#esse_namuna
MAVZU: O‘qitishda milliy usullarni yanada rivojlantirish, sayqallashtirish muhimmi
yoki chet el tajribasini qo‘llash muhimmi?
Ta’lim har bir jamiyatning kelajagini belgilab beradigan asosiy omillardandir. Bugungi globallashuv davrida o‘qitish tizimida ikki asosiy yo‘nalish dolzarb masalaga aylangan: milliy ta’lim usullarini rivojlantirish va chet el tajribasini qo‘llash. Ushbu ikki yondashuv o‘rtasidagi muvozanatni saqlash har bir mamlakat uchun muhim vazifa bo‘lib, bu masalada qaysi yo‘l samaraliroq ekani keng muhokama qilinmoqda.
Milliy ta’lim usullari avlodlararo uzviylikni saqlab qolishda muhimdir. Masalan, maktablarda "Alpomish" dostoni yoki Navro‘z bayrami haqida darslar o‘tilganda, bolalar milliy qadriyatlar va tarixiy ildizlar bilan tanishadilar. Bu usullar faqat bilim emas, balki
ma’naviy tarbiya ham beradi. Yoshlar o‘zining kimligi, tarixiy ildizlari va jamiyatdagi
o‘rnini chuqur anglaydi. Shuningdek, o‘z madaniyatiga asoslangan usullar jamiyat
ehtiyojlariga moslashgan bo‘ladi. Misol uchun, O‘zbekistonda ota-onalar bolalarini
oilaviy qadriyatlar va odob-axloq doirasida tarbiyalashga katta e’tibor beradi. Agar
ta’limda faqat chet el tajribasi asosida erkin fikrlash va tanlashga urg‘u berilsa, milliy
an’analar unutilib ketishi mumkin. Milliy usullar o‘quvchilarda milliy o‘zlikni
shakllantirish va vatanparvarlikni rivojlantirishga xizmat qiladi. Shuningdek,
ularning jamiyatga moslashuvchanligi yuqori bo‘lib, yosh avlodni
madaniyatga yaqinlashtiradi. Misol uchun, maktablarda milliy bayramlarni
nishonlash orqali o‘quvchilarda o‘z madaniyatiga nisbatan hurmat uyg‘otiladi.
Chet el tajribasi ko‘pincha ularning madaniyati va hayot tarzi bilan bog‘liq bo‘lib,
boshqa mamlakatlarda hamisha bir xil natija bermaydi. Masalan, Finlandiya ta’lim tizimining muvaffaqiyatli bo‘lishi ularning yuqori darajada rivojlangan iqtisodiyoti va kichik aholi soni bilan bog‘liq. Bu usullarni ko‘r-ko‘rona tatbiq etish O‘zbekiston kabi o‘ziga xos demografik va madaniy xususiyatlarga ega mamlakatlarda kutilgan natijani
bermasligi mumkin. Misol tariqasida, O‘zbekistonning bir nechta maktablarida joriy
qilingan “STEAM” (fan, texnologiya, muhandislik, san’at va matematika) ta’lim
dasturini olaylik. Dastlab chet eldan olingan bu yondashuv o‘quvchilarning ilmiy
qobiliyatini rivojlantirishni maqsad qilgan bo‘lsa-da, dasturda milliy an’analarning
yo‘qligi tufayli ota-onalar va o‘qituvchilar tomonidan ko‘plab tanqidlarga uchradi. Milliy
qadriyatlarga asoslangan mavzular qo‘shilgandan so‘ng, dastur o‘quvchilarda yanada
katta qiziqish uyg‘otdi va samaradorlik oshdi.
“Har kim o’z qarichi bilan o’lchar” deganlaridek, o‘qitishda milliy usullarni rivojlantirish har doim birinchi o‘rinda turishi kerak. Chet el tajribasini o‘rganish va kerakli qismlarini moslashtirish foydali bo‘lsa-da, ta’limning asoslari milliy qadriyatlarga tayanishi zarur.
Xulosa qilib aytganda, milliy ta’lim usullari nafaqat bilim beradi, balki yoshlarda
o‘zlikni anglash, ma’naviy tarbiya va vatanparvarlikni shakllantiradi. Shunday ekan,
milliy qadriyatlarni rivojlantirish yo‘nalishida harakat qilish jamiyatimiz uchun eng
to‘g‘ri yo‘ldir.
