Dr. Aliyor

Amaliyotchi shifokorlarga SYuYe/HF (surunkali yurak yetishmovchiligi/heart failure) va SBK/CKD (surunkali buyrak kasalligi/Chronic kidney disease) bor patsientlar, davolash uchun murakkab kategoriya hisoblanadi. Asosiy sabablar, bu asoratlar xavfini yuqoriligi, hamroh kasalliklar (multimorbidlik) va dorilar soni ko’pligi (polypharmacy). Bu bemorlarni sinchkovlik bilan baholash va SYuYe/HF davolash bo’yicha tavsiyalarga amal qilish muhimdir: HF davolashning to'rtta ustuni (beta-blokatorlar, RAASi [ACEi, ARB, ARNI], MRA va SGLT2i), diuretiklar, temir preparatlari va ko'rsatma asosida device therapiya (tibbiy jixozlar implantatsiyasi) hamda buyrak funktsiyasi va giperkalemiyani qat’iy nazorati. Buyrak funktsiyasining yomonlashuvi va giperkalemiya ehtimolini kamaytirish uchun bemorlarni “kasallik kuni” qoidalariga o'rgatish kerak (patsient o’zida keskin suvsizlanish belgilari yuzaga kelganida, qaysi dorilarni vaqticha to’xtashi kerakligini bilishi shart!).

ACEi: angiotensin converting enzyme inhibitor;
ARB: aldosterone receptor blocker;
ARNI: angiotensin receptor-neprilysin inhibitor;
SGLT2i: sodium-glucose cotransporter-2 inhibitor;
MRA: mineralocorticoid receptor antagonist;
IV: intravenous;
ICD: implantable cardioverter defibrillator;
CRT: cardiac resynchronisation therapy;
HF: heart failure;
HFrEF: heart failure with reduced ejection fraction;
HFmrEF: heart failure with middly reduced ejection fraction;
HFpEF: heart failure with preserved ejection fraction;

doi.org/10.31083/j.rcm2504144

Arterial 🩸 bosimni to'g'ri o'lchaysizmi❓
Uni o'lchashda quyidagi qoidalarga rioya qiling:
--O'lchash vaqtida va undan oldin gaplashmang.
--Tasma (manjetka) o'lchami qo'lingiz aylana o'lchamiga mos bo'lsin (kichik, o'rta, katta va eng katta o'lchamlar mavjud).
--Qo'lingiz ochiq va erkin holda tursin. Bilagingizni to'sh sathida joylashtiring.
--Gavdangizni suyangan holatda tuting.
--O'lchash apparatingiz sozligi belgilangan vaqtda tekshiruvdan o'tgan bo'lsin.
--Oyoqlaringiz yer sathida qulay joylashsin.
--Xona tinch, shovqinsiz bo'lgani ma'qul.
--O'lchashga qadar 30 daqiqa davomida tamaki chekish, choy yoki kofe ichish, jismoniy mashq bajarish mumkin emas.
--Imkon qadar och qoringa.
--O'lchashdan 5 daqiqa oldin dam olish.
--Ketma-ket 3-5 daqiqa oralig'ida 3 marta o'lchash va o'rtach ko'rsatkichni olish.

Qon bosimni yuqoridagi asosiy qoidalarga rioya qilgan holda o'lchash, ko'rsatkichlarni aniq bo'lishini ta'minlaydi.
❗️UNUTMANG arterial gipertoniya tuzalmaydi, to'g'ri tanlangan dori vositalari uni to'liq nazorat qilishga imkon beradi!!!

Shakar qonda ko'p bo'lsa Diabet deyiladi.
Shakar bosh miyada ko'p bo'lsa Demensiya deyiladi.
Shakar jigarda ko'p bo'lsa jigarni yog' bosishi (Yog'li Gepatoz) deyiladi.
Shakar terida ko'p bo'lsa Qarish deyiladi.
Shakar xujayralarda ko'p bo'lsa Oksidativ stress deyiladi.
--Taomnomangizdan imkon qadar #shakarni kamaytirishga harakat qiling. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti (#WHO) tavsiyalariga ko'ra, kunlik energiyangizni tahminan 10% shakar hisobiga bo'lish kerak, bu degani o'rtacha 12 choy qoshik yoki 50 gramm. Meva, sabzavotlardagi shakar bilan birga hisoblaganda!!! Agar ushbu ko'rsatkich 25 grammni tashkil etsa juda ham yaxshi.