● خوش سلیقه‌های کاربلد؛ حضور ارامنه در سینمای ایران
فکر کنید آوانس اوگانیانس، ساموئل خاچیکیان، آربی اوانسیان، واروژ کریم‌مسیحی، واروژان و لوریس چکناواریان، آرمان، روبرت آکهارت، زاون قوکاسیان و... اسامی‌شان در تاریخ سینمای ایران نبود، آن‌گاه تاریخ سینمای ایران نه فقط لاغر‌تر می‌شد، بلکه در جاهایی خالی از کاردانی و دقت حرفه‌ای نشان می‌داد. بیراه نیست که گفته‌اند حضور سینماگران ارمنی به تاریخ سینمای ایران بارقه‌های خلاقیت و سلیقه‌ای والا بخشیده‌است.
ارمنی‌های ایرانی مشهورند به فن‌سالارانی دقیق و کوشا که کیفیت هر محصول را بر کمیت‌اش ارجح دانسته‌اند و در طول زیست‌شان در جغرافیای ایران اعتمادی کمیاب و با‌ارزش در اقوام متعدد و متنوع ایرانی ایجاد کرده‌اند. به‌‌ویژه در دو قرن اخیر که جامعه ایرانی جهان مدرن را پیش‌رو داشته است، ارامنه ایران فروتن و صادق توان و مهارت فنی خود را به‌کار گرفته‌اند و راه‌های نکوبیده را درنوردیدند و پیش آمدند و دست‌یافته‌های‌شان را با تمام هموطنانشان شریک و سهیم شدند. هنوز که هنوز است ارامنه در محله‌هایی از تهران ساکن هستند.
از مجیدیه تا کریم‌خان و نارمک شهروندان ارمنی نمونه‌هایی از کسبه شریف با درآمد حلال هستند. این روحیه را می‌توانید در هنرمندان و سینماگران ارمنی هم ببینید. سینمای ایران در همان زمانه‌ای آغاز به کار کرد که پهلوی اول هم سعی وافر داشت تا با فرمان قدرت، مدرنیزاسیون (نوسازی) سر تا پای ایران را فراگیرد، در کشوری که صنعت‌‌های خرد سنتی‌اش هم در کوران تاریخ مستبدانه‌اش یا نابود بود یا کساد و بی‌کاربرد. در زمینه سینما و فقدان صنعت مدرن، همت یک ارمنی ایرانی بود که ذوقش را دستمایه نخستین فیلم سینمایی تاریخ سینمای ایران با عنوان «آبی و رابی» کرد.
بیش از 50 سال از تاریخ سینمای ایران، ارامنه پا به پای این حرفه، صنعت و هنر پیش آمدند، اما سه دهه‌ای است که در سینمای ایران هنرمند جوانی از میان ارمنی‌ها برنخواسته است. حالا آنها که خاطره‌بازند هر از چندی با فیلمی از آرمان یا ساموئل سینمای ایران خاطره‌بازی می‌کنند.خیلی‌ها ملودی‌های واروژان را زمزمه می‌کنند و آهنگ را به نام خواننده‌اش می‌شناسند.
● ابراهیم جهانبخش
#بارثاوا، فصلي نو در هنر و ادبيات...
@barsavakhorasangoo.gl/bHAEHC