Tushgan esse namunasi ✅
MAVZU: O‘qitishda milliy usullarni yanada rivojlantirish, sayqallashtirish muhimmi
yoki chet el tajribasini qo‘llash muhimmi?
Ta’lim har bir jamiyatning kelajagini belgilab beradigan asosiy omillardandir. Bugungi globallashuv davrida o‘qitish tizimida ikki asosiy yo‘nalish dolzarb masalaga aylangan: milliy ta’lim usullarini rivojlantirish va chet el tajribasini qo‘llash. Ushbu ikki yondashuv o‘rtasidagi muvozanatni saqlash har bir mamlakat uchun muhim vazifa bo‘lib, bu masalada qaysi yo‘l samaraliroq ekani keng muhokama qilinmoqda.
Milliy ta’lim usullari avlodlararo uzviylikni saqlab qolishda muhimdir. Masalan, maktablarda "Alpomish" dostoni yoki Navro‘z bayrami haqida darslar o‘tilganda, bolalar milliy qadriyatlar va tarixiy ildizlar bilan tanishadilar. Bu usullar faqat bilim emas, balki
ma’naviy tarbiya ham beradi. Yoshlar o‘zining kimligi, tarixiy ildizlari va jamiyatdagi
o‘rnini chuqur anglaydi. Shuningdek, o‘z madaniyatiga asoslangan usullar jamiyat
ehtiyojlariga moslashgan bo‘ladi. Misol uchun, O‘zbekistonda ota-onalar bolalarini
oilaviy qadriyatlar va odob-axloq doirasida tarbiyalashga katta e’tibor beradi. Agar
ta’limda faqat chet el tajribasi asosida erkin fikrlash va tanlashga urg‘u berilsa, milliy
an’analar unutilib ketishi mumkin. Milliy usullar o‘quvchilarda milliy o‘zlikni
shakllantirish va vatanparvarlikni rivojlantirishga xizmat qiladi. Shuningdek,
ularning jamiyatga moslashuvchanligi yuqori bo‘lib, yosh avlodni
madaniyatga yaqinlashtiradi. Misol uchun, maktablarda milliy bayramlarni
nishonlash orqali o‘quvchilarda o‘z madaniyatiga nisbatan hurmat uyg‘otiladi.
Chet el tajribasi ko‘pincha ularning madaniyati va hayot tarzi bilan bog‘liq bo‘lib,
boshqa mamlakatlarda hamisha bir xil natija bermaydi. Masalan, Finlandiya ta’lim tizimining muvaffaqiyatli bo‘lishi ularning yuqori darajada rivojlangan iqtisodiyoti va kichik aholi soni bilan bog‘liq. Bu usullarni ko‘r-ko‘rona tatbiq etish O‘zbekiston kabi o‘ziga xos demografik va madaniy xususiyatlarga ega mamlakatlarda kutilgan natijani
bermasligi mumkin. Misol tariqasida, O‘zbekistonning bir nechta maktablarida joriy
qilingan “STEAM” (fan, texnologiya, muhandislik, san’at va matematika) ta’lim
dasturini olaylik. Dastlab chet eldan olingan bu yondashuv o‘quvchilarning ilmiy
qobiliyatini rivojlantirishni maqsad qilgan bo‘lsa-da, dasturda milliy an’analarning
yo‘qligi tufayli ota-onalar va o‘qituvchilar tomonidan ko‘plab tanqidlarga uchradi. Milliy
qadriyatlarga asoslangan mavzular qo‘shilgandan so‘ng, dastur o‘quvchilarda yanada
katta qiziqish uyg‘otdi va samaradorlik oshdi.
“Har kim o’z qarichi bilan o’lchar” deganlaridek, o‘qitishda milliy usullarni rivojlantirish har doim birinchi o‘rinda turishi kerak. Chet el tajribasini o‘rganish va kerakli qismlarini moslashtirish foydali bo‘lsa-da, ta’limning asoslari milliy qadriyatlarga tayanishi zarur.
Xulosa qilib aytganda, milliy ta’lim usullari nafaqat bilim beradi, balki yoshlarda
o‘zlikni anglash, ma’naviy tarbiya va vatanparvarlikni shakllantiradi. Shunday ekan,
milliy qadriyatlarni rivojlantirish yo‘nalishida harakat qilish jamiyatimiz uchun eng
to‘g‘ri yo‘ldir.
Tushgan esse namunasi ✅