دولت دینی و دولت ایدئولوژیک
۱) دولت دینی برخلاف دولت ایدئولوژیک تنها یک روایت ندارد. دولت دینی بنا به التزام ذاتی اجتهاد، نظام از درون متغیر است و هرگز نمی¬تواند به یک روایت واحد و رسمی محدود شود.
2) دولت های ایدئولوژیک همواره تمایل دارند که فهم خود از دین یا اجتماع را فهم نهایی دانسته، تمام ابزارها و نهادهای رسمی و غیررسمی دولت را برای تحقق و دفاع از آن به کار ببندند.
3) ایدئولوژی نظریه رقیب را به چشم توطئه و رقیب می بیند. دولت ایدئولوژیک دولتی مستدل نیست.
4) دولت دینی بر پیش فرض خطا پذیر بودن هر گونه آرا استوار است. اما دولت های ایدئولوژیک دچار توهم استغنا و گرفتار پندار کمال هستند .
5) دولت دینی بر بنیاد نقد و اجتهاد استوار است و در نظریه حداقل چیزی به نام کیش شخصیت در آن وجود ندارد اما در دولت ایدئولوژیک «اعتبار نظریه ها به شخصیت هاست».
«نظام سیاسی و دولت در اسلام»؛ دکتر فیرحی
۱) دولت دینی برخلاف دولت ایدئولوژیک تنها یک روایت ندارد. دولت دینی بنا به التزام ذاتی اجتهاد، نظام از درون متغیر است و هرگز نمی¬تواند به یک روایت واحد و رسمی محدود شود.
2) دولت های ایدئولوژیک همواره تمایل دارند که فهم خود از دین یا اجتماع را فهم نهایی دانسته، تمام ابزارها و نهادهای رسمی و غیررسمی دولت را برای تحقق و دفاع از آن به کار ببندند.
3) ایدئولوژی نظریه رقیب را به چشم توطئه و رقیب می بیند. دولت ایدئولوژیک دولتی مستدل نیست.
4) دولت دینی بر پیش فرض خطا پذیر بودن هر گونه آرا استوار است. اما دولت های ایدئولوژیک دچار توهم استغنا و گرفتار پندار کمال هستند .
5) دولت دینی بر بنیاد نقد و اجتهاد استوار است و در نظریه حداقل چیزی به نام کیش شخصیت در آن وجود ندارد اما در دولت ایدئولوژیک «اعتبار نظریه ها به شخصیت هاست».
«نظام سیاسی و دولت در اسلام»؛ دکتر فیرحی