17-га лютага каля амбасады ЗША беларусы, якія былі вымушаны пакінуць краіну праз пераслед, правялі акцыю з патрабаваннем вызвалення палітвязняў і спынення рэпрэсіяў у Беларусі. Мы пагутарылі з яе арганізатарам Аляксандрам Андрушкевічам, які таксама 4,5 месяцы правёў за кратамі.
— Да чаго прымеркаваны ваш пікет?
— Сёння ў ЗША дзяржаўнае свята Дзень прэзідэнтаў. Амерыканцам пашчасціла мець магчымасць абіраць новага прэзідэнта кожныя 4 гады. Нажаль, беларусы пазбаўлены гэтага ўжо 30 гадоў. Мы вітаем прэзідэнта Трампа з яго святам і жадаем дасягнуць яго мэты і зрабіць Амерыку вялікай ізноў. Для гэтага трэба рабіць вялікія справы, адной з якіх можа стаць вызваленне палітвязняў і спыненне тэрору і катаванняў у Беларусі. Доналду Трампу двойчы давялося ў нялёгкай барацьбе змагацца за сваю пасаду і напэўна ён пагадзіцца, што знаходжання аднаго чалавека ва ўладзе 30 гадоў без правядзення сумленных выбараў — гэта несправядліва. Таму мы па-ранейшаму патрабуем новых сумленных выбараў і спынення дыктатуры ў цэнтры Еўропы.
— Што азначаюць чорныя маскі на вашых тварах?
— Гэтым мы хочам паказаць, што нават знаходзячыся за мяжой беларусы не могуць выказваць адкрыта сваё меркаванне і вымушаны скрываць свае твары, бо рэжым адкрыта пагражае нам, канфіскуе нашую маёмасць і пераследуе нашых сваякоў, віна якіх толькі ў тым, што яны нашыя родныя. Падчас апошняга дня так званых выбараў Лукашэнка асабіста агучыў гэтыя пагрозы.
— Ці засталіся ў вас родныя ў Беларусі?
— Так, у мяне засталася маці. Нажаль, мой бацька памёр. Я не змог правесці апошні год яго жыцця побач з ім, бо спачатку быў у турме, а потым вымушаны быў пакінуць краіну, і не змог развітацца з ім і пахаваць. Гэта мой боль, які прымушае мяне працягваць барацьбу. Мая маці папракнула мяне тым, што я працягваю пратэставаць, падстаўляючы іх. Гэта вельмі складаная дылема, але я лічу, што мы павінны працягваць барацьбу, бо рэжым і намагаецца, каб мы ўсе замоўклі. Я мяркую, што агучваючы гэта ў еўрапейскай краіне каля амбасады ЗША, я абяззбройваю рэжым. Таму збіраюся прыходзіць сюды па адрэсе Akmenų g. 6 а 12-й яшчэ 4 дні, з аўторка па чацвер, і заахвочваю далучыцца беларусаў, якія падзяляюць маё меркаванне. Пры неабходнасці я буду стаяць тут столькі, сколькі спатрэбіцца, каб дагрукацца да адміністрацыі Тампа.
— Якія у вас патрабаванні?
— Асабіста я лічу, что нельга адмяняць санкцыі з тымі ўмовамі, якія зараз абмяркоўваюцца ў СМІ. Больш за 4 гады мы патрабавалі ўвесці яшчэ больш жорсткія санкцыі за кожнага палітзняволенага, за кожнага забітага на вуліцах і закатаванага да смерці ў турмах, за кожнага, хто застаўся без уласнага дома. Але так гэтага і не дачакаліся. Прэзідэнт Трамп за адзін дзень змог дабіцца ад уладаў Мексікі таго, чаго хацеў. Таго самага ён можа дабіцца і ад нелегетымнай улады Беларусі. Аднаго дня тарговага эмбарга хапіла б, каб вызваліць усіх палітвязняў без усялякіх умоваў і распачаць перамовы пра транзіт улады паміж Лукашэнкам і Ціханоўскай. У той жа час мы вітаем любыя перамовы з рэжымам дзеля вызвалення палітвязняў, таму што яны пакутуюць і страчваюць сваё здароўе. Але ў нас ёсць два істотных патрабавання. Першае: вызваленне ЎСІХ без выключэння закладнікаў, нават тых, хто зараз не прызнаны палітвязнем, але пераследуецца па палітычна матываваных справах. І другое: спыненне ў Беларусі рэпрэсіяў і пераследу ў дачыненні да апанентаў улады, таму што без гэтага ўгода не мае сэнсу. Толькі пры выкананні гэтых двух патрабаванняў угода можа быць больш-менш справядлівай.