تنبيه الفاقدين د علامه محمد عمر سربازي ـ رحمه الله ـ ص 45))
(محمد عمر سربازی: دایران داهل سنت والجماعت ستر عالم دی. )
ژباړه: حضرت عمر رض ته یوه قضیه راغله چې هغه قضیه داسی وه: .یوی ښځی له یو چوپان څخه اوبه یا په بل روایت سره مال وغوشت،چوپان ورته و ویل که له ماه سره بدکار (زنا)کوی تاسوته اوبه درکووم ☜ هغې ښځی داکار ورسره وکړو. اوقضیه حضرت عمر رضی الله عنه ته راغله پردواړویی حد جاری نکړو هغه اوبه یا مال یی دهغی مهر حساب کړو.
که څوک داشبه وارد وی چې دی ښځی چې له چوپان سره داکار وکړو هغه مضطربه وه اود ځان دهلاکت خطره یی وه .
جواب دادی : دا احتمال موجودنه دی که دحد دسقوط موجب کیدلی نو دښځی به کیده نه د چوپان څخه.بالخصوص چې په بل حدیث کې مطلق مال ذکر دی نودلته د دی اضطراب احتمال بالکل رد دی
توجه وکړی :
«وبما روي أيضًا عن عمر من أن امرأة سألت رجلًا مالًا، فأبى..... ولا يجوز أن يقال: إنما دراء الحد عنهما؛ لأنها كانت مضطرة تخاف الهلاك من العطش؛ لأن هذا المعنى لا يوجب سقوط الحد عنه، وهو غير موجود فيما إذا كانت سائلة مالًا.
📙(المبسوط سرخسي حنفي ج 9 ص 58))
💧دریم جواب:
دا مسئله په دی نوعيت سره كاملاً هم نه ده بلکه په هغه کې تفصيل دی څنګه چې امام اعظم رحمه الله مقيد كړی ده چې ښځه په صریحو الفاظو دزنا اجاره نکړی . مګر داچې دغه اجاره
باطله او غيرصحيح کیږی مثلاً و وایی:
استاجرك للزنا يا اعطيتك كذا للزني په دی صورت کې دقرآن دآیت سره معارض واقیع کیږی
( الزانيه و الزاني فاجلدوا (نور)
په دغه لفظ کې چې لفظ دزنا راغلی دا دمتاخرینو اضافات دی نه دامام ابوحنیفه رحمه الله قول ـ
( تنبيه الفاقدين ص 45 جواب شبهه 16))
لذا احتمال لری چې دزنا پرځای د وطي کلیمه وی
لکه څنګه چې په فتاوي عالمگيري کې د«او» چې
دشک لپاره راځې راغلی دی :
«اسْتَأْجَرَ امْرَأَةً لِيَزْنِيَ بِهَا أَوْ لِيَطَأَهَا....
📓الكتاب: الفتاوى الهندية
📝 المؤلف: لجنة علماء برئاسة نظام الدين البلخي ج 2 ص 149))
📇 الناشر: دار الفكر)
په دغه عبارت کې د ( أَوْ لِيَطَأَهَا....) حرف راغلی
اویای له هغه سره وطي وکړه .
💧څلورم ځواب :
د فتاوي عالمگيري عبارات دغو جنابانو دخپل عادت په څیر لومړی کرښی کې قیچې کړی دی مونږ به یی ادامه راوړو او د دغو دجالانو دجالت اوعناد به ګرانو لوستو نکوته څرګند کړو.
: وَزَادَ فِي النَّظْمِ وَلَهَا مَهْرُ مِثْلِهَا وَيُوجَعَانِ عُقُوبَةً وَيُحْبَسَانِ حَتَّى يَتُوبَا
📓الكتاب: الفتاوى الهندية المؤلف: لجنة علماء برئاسة نظام الدين البلخي ج 2 ص 149
او كتاب « النظم» کې راغلی دښځې لپاره مهر مثل واجبیږی او دواړوته سخت عذاب ورکول کیږی ترهغه یی چې توبه نه وی کړی زندان ورکول کیږی نو اوس وګوری چې خیانت یی ترکومه رسولی دی.
💧پنځم ځواب:.له دی چې په حدیث کې له دفع د حدودو چې له شبهی سره وی تاکید شوی دی نوامام اعظم رحمه الله بناپرهغو احادیثو چې په دی عبارت کې شبه هم وه دفعه کړه. دا چې دنکاح د ☜ اجر دلفظ په استفادی سره چې دمهر پرځای راغلی حدساقط شو. ځکه چې په نبوی احادیثوکې دی چې حد په ډیره وړوکې شبه هم ساقطیږی نوبنأٍدغه کار دامام ابوحنیفه رحمه الله پراحادیثو باندی دعمل کوولو حرص اوپابندی څرګندوی.
حـــــدیث شریف دادی:
رسول اكرم - صلى الله عليه وآله وسلم - فرمایی:
«اِدْرَؤُوا الْحُدُودَ بِالشُّبُهَاتِ» «يعنى حدود دشبهی په وجودیت کې ساقط کړی.(ابن عدى دغه روایت کړی دی امام سيوطى یی په اړه سکوت اختیارکړی دی.مرفوعا له ابن مسعود - رضي الله عنه - روايت شوی دی )
1⃣ أخرجه الإمام أبو حنيفة بهذا اللفظ في مسنده, برواية الإمام الحصفكي، ص114. وانظر جامع مسانيد الإمام الأعظم 2/ 183, وكذلك في مسند أبي حنيفة للحارثي، "انظر تحفة الأحوذي 4/ 689" عن مقسم عن ابن عباس, قال رسول الله, صلى الله عليه وسلم: "ادرءوا الحدود بالشبهات". امام ابوحنيفه ـ رحمه الله مرفوعاَ روايت کوی چې حدود په شبهاتو باندی دفع كیږی. لکه څنګه چې له عبدالله بن مسعود او عمر رضی الله عنهم موقوفاً ـ روايت شوی چې فرمایی:
2⃣ «عن عاصم عن أبي وائل عن عبد الله بن مسعود موقوفاً قال: " ادرؤوا الحدود بالشبهات، ادفعوا القتل عن المسلمين ما استطعتم ". قال الحافظ في " التلخيص ": ورواه ابن حزم في كتاب " الاتصال "
3⃣ عن عمر موقوفاً عليه بإسناد صحيح، وفي ابن أبي شيبة من طريق إبراهيم النخعي عن عمر: لأن أخطئ في الحدود بالشبهات، أحب إلي من أن أقيمها بالشبهات.
( له عبدالله بن مسعود رضي الله صاحب د النعل والوساده روايت دی : حدود په شبهاتو سره د دفع کړی (ساقطیږی)
عمر رضي الله فرمایی :له دی چې په حدودوکې له شبهاتوسره خطا وکړم دا راته غوره ده چې هغه حد جاری او اقامه کړم.
دامعنا چې حضرت عمر رضی الله عنه هم دشبهی په صورت کې حدود نه ..........ابن حجر ویلی سند یی صحيح دی
(( جامع الاصول ج 3 ص 602)) او داحنا
(محمد عمر سربازی: دایران داهل سنت والجماعت ستر عالم دی. )
ژباړه: حضرت عمر رض ته یوه قضیه راغله چې هغه قضیه داسی وه: .یوی ښځی له یو چوپان څخه اوبه یا په بل روایت سره مال وغوشت،چوپان ورته و ویل که له ماه سره بدکار (زنا)کوی تاسوته اوبه درکووم ☜ هغې ښځی داکار ورسره وکړو. اوقضیه حضرت عمر رضی الله عنه ته راغله پردواړویی حد جاری نکړو هغه اوبه یا مال یی دهغی مهر حساب کړو.
که څوک داشبه وارد وی چې دی ښځی چې له چوپان سره داکار وکړو هغه مضطربه وه اود ځان دهلاکت خطره یی وه .
جواب دادی : دا احتمال موجودنه دی که دحد دسقوط موجب کیدلی نو دښځی به کیده نه د چوپان څخه.بالخصوص چې په بل حدیث کې مطلق مال ذکر دی نودلته د دی اضطراب احتمال بالکل رد دی
توجه وکړی :
«وبما روي أيضًا عن عمر من أن امرأة سألت رجلًا مالًا، فأبى..... ولا يجوز أن يقال: إنما دراء الحد عنهما؛ لأنها كانت مضطرة تخاف الهلاك من العطش؛ لأن هذا المعنى لا يوجب سقوط الحد عنه، وهو غير موجود فيما إذا كانت سائلة مالًا.
📙(المبسوط سرخسي حنفي ج 9 ص 58))
💧دریم جواب:
دا مسئله په دی نوعيت سره كاملاً هم نه ده بلکه په هغه کې تفصيل دی څنګه چې امام اعظم رحمه الله مقيد كړی ده چې ښځه په صریحو الفاظو دزنا اجاره نکړی . مګر داچې دغه اجاره
باطله او غيرصحيح کیږی مثلاً و وایی:
استاجرك للزنا يا اعطيتك كذا للزني په دی صورت کې دقرآن دآیت سره معارض واقیع کیږی
( الزانيه و الزاني فاجلدوا (نور)
په دغه لفظ کې چې لفظ دزنا راغلی دا دمتاخرینو اضافات دی نه دامام ابوحنیفه رحمه الله قول ـ
( تنبيه الفاقدين ص 45 جواب شبهه 16))
لذا احتمال لری چې دزنا پرځای د وطي کلیمه وی
لکه څنګه چې په فتاوي عالمگيري کې د«او» چې
دشک لپاره راځې راغلی دی :
«اسْتَأْجَرَ امْرَأَةً لِيَزْنِيَ بِهَا أَوْ لِيَطَأَهَا....
📓الكتاب: الفتاوى الهندية
📝 المؤلف: لجنة علماء برئاسة نظام الدين البلخي ج 2 ص 149))
📇 الناشر: دار الفكر)
په دغه عبارت کې د ( أَوْ لِيَطَأَهَا....) حرف راغلی
اویای له هغه سره وطي وکړه .
💧څلورم ځواب :
د فتاوي عالمگيري عبارات دغو جنابانو دخپل عادت په څیر لومړی کرښی کې قیچې کړی دی مونږ به یی ادامه راوړو او د دغو دجالانو دجالت اوعناد به ګرانو لوستو نکوته څرګند کړو.
: وَزَادَ فِي النَّظْمِ وَلَهَا مَهْرُ مِثْلِهَا وَيُوجَعَانِ عُقُوبَةً وَيُحْبَسَانِ حَتَّى يَتُوبَا
📓الكتاب: الفتاوى الهندية المؤلف: لجنة علماء برئاسة نظام الدين البلخي ج 2 ص 149
او كتاب « النظم» کې راغلی دښځې لپاره مهر مثل واجبیږی او دواړوته سخت عذاب ورکول کیږی ترهغه یی چې توبه نه وی کړی زندان ورکول کیږی نو اوس وګوری چې خیانت یی ترکومه رسولی دی.
💧پنځم ځواب:.له دی چې په حدیث کې له دفع د حدودو چې له شبهی سره وی تاکید شوی دی نوامام اعظم رحمه الله بناپرهغو احادیثو چې په دی عبارت کې شبه هم وه دفعه کړه. دا چې دنکاح د ☜ اجر دلفظ په استفادی سره چې دمهر پرځای راغلی حدساقط شو. ځکه چې په نبوی احادیثوکې دی چې حد په ډیره وړوکې شبه هم ساقطیږی نوبنأٍدغه کار دامام ابوحنیفه رحمه الله پراحادیثو باندی دعمل کوولو حرص اوپابندی څرګندوی.
حـــــدیث شریف دادی:
رسول اكرم - صلى الله عليه وآله وسلم - فرمایی:
«اِدْرَؤُوا الْحُدُودَ بِالشُّبُهَاتِ» «يعنى حدود دشبهی په وجودیت کې ساقط کړی.(ابن عدى دغه روایت کړی دی امام سيوطى یی په اړه سکوت اختیارکړی دی.مرفوعا له ابن مسعود - رضي الله عنه - روايت شوی دی )
1⃣ أخرجه الإمام أبو حنيفة بهذا اللفظ في مسنده, برواية الإمام الحصفكي، ص114. وانظر جامع مسانيد الإمام الأعظم 2/ 183, وكذلك في مسند أبي حنيفة للحارثي، "انظر تحفة الأحوذي 4/ 689" عن مقسم عن ابن عباس, قال رسول الله, صلى الله عليه وسلم: "ادرءوا الحدود بالشبهات". امام ابوحنيفه ـ رحمه الله مرفوعاَ روايت کوی چې حدود په شبهاتو باندی دفع كیږی. لکه څنګه چې له عبدالله بن مسعود او عمر رضی الله عنهم موقوفاً ـ روايت شوی چې فرمایی:
2⃣ «عن عاصم عن أبي وائل عن عبد الله بن مسعود موقوفاً قال: " ادرؤوا الحدود بالشبهات، ادفعوا القتل عن المسلمين ما استطعتم ". قال الحافظ في " التلخيص ": ورواه ابن حزم في كتاب " الاتصال "
3⃣ عن عمر موقوفاً عليه بإسناد صحيح، وفي ابن أبي شيبة من طريق إبراهيم النخعي عن عمر: لأن أخطئ في الحدود بالشبهات، أحب إلي من أن أقيمها بالشبهات.
( له عبدالله بن مسعود رضي الله صاحب د النعل والوساده روايت دی : حدود په شبهاتو سره د دفع کړی (ساقطیږی)
عمر رضي الله فرمایی :له دی چې په حدودوکې له شبهاتوسره خطا وکړم دا راته غوره ده چې هغه حد جاری او اقامه کړم.
دامعنا چې حضرت عمر رضی الله عنه هم دشبهی په صورت کې حدود نه ..........ابن حجر ویلی سند یی صحيح دی
(( جامع الاصول ج 3 ص 602)) او داحنا