انجمن علمی علوم سیاسی

اقتصاد و سیاست جهان ۲۰۱۸

⭕️ جهان با همه فراز و فرودهایش در ۲۰۱۷، قدم به سال جدید میلادی گذاشت. از نگاه روزنامه فایننشال تایمز، جنگ تجاری آمریکا و چین در سال جدید آغاز خواهد شد. همچنین احتمالا روند تحقیقات از مداخله روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا وارد فاز جدی‌تری شده و ین چنین پروسه رد صلاحیت ترامپ کلید خواهد خورد.

⭕️ در همین حال بریتانیا و ترزا می نیز پس از پشت سرگذاشتن عصر بی‌ثباتی‌های سیاسی احتمالا وارد دوره جدیدی از ثبات و آرامش می‌شوند. در کنار رویدادهای داغ سیاسی که در سال ۲۰۱۸ میلادی به کانون توجهات مبدل خواهند شد، روند بازارهای جهانی ازسوی تحلیلگران در پنج حوزه مورد پیش‌بینی قرار گرفته است.

⭕️ جمع‌بندی نظرات کارشناسان در رابطه با این پنج حوزه، از تداوم روند نزولی شاخص دلار با فضای تورمی در آمریکا، چشم‌انداز افزایشی برای نفت خام و اونس طلا، کاهش دمای سیاست پولی بانک‌های مرکزی مهم دنیا به‌جز بانک ژاپن، افزایش محدود بازدهی اوراق خزانه بلندمدت آمریکا و تداوم رشد بازارهای سهام حکایت دارد.

منبع: دنیای اقتصاد
#انجمن_علمی_علوم_سیاسی
@basu_politic

‍ فرق تفاهم سياسی وتوافق سیاسی
👇👇

از نظر حقوق بين‌الملل، تفاوت تفاهم سياسی و توافق سياسی چيست ❓

از منظر حقوق_بين‌_الملل در كنوانسيون 1969 حقوق معاهدات براي بار معنایی واژه‌هایی مانند توافق، تفاهم، قرارداد، معاهده و... تفاوت چندانی قايل نشده و آنها را در قالب قرارداد، كنوانسيون و معاهده مطرح و عنوان كرده است. قرارداد هم يك توافق كتبی ميان اشخاص حقوق بين‌المللی است كه منظور از اين اشخاص، نمايندگان_حقوقی_دولتها ست و آنها در يك سند تعهداتی را می‌پذيرند اما حقوقدانان ميان دو مفهوم تفاهم و توافق تفاوت‌هایی ماهوی و اساسی قايل هستند.

‌🔵 تفاوت اساسی تفاهم و توافق چيست ❓

تعريفی كه از تفاهم می ‌توان ارايه داد اين است كه [تفاهم زمينه‌ساز رسيدن به توافقات بعدی است ] و به عبارتی چارچوب كار را براي رسيدن به توافق ميان دو دولت يا چند دولت فراهم می ‌كند و دولت‌ها با رسيدن به تفاهم در واقع آمادگی خود را در راستای يك چارچوب براي رسيدن به يك هدف اعلام می كنند.

🔴پس مي‌توان گفت چارچوب يك توافق را تفاهم تشكيل می دهد ❓

چارچوب‌ها در قالب توافق مشخص مي‌شوند و طی آن مشخص مي‌شود كه بر اساس چه سازوكاری و با چه تعهداتی می توان همكاری كرد ولی تفاهم بسترساز رسيدن به توافق يا توافق‌های بعدی است.

🔵آيا تفاهم از نظر حقوقی [ تعهدآور ] است ❓

خير. [ تفاهم تعهد‌آور نيست ] و فقط می ‌تواند زمينه_‌ساز رسيدن به توافق باشد. تفاهمنامه حق‌التكليف نمی‌كنند بلكه مي‌گويند بر اساس اين تفاهم و اراده، طرفين تلاش ميكنند تا به توافق برسند ولی ممكن است تحت هر شرايطی مانند تغيير دولت‌ها و مسوولان، شراطی طبيعی يا جنگ و... آن تفاهمنامه به توافقنامه منتهی نشود. آنچه الزام‌آور و تعهد زاست، توافق است.

🔵 اگر توافقي صورت بگيرد و پس از مدتی اتفاقی مانند تغيير دولت‌ها صورت بگيرد، طرفين می‌توانند به اين بهانه که من آن توافق را امضا نكرده‌ام پس اجرا هم نخواهم كرد،از اجراي تعهدات توافقنامه خودداري ورزند ❓

اين مساله بستگی به نوع توافقی كه امضا شده است، دارد. اگر در توافقنامه اين امكان كه لغو يكجانبه توافق براي طرفين پيش‌_بينی شده باشد، هر يك از طرفين می توانند به بهانه‌های مختلف از ادامه توافق خودداری ورزند يا آنها را لغو كنند.
🔻 در قرارداد_1975_الجزاير كه ميان ايران و عراق در زمان محمدرضا پهلوی و صدام حسين درباره اروندرود بسته شده بود، طرفين به توافقی دست يافته بودند كه آن توافق دايمی ، قطعی_و_لايتغير است و طرفين نمی توانند به شكل يكجانبه آن را لغو كنند اما صدام پس از پيروزی اعلام كرد كه آن توافق بی ‌اعتبار است ولی باز آن توافق اعتبار داشت و پس از پايان جنگ هم وی در نامه‌اي كه به آيت‌الله هاشمی رفسنجانی نوشت بيان كرد كه ما به خواسته‌های شما عمل خواهيم كرد كه آنها تبادل و بازگرداندن اسرا، بازگشت به قرارداد 1975 الجزایر و... بود و ديديم كه پس از آن همچنان اين توافق اجرایی و باقی مانده است.
🔻با اين حال، در توافق‌هایی هم اين قيد برای لغو قرارداد وجود دارد و طرفين می توانند به هر دليل آن را ملغی اعلام كنند.

‌ #انجمن_علمی_علوم_سیاسی
@basu_politic

‍ 📚 اصطلاحات و واژگان_سیاسی

❇️ اندیویدوالیسم یا فردگرایی
(به انگلیسی: individualism)

دیدگاه اخلاقی، فلسفه سیاسی، ایدئولوژی یا مرام اجتماعی است که بر ارزش_اخلاقی_فرد تأکید می‌کند.

☑️ فردیت به یک تعبیر بدین معناست که هر آدمی زاد دارای خلوت و حریم_خصوصیِ فیزیکی و روانی، و عقیده فردی و دیگر حقوق اساسی است که در هر شرایطی می‌بایست محترم شمرده شوند.

◾️ فردگرایان اِعمال اهداف و خواسته‌های شخص را ترویج می‌کنند و بنابراین برای استقلال و اتکای به نفس ارزش قائل می‌شوند و از این دفاع می‌کنند که [ منافع فرد ] باید نسبت به حکومت یا یک گروه اجتماعی در اولویت باشد، و در عین حال با دخالت خارجی در امور شخصی توسط جامعه یا نهادهایی چون دولت مخالفت می‌کنند.

🔵 فردگرایی فرد را در مرکز توجه خود می‌نهد و بدین ترتیب «با این بنیان اساسی شروع می‌کند که فردِ بشرْ در تقلای خود برای آزادی دارای اهمیت اساسی است»

▪️لیبرالیسم ، اگزیستانسیالیسم و آنارشیسم مثال‌هایی از جنبش‌هایی هستند که فرد بشر را چون واحدی مرکزی برای تحلیل در نظر می‌گیرند.

💠 بنابراین فردگرایی «حق فرد برای آزادی و رسیدن به استعداهای نفس خویش» است.

◽️فردگرایی را می‌توان جهان‌بینی‌ای تصور کرد که فرد در مرکز آن قرار دارد. اهدافِ فردی، ویژگی‌های منحصربه‌فرد، فرمان راندن بر خویشتن، کنترلِ شخصی در عین احترام به فردیت دیگران و توجه به مسائلِ اجتماعی از خصوصیاتِ این نوع جهان‌بینی است.
▫️ جمع_گرایی را نیز می‌توان وجودِ یک سری تعهدهای گروهی و متقابل میان اعضای گروه بدانیم که افراد موظف به اجرای آن‌ها هستند.

◾️اغلب پنداشته می‌شود آنچه در یک فرهنگ صادق است برای تک تکِ افرادِ درون آن فرهنگ نیز درست می‌باشد. به عبارتِ دیگر افراد درونِ یک فرهنگِ فردگرا، همگی فردگرا بوده (فرد محوری) و آنهایی که در فرهنگِ جمع‌گرا زندگی می‌کنند همگی جمع‌گرا هستند (جمع محوری). باید گفت که این دیدگاه همیشه صحیح نیست. تریاندیس و همکارانش (۲۰۰۱) چندین فرهنگ را مطالعه کردند و به این نتیجه رسیدند که تنها حدود % ۶۰ افرادی که در یک فرهنگِ فرد گرا زندگی می‌کنند فرد محور هستند. در فرهنگ‌های جمع گرا نیز حدود %۶۰ از افراد جمع محور بودند؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بینِ خصوصیاتِ یک فرهنگ و افراد درون فرهنگِ مزبور رابطهٔ کاملاً مستقیم وجود ندارد.

هر انسان ادراکی از وجود خویشتن دارد که آن را می‌توان هویت شخصی یا خود نام نهاد. مجموعه این تصورات در یک کلیت کم وبیش منسجم وحدت می‌یابند و خودپنداشت فرد را می‌سازند. خودپنداشت مجموعه تصورات انسان دربارهٔ ویژگیهای درونی و برونی خویش است. همانگونه که انسانْ واجدِ خودپنداشتِ فردی می‌شود، بتدریج واجد تصوراتی از جامعه و فرهنگی که درآن زیست می‌کند نیز می‌شود که می‌توان آن راخودپنداشتِ جمعی نامید. خودپنداشت فردی ناظر به هویت شخصی و خودپنداشت جمعی ناظر به هویت جمعی و یا ملی است.

🔹در جوامع_سنتی متأسفانه تنها بدیلی که برای جمع‌گرایی شناخته و تصور می‌شود خودپرستی (egotism)، یا به زبان آشناتر «تک‌روی» است.

🔸تک‌روی البته مفهومی متفاوت از فردیت است؛

🔻«فردیت» قبول این امر است که فرد دارایِ کرامت، حیطه شخصی و حقوق اساسی است.
🔻درحالی که «تک‌روی» به رسمیت شناختن این حقوق تنها برای خود (یا در نهایت نزدیکان خود) است و سلب آن از دیگرانی که معمولاً به چشم «رقیب» دیده می‌شوند.

#انجمن_علمی_علوم_سیاسی
@basu_politic

یک سیاستمدار با دشمنی هایی که میان رقبای خود به وجود می آورد قضاوت می شود.

وینستون چرچیل

#انجمن_علمی_علوم_سیاسی
@basu_politic

✔️ تفاوت رهبری کاریزماتیک با دیگر سبک‌های رهبری


🔻 رهبران_کاریزماتیک و رهبران_تبدیلی (transformational) شباهت‌های زیادی دارند و گاهی با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. تفاوت اصلی آنها در هدف و مخاطبان‌شان است؛ رهبران کاریزماتیک معمولا برای بهتر کردن اوضاع کنونی تلاش می‌کنند اما هدف رهبران تبدیلی نزدیک کردن وضعیت کنونی به چشم‌انداز مورد نظرشان است.

🔻 دکتر مارتین لوتر کینگ رهبری کاریزماتیک، سخنوری قابل، با شخصیتی جذاب و تعهدی استوار برای ایجاد تغییرات مثبت در زندگی میلیون‌ها انسان بود.

🔻 به گفته‌ی دکتر دونالد ریجیو (Ronald E. Riggio)، استاد رهبری و روان‌شناسی سازمانی در دانشگاه مک‌کنا (McKenna)، آنچه رهبران کاریزماتیک را از دیگران متفاوت می‌کند این حقیقت است که: «آنها در برقراری ارتباط و اثرگذاری خبره هستند، به شیوایی سخن می‌گویند و قادرند با پیروان‌شان در سطحی عمیق و احساسی رابطه برقرار کنند.»

🔻 مارک بل (Mark Bell) در کتاب «مطالعه‌ی موردی رهبری کاریزماتیک با تمرکز بر رونالد ریگان» می‌نویسد: «رهبری کاریزماتیک قابل تشخیص است اما نسبت به دیگر سبک‌های رهبری کمتر ملموس است.» رهبری کاریزماتیک شباهت‌هایی با دیگر سبک‌های رهبری دارد. رهبری کاریزماتیک و رهبری تبدیلی که هر دو بر توانایی رهبر در اثر‌گذاری بر پیروان و الهام ‌بخشیدن به آنها استوارند، افراد را تشویق می‌کنند که برای رسیدن به هدف برتر سازمانی یا اجتماعی بهتر کار کنند و انسان بهتری باشند. شباهت‌های دیگر عبارتند از:
-رهبر بر کسانی که در خدمت هدف مشترک‌شان هستند تکیه می‌کند
بر ابتکار عمل و جسارت تأکید می‌شود

🔻 تفاوت دو سبک رهبری در نوع نگاه به شخص رهبر است:
باور شخصی رهبر کاریزماتیک تأثیر قابلِ‌توجهی بر مخاطبان دارد
رهبر کاریزماتیک به جای روش‌های کنونی انجام کارها، از قضاوت اخلاقی و اشتیاقش سخن می‌گوید

🔻 تدی روزولت، جان اف کندی و ریگان کاریزماتیک‌ترین رئیس‌جمهورهای ایالات متحده هستند.

#انجمن_علمی_علوم_سیاسی
@basu_politic

🖋 "حکومت دینی" یا "دین حکومتی"

📌«حكومت دينى» آن است كه هماهنگ باتعاليم دينى و بر اساس «دين» باشد و دست كم در هيچ زمينه‏اى، با آموزه‏هاى دينى ناسازگار ننمايد. البته در اين بحث، «دين اسلام» محور سخن است؛ نه هر دينى

📌برای درک صحیح از معنای حکومت دینی ، توجه به چند نکته ضروری است:
⛔️اول: در حکومت دینی ، دینداری حاکمان و کارگزاران لازم و واجب است . به بیانی "دین مدار" بودن و تقید به احکام شرعی برای حاکمان ضرورتی اجتناب ناپذیر است. (1)

⛔️دوم: حكومت دينىِ مطلوب، نظامى است كه همه اركان و ابعادش، برگرفته از دين و سازگار با آن باشد.

به عبارتی:
1. حاكمانش، داراى ويژگی‏ها و صلاحيت‏هاى معيّن و تعريف شده در نصوص دينى باشند.
2. آنان از راه‏هاى معين - نصب الهى و مقبوليت مردمى - قدرت رابه دست گيرند.
3. در حكومت‏دارى، شيوه‏ها و هنجارهاى تبيين شده، در منابع دينى را رعايت كنند.

⛔️سوّم. حكومت دينى، مراتب و درجاتى دارد. مرتبه عالى و ايده آل آن، اين است كه همه امور و اركانش، مبتنى بر دين و هماهنگ با آن باشد؛ ولى وقتى تأسيس دولت تمام عيار دينى، ممكن نيست، بايد مرتبه نازل‏تر آن را اجرا كرد.
مرتبه نازل يا "بدل اضطرارى" حكومت دينى، حكومتى است كه در آن احكام و قوانين دينى رعايت شود؛ هر چند كل نظام از تعاليم دينى برنيامده و در رأس آن حاكم منصوب از سوى خداوند قرار نگرفته باشد. البته چنين حكومتى، تنها در صورت عدم امكان تأسيس «دولت كامل» اسلامى، روا است. *

📌فلذا حكومت ديني، حكومتي است كه مشروعيت آن از دين و ماهيت آن ديني است و يا پايبند به قوانين و ارزش‌هاي آن دين مي‌باشد و همواره دغدغه اجراي احكام و معارف آن دين را در همه سطوح اعم از فرهنگ، اخلاق و سياست، اعتقاد و اقتصاد دارد.
و تمام امكانات و توان جامعه و كشور را در اين جهت به كار مي‌گيرد.

💯اما مقوله دين حكومتي يا دين دولتي، يعني حكومت از آن دين به عنوان يك ابزار استفاده مي‌كند و براي بقاء و دوام خود آن‌ را تبليغ و ترويج مي‌كند. در حقيقت ديني كه ساخته و پرداخته حكومت مي‌باشد مثل دين بني اميه و بني عباس ، كه حكومت بني اميه و بني عباس دين را تفسیر و تبليغ مي‌كردند اما در جهت منافع خودشان.

📌اولیاء الهی دنبال تشکیل حکومت دینی بوده اند. اما دنبال این نبوده اند که مردم دین حکومتی را داشته باشند؛ چرا که دین حکومتی در پیشگاه خداوند ارزشی ندارد و هر لحظه ممکن است این نوع دینداری آسیب ببیند و مردم حتی در مواردی مقاومت کنند و کار به لجبازی هم برسد.
بنابراین آنچه مهم و وظیفه حکومت است به صورت عمده در دو چیز خلاصه می شود: اول وضع قوانین بر اساس دین و اجرای احکام بر اساس دین و دوم معرفت بخشی به مردم و تلاش در جهت دیندار شدن اختیاری مردم.

📌حضرت علی (ع) ویژگی های دین حکومتی را ظلم وستم ، تضییع حقوق دیگران و پرداختن به فرعیات به جای اصول می داند. عمق را رها میکنیم به پوسته می چسبیم. دین کلیشه ای، دین ظاهری آمیخته به ریاست، آمیخته به دروغ. ظاهرمان هم خیلی ترو تمیز،ریش ها آنکادر شده ،کت و شلوارها یقه ها آخوندی مرتب،انگشتر عقیق احتمالا فیروزه هم کنارش تا مستحبات تکمیل بشود!
(1) در حکومت دینی ، دیندار بودن حاکمان شرط لازم و ضروری است ولی شرط کافی نیست. به عبارتی حکومت دینداران ، الزاما؛حکومتی دینی نیست.

* برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به :
1. نوروزى، محمد جواد، نظام سياسى اسلام؛
2. انديشه حوزه، سال پنجم، شماره اول و دوم؛
3. ويژه ‏نامه ولايت فقيه، دانشگاه علوم اسلامى رضوى

#انجمن_علمی_علوم_سیاسی
@basu_politic

🖋 پُست مدرن و تقابل قدرت ها:

♨️برای کسب چیرگی و تسلط بر جامعه ، عموما 3 راهکار برشمرده اند:
1) اقتدار سنتی : که حاصل رسوم رایج در جامعه است و مشروعیتش را از اعتقادات و باور های مردم می گیرد
2) اقتدار قانونی-عقلانی : که از طریق قوانین حقوقی و عقلانی حاکم بر جامعه، کسب مشروعیت می کند
3) اقتدار فرهمند یا کاریزماتیک : که از جنبه های توانایی شخصی و قدرت تاثیرگزاری یک نفر بر مردم ، مشروعیتش را به دست می آورد.

♨️هرگاه فردی (فاقد وجهه کاریزماتیک) بر نهادی مدیریتی تکیه بزند (خواه به روش انتخابی و خواه انتصابی) بهترین راه برای حفظ اقتدارش، استفاده از قوانین حقوقی برای کسب مشروعیت است.
این مشروعیت قانونی ، گرچه برای او ، مقبولیت و محبوبیت به دنبال نخواهد داشت ولی مجوز قانونی برای استفاده از قدرت، برای حفظ موقعیت را به دنبال دارد.

💯تنها قدرتی که می تواند حصارهای عقلانیت دیوانسالاری و اقتدار قانونی را بشکند،👈 نیروی کاریزماست...👉

♨️یک فرد کاریزماتیک، با استفاده از محبوبیت حاصل از توانایی ها و ویژگی های فردی خود ، چنان قدرتی کسب می کند که مشروعیت قانونی و حتی سنتی سایر افراد را با مخاطره روبرو می سازد.

♨️امروزه شاهد برخورد های شدید اقتدار کاریزماتیک و اقتدار قانونی بین افراد در مناسبات سیاسی هستیم.

♨️زمانی که یک فرد کاریزماتیک، بر علیه افرادی دارای اقتدار قانونی، طغیان می کند، استفاده ابزاری از قدرت قانونی ، توسط فرد واجد قدرت، ناگزیر است و در واقع تنها گزینه موجود، برای حفظ موقعیت، دست یازیدن به اختیارات قانونی و حتی استفاده ابزاری از قانون است.

💯اما ، نباید از نظر دور داشت که در عصرپسامدرن، قدرت، متکثرّ است و در هر موقعیتی که مقاومت وجود داشته باشد، قدرت هم وجود دارد. لذا نمی توان به صرف اتکا به قدرت قانونی، امیدوار به کنترل مخالفت ها و افکار عمومی بود. در جامعه پست مدرن، مسیر قدرت از پایین به بالاست و قدرت اصلی در توده های جامعه تولید و بازتولید می شود.

♨️امروزه با توسعه ارتباطات ، قدرت و مشروعیت حاصل از دموکراسی های نمایندگی، توسط دموکراسی مجازی و رسانه ای و دیجیتالی، به چالش جدی کشیده می شود . و حال اگر فردی کاریزماتیک، رهبری دموکراسی مجازی و دیجیتالی را برعهده بگیرد ، مقابله با او سخت تر خواهد شد.

💯می توان با اطمینان ،از موفقیت فرد دارای اقتدار کاریزما، بر فرد واجد اقتدار قانونی خبر داد و البته این پیروزی، سهل و آسان نخواهد بود.

حامد خلیلی/12 آذرماه ۹۶

#انجمن_علمی_علوم_سیاسی
@basu_politic