تاریخ پژوه

🔹 موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران از جذب پژوهشگر قراردادی خبر داد.
🔹 طی این فراخوان از پژوهشگران و متخصصان رشته‌های علوم سیاسی، روابط‌بین‌الملل، مطالعات منطقه‌ای، حقوق (گرایش‌ حقوق بین‌الملل، حقوق عمومی، حقوق تجارت‌بین‌الملل، حقوق جزا و جرم شناسی)، اقتصاد (گرایش اقتصاد سیاسی) به‌ عنوان پژوهشگر تمام‌وقت و پاره‌وقت به‌ صورت حضوری و غیرحضوری دعوت به همکاری شده است.
📣 به دوستان خود در این رشته‌ها هم بگویید.
اطلاعات بیشتر:
http://tisri.org/?id=59eso5fx

علل و پیامدهای اعتراضات آبان
دكتر هاشم آقاجری

اگر علل اعتراضات را از انگیزهی معترضان تفکیک کنیم بهتر میتوان پرسش مطروحه را واکاوی کرد و از سطح ظاهری پدیده به لایه‌های عمیق‌تر آن راه برد. انگیزه، عنصری مرتبط با عاملان کنشهای اعتراضی است که درواقع بر بستر علل ساختاری و فرآیندی، معترضان را به حرکت درمیآورد و بهمثابه نقطهی شروع جنبش اعتراضی عمل میکند؛ اما نمی‌توان کلیت پدیده اعتراضی را به انگیزه موردی و لحظه‌ای -و در این مورد خاص، افزایش قیمت بنزین- فروکاست. جنبش اعتراضی و گسترده آبان ۹۸ را تنها می‌توان در چارچوب «نظریه بحران» مورد بررسی و تحلیل واقع‌گرایانه قرار داد.

نگاهی سریع و اجمالی به رخدادهای اعتراضی سه دهه اخیر در ایران (از اعتراضات تهیدستان و قشرهای محروم حاشیه‌نشین در سال ۷۱، جنبش سیاسی - اجتماعی اصلاح طلبانه و ناکام دوم خرداد ۷۶، جنبش مدنی - سیاسی سرکوب‌شده خرداد ۸۸ (موسوم به جنبش سبز)، جنبش اعتراضی سرکوب‌شده ارتش تهی‌دستان و بیکاران در حدود یکصد شهر کشور در دی ۹۶ تا جنبش اعتراضی و سراسری اخیر آبان ۹۸) نشان‌دهنده زنجیره‌ای متناوب است که باید آنها را بهمثابه نشانه‌هایی از نوعی بحران ساختاری -و نه ادواری- در سیستم حاکم قلمداد کرد.
«موقعیت بحران» چنان موقعیتی است که حل امر جزئی را جز در پرتو حل امر کلی نمیتوان انتظار داشت. پدیده‌هایی که در شرایط عادی، مشکل و مسئله است، در شرایط بحرانی، دیگر نه مشکل و مسئله، بلکه پدیده‌هایی هستند که حل و مواجهه با آنها، جز در مواجهه کلی و ساختاری با سیستم حاکم، امکانپذیر نیست. جامعه ایران به‌طور روزافزون «قلمرو تجربه» خود را از «افق انتظار» خویش دورتر و دورتر میبیند و از حل بحرانها به شیوه رفرمیسم درون سیستمی ناامید می‌شود. به میزانی که «سیاست ترس» (اعمال شده از سوی سیستم) جای خود را به «سیاست امید» (روئیده از دل زیست-جهان) می‌دهد، ظهور امکان بدیل رهایی‌بخش و توانمند در افق آینده، استیصال و جنبش واکنشی را به جنبشهای کنشیِ گستردهتر مبدل خواهد ساخت.

در اعتراضات و جنبش‌های اعتراضی اجتماعی، علل و عوامل داخلی مبنای وقوع و تحول و عوامل خارجی شرط شتاب‌دهنده و تسریع و تسهیل‌کننده است.
تا آنجا که به خشونت‌ها مربوط می‌شود جدای از خشونت‌های سیستماتیک و تخریب‌های سازمان‌یافته از سوی نیروهای سرکوبگر درون سیستمی -که به‌منظور بدنام کردن و تسهیل و توجیه سرکوب معترضان انجام می‌شود- تأثیر تخریب‌گرایانه فعالیت پاره‌ای افراد وابسته به نیروهای خشونتگرای برانداز نیز دور از ذهن و ناممکن نیست اما این امر به‌هیچ‌وجه اصالت و اعتبار جنبش اعتراضی فرودستان و ارتش گسترده فقر و بیکاری در سراسر کشور را نقض نمی‌کند.
سرکوب، اعتراضات را موقتاً پنهان می‌سازد اما به‌هیچ‌وجه حل نمی‌کند. با توجه به روند کنونی و فقدان هیچ‌گونه چشم‌انداز روشن برای حل و رفع علل ساختاری، به نظر می‌رسد که در آینده نیز همچون حال و گذشته باید منتظر فوران گسترده‌تر و عمیق‌تر جنبش‌های اعتراضی بود.
شواهد به‌روشنی حاکی از این است که جامعه ایران آبستن تحولاتی بزرگ است. تحولی که بر زایمانی نو از دل کهنه دلالت دارد و همچون زایمان طبیعی، هرچه به زمان تولد نزدیک‌تر می‌شویم، فاصله بین دردهای زایمان، کمتر و کمتر و دردهای ناشی از آن بیشتر و بیشتر می‌شود. به نظر میرسد اصل زایمان گریزناپذیر است، آنچه که جای پرسش و وارسی دارد، چگونگی چنین زایمانی است. زایمانی طبیعی یا همراه با سزارین. عقلانیت سیستم می‌تواند گذار کهنه به نو را به گذاری مسالمت‌آمیز، دموکراتیک و بدون خونریزی یا با حداقل آن همراه سازد و این امر جز با اتخاذ روش مذاکره – مصالحه از سوی سیستم با جامعه و حل سیاسی مبتنی بر یک همهپرسی ملی و دموکراتیک برای تعیین تکلیف پیششرط حل تمام بحران‌ها، یعنی بحران ساختار حقوقی-حقیقی میسر نیست. در غیر این صورت می‌توان گفت ۲۴ آبان ۹۸ نقطه عطف و عزیمتی است که سیستم مستقر را با سزارینی خونین در اشکال غیرقابل‌پیش‌بینی آن مواجه خواهد ساخت.
منبع: کانال تلگرامی نشریه ایران فردا

🔹آشنایی با بورسیه تحصیلی دانشگاه ملبورن استرالیا
🔹مقطع: دکتری
🔹رشته‌های علوم سیاسی، علوم اجتماعی، تاریخ، ادبیات، فلسفه و مطالعات فرهنگی
ارزش بورسیه: تا سقف ۳۰۶۰۰ دلار در سال
🔹اطلاعات بیشتر:
https://scholarships.unimelb.edu.au/awards/asia-institute-phd-scholarship

بسم‌الله الرحمن‌الرحیم
طي روزهاي گذشته سخناني هيجاني، توهين‌آميز و به دور از هرگونه تحليل علمي از طرف يكي از اساتيد علوم سياسي كه نه تنها در حد و اندازه‌هاي يك استاد دانشگاه بلكه در سطح بحث و جدل‌هاي كوچه و بازاري هم نبود، در پاسخ به بيانيه دکتر سیدهاشم آقاجری استاد محترم گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس در رسانه‌ها منتشر شد كه با عناوینی نازیبا که زبان از گفتن آن الکن است، به اين استاد محترم توهين شده بود. لذا نه تنها از سر وظیفه دانشجويي بلكه وظيفه اسلامی و شهروندی خود لازم دانستم تا به این استاد محترم یادآور کنم که دکتر آقاجری نه تنها بیش از هر فرد مسلمانی در این کشور دغدغه انقلاب و اسلام دارد بلکه عدالت‌محوری و حمایت از حقوق محرومان همواره در سخنانش موج می‌زند که صد البته بر همگان پوشیده نیست و نیاز به گفتن بنده نيز ندارد.
اینجانب یقین دارم که این افراد دکتر آقاجری را نمی‌شناسند؛ چرا که با نگاهی گذرا به این برهه‌های غرورآفرین، سابقه آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبي این استاد محترم به خوبی قابل ملاحظه است. دکتر آقاجری فردی است که از همان دوران نوجوانی برای به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی از هیچ کوششی فروگذار نبوده و کارنامه مبارزاتی وی این گفته را به خوبی تایید می‌کند. از طرفی نه تنها خودش بلکه خانواده محترم وی به مانند دیگر خانواده‌های محترم شهداء، دین خود را به اسلام و این مرزوبوم کهن در دوران جنگ تحمیلی، ادا کرده‌اند. به گمانم با همین سابقه هم می‌توان دلسوزان اسلام و انقلاب را به خوبی شناخت و این امر بر هیچ فرد ایرانی پوشیده نیست.
اي كاش اينگونه اساتيد فارغ از اينگونه جنجال‌ها كمي از دكتر حاتم قادري علم مي‌آموختند كه چگونه در ميانه اعتراض‌ها و به دور از هرگونه حب و بغض دست به تحليل علمي خوادث زد تا زعماي قوم را متوجه اين خطر بزرگ كند، نه اينكه در ميانه حق‌خواهي به دنبال بافتن كلاهي براي خود باشد. در نامه دكتر زاعي واژه‌هايي مانند فریبکاری پوپولیستی، عوام‌فريبي، دروغ و... مشاهده مي‌شود كه گمان مي‌كنم هر فرد دانشگاهي به خوبي معناي چنين واژه‌هايي را مي‌فهمد كه چگونه دولتي كه همين دكتر زارعي در آن سمت مديريت گرفت اينگونه مردم را فريب مي‌داد و امروز اين امر بر هر فردي مشخص و مبرهن شده است و نياز به دليل و برهان خاصي هم ندارد.
بايد عنوان كرد كه مخالفت با ديدگاه‌هاي يك استاد در دانشگاه به این صورت، که بنده چیزی به جزء توهین و تهمت در این نامه ندیدم، نه تنها مناسب حال جامعه دانشگاهی کشور نیست بلکه روز سوگ دانشگاه فرا رسيده چراكه ما از کمترین احترام نسبت به استاد دانشگاه خود دریغ مي‌کنیم و به راحتی برادر دینی خود را با کلماتی توهین‌آمیز مورد خطاب قرار دهیم. بیایید با اعتقاد راسخ به اسلام و التزام به آزادی، عدالت و اخلاق، زمینه ساز همدلی و همنوایی ایرانی سربلند باشیم. ان شاالله احمدی-دانشجوی تاریخ