ها» مجالی برای طرح ـ آزادانه ـ ایده‌ها، دیدگاه‌ها، انتقادها، سخنرانی‌ها، مقالات، عکس‌ها و هر آنچه بتواند توجه نگارنده را به خود جلب کند یا با وی مرتبط باشد، خواهد بود. https://t.me/Khanishha


1️⃣به بهانه راه‌اندازی کانال «خوانش‌ها»: شوُرش امر مجازی علیه امر حقیقی

✍️سیدمحمدهادی گرامی

⚠️«شورش امرِ مجازی علیه واقعیتِ امر حقیقی، متصور است»

⬅️در شرایط کنونی و براساس اقتضاءات عصری که به اصطلاح مدرن خوانده می‌شود، حضور در فضای مجازی برای هر کسی که دلبستگی به آکادمیا و دغدغه تأثیرگذاری دارد ضرورتی آشکار و بی‌چون چراست. کسانی که با هر بهانه و دستاویزی تلاش کنند این پدیده واقعی را نادیده بگیرند و یا آن را مقلوب جلوه کرده و یا تفسیر کنند، در نهایت روزی درباره این سهل‌انگاری خود بر کرسی داوری خواهند نشست و خویش را محکوم خواهند کرد.

⬅️آنچه بیان می‌شود سنخیتی با کلیشه‌های شناخته‌شده درباره فضای مجازی در علوم ارتباطات ندارد؛ بلکه حاصل تجربه‌ای است که با نگاهی انسان‌شناختی زیست شده است و سپس به زبان آورده شده است. استدلال اصلی نگارنده ـ نه در معنایی اثبات‌گرایانه ـ آن است که عصر کنونی نه فقط اقتضای حضور و فعالیت در فضای مجازی برای اهل آکادمیا را دارد، بلکه برهم‌کنش‌های فضای مجازی و حقیقی به سمتی سوق یافته‌ است که شاید بتوان درباره جایجایی هویت‌های این دوگان و یا دست کم «شورش هویتی یکی علیه دیگری» سخن گفت. انگاره «مجازی» دست کم در زبان فارسی عمدتا مفهومی حاشیه‌ای، غیرجدی و غیرواقعی را به ذهن مخاطبان متبادر می‌‌کند. بر همین اساس، فضای مجازی به عنوان هویتی دست دومی و ثانوی در کنار فضای حقیقی پس از توسعه علوم ارتباطات در عصر مدرن به رسمیت شناخته شد. با این حال، حاصل شهود و تجربه زیسته در «مدرنیسم آکنده از مجازی» و سپس به زبان آوردن چنین تجربه‌ای حاکی از آن است که این کلیشه عاری از واقع‌نگری است. از بُعد زمانی و درنگ‌هایی که انسان در طول روز دارد، بخش نه چندان محدودی از آن را در فضای مجازی سپری می‌کند. تعلق خاطر روان‌شناختی به این امر به اصطلاح مجازی نیز به گونه‌ای است که تصور و یا تجربه زیستن چند روز بدون آن ـ حتی اگر همراه با آرامش‌ها و آسودگی‌هایی باشد ـ انسان مدرن را آکنده از حسِ وحشت می‌کند، گویا که بخشی از وجودش را از دست داده است. اما مهمترین بُعد، تأثیر وارونه فضای مجازی بر فضای حقیقی است. بر خلاف تصور اولیه، در حالی که اقتضای فضای مجازی به مثابه امری فرعی، غیرواقعی، ثانوی و درجه دومی متأثر شدن از فضای حقیقی است، وارونه‎سان، فضای حقیقی متأثر از فضای مجازی است. در شرایط کنونی و سال‌های آینده صرفا کسانی در جامعه ماندگار و تأثیرگذار می‌شوند که پیشتر «ایماژ»های خود را در فضای مجازی خلق کرده و منتشر کرده‌اند؛ تصاویری که در اذهان مخاطبان از «قهرمان‌های آکادمیا» شکل می‌گیرد، حاصل ایماژهایی است که دست کم به فضای مجازی مربوطند و یا اینکه ـ عمدتا ـ بر پایه فضای مجازی ایجاد و سپس در غیر آن بازتولید و بازنشر شده‌اند؛ البته این جمله اخیر هم شاید درست نباشد چرا که فرایند تولید، بازتولید و انعکاس و نشر تصاویر نیز عمدتا در همین فضای مجازی صورت می‌گیرد و در نهایت این تصاویر در اذهان مخاطبان می‌نشیند. بدین‌گونه فضای مجازی «ایماژهای قهرمان‌های آکادمیا» را به گونه‌ای مخلوق و منشور می‌کند که فضای حقیقی نه تنها در آن جنبه تَبَعی و ثانوی ندارد، بلکه عمدتا در فرایند ارتباط میان «عین» و «ذهن»، عینیت منحصر به فضای «به اصطلاح مجازی» می‌شود. بدینگونه است که ـ دست‌کم در برخی حوزه‌ها ـ مجازیت به گونه‌ای باور نکردنی علیه واقعیت امر حقیقی می‌شوُرد و خود را بر کرسی واقعیت می‌نشاند و فضای حقیقی را از آن تُهی نمی‌نماید.

⬅️کانال «خوانش‌ها» مجالی برای طرح ـ آزادانه ـ ایده‌ها، دیدگاه‌ها، انتقادها، سخنرانی‌ها، مقالات، عکس‌ها و هر آنچه بتواند توجه نگارنده را به خود جلب کند یا با وی مرتبط باشد، خواهد بود.
@khanishha

Показано 4 последних публикаций.

287

подписчиков
Статистика канала