➡️
Obyektiv va subyektiv huquqning farqiObyektiv huquq va subyektiv huquq bir-biri bilan bog‘liq bo‘lsa-da, ular mohiyat jihatidan farq qiladi. Quyida ularning farqlarini tushuntirib, misollar keltirib o‘tamiz:
1️⃣
Ta'rifdagi farq🫥 Obyektiv huquq – bu barcha uchun umumiy bo‘lgan qonunlar va huquqiy normalar yig‘indisi. Misol: O‘zbekistonda transport vositalarini boshqarish uchun haydovchilik guvohnomasi majburiyligi haqidagi qonun.
🫥 Subyektiv huquq – bu muayyan shaxsga yoki guruhga qonun asosida berilgan aniq huquq. Misol: Jasurning haydovchilik guvohnomasi orqali avtomobil boshqarish huquqi.
2️⃣
Amal qilish sohasi🫥 Obyektiv huquq jamiyatning barcha a’zolari uchun amal qiladi. Misol: Konstitutsiya fuqarolarga o‘z fikrini bildirish erkinligini kafolatlaydi.
🫥 Subyektiv huquq shaxsga tegishli bo‘lib, u huquqini o‘zi amalga oshiradi yoki rad etishi mumkin. Misol: Jasur o‘z fikrini bildirish huquqidan foydalanishi yoki jim turishni tanlashi mumkin.
3️⃣
Qo‘llanish shakli🫥 Obyektiv huquq umumