فراز

🔆جهان‌بینی حاکم بر ذهن آن‌ها جهان‌بینی درستی نبوده است.

⭕ فرهنگ حکم می‌کند که جامعه در چه جهتی [پیش] برود، چه روش‌هایی را پیش بگیرد، با مشکلات عصر چگونه برخورد کند و به چه چیزهایی اولویت بدهد. ناصر خسرو هزار سال پیش تعریف زیبایی از فرهنگ بیان کرده است:
گردآورنده همه تجربت‌ها و دانش‌های آدمی را فرهنگ خوانند و در فایدت آن گویند که مرد را قانع کند تا اصول را برگزیند و فروع را فروگذارد و ضرورت را بر صورت رجحان دهد.
متأسفانه، در وضعیت فعلی در جامعه ما فرهنگ بخش فراموش‌شده است. علم و تکنولوژی اولویت‌های اولیه به حساب می‌آیند، بدون اینکه توجه بشود جهت‌گیری علم و تکنولوژی به‌شدت متأثر از فرهنگ حاکم در جامعه است. اصلاً علم و تکنولوژی را برای چه می‌خواهیم و می‌خواهیم به کجا برسیم؟هدف ما چیست؟ بنده مطمئن هستم که اگر در جامعه ما از دانشجویان دانشگاه‌ها نظرخواهی بشود که ما علم و تکنولوژی را برای چه می‌خواهیم، به جواب روشنی نمی‌رسیم.
در زمان‌های گذشته، تکنولوژی به دنبال علم نبوده است. تکنولوژی کشف بشر برای رفع نیازهایش بود و آثار آن هم خیلی محدود بود. اما در عصر جدید، تکنولوژی بیشتر از علم حاصل شد و این تفاوت اساسی است.

⭕فریمن دایسون، که از فیزیک‌دانان بسیار برجسته معاصر است، یک تفاوت اساسی تکنولوژی قدیم و جدید را بیان می‌کند. او می‌گوید: تکنولوژی قدیم، مثلاً دوچرخه‌سواری خیر عام داشت و فقیر و غنی به آن دسترسی داشتند. تکنولوژی‌های جدید عمدتاً در دست اغنیا و قدرتمندان است. بنابراین، وضعیت تکنولوژی بعد از علم جدید و مخصوصاً در دو قرن اخیر با وضعیت تکنولوژی در قدیم بسیار فرق کرده است. همین دانشمندان را بیدار کرده است. حتی در نیمه اول قرن بیستم، سر و صدای بعضی از دانشمندان برای آثار سوئی که از تکنولوژی ناشی شده است بلند شد. در پایان جنگ جهانی دوم، ناراحتی دانشمندان را بیشتر و بیشتر می‌بینیم. در اوایل دهه پنجاه، ماکس بورن، که از بزرگترین فیزیک‌دانان قرن بیستم بود، نامه‌ای به انیشتین نوشت. بورن در این نامه به انیشتین می‌گوید:«شنیده‌ام که شما گفته‌ای به خاطر آثار سوئی که از کاربرد علم حاصل شده، اگر بار دیگر به دنیا می‌آمدم، دیگر فیزیک را دنبال نمی‌کردم و به دنبال هنر می‌رفتم.» بورن می‌گوید:«من می‌خواهم به تو بگویم که من هم به همین نتیجه رسیده‌ام.»

⭕ آنجا متوجه شده‌اند که تکنولوژی، با توجه به فرهنگ حاکم بر آن‌هایی که تصمیم می‌گیرند ممکن است سودمند یا مخرب باشد. آثار نامطلوب تکنولوژی، تخریب‌ها، و نابودی محیط زیست، و ... به علت حاکمیت جهان‌بینی ماده‌گرایانه بر حاکمان قدرت، و کسب ثروت بوده و حتی گاهی بخشی از وقت بسیاری از دانشمندان تراز اول، که کارهای درجه اول در فیزیک کرده‌اند، صرف پروژه‌های نظامی می‌شود. این واقعیت نشان می‌دهد که فرهنگ حاکم بر دانشمندان و جهان‌بینی حاکم بر ذهن آن‌ها فرهنگ و جهان‌بینی درستی نبوده است.
"مهدی گلشنی"

📚"ایران اسلامی در مواجهه با تکنولوژی غرب"

#برشی‌ازکتاب

🆔️ @AE_SUT_Basij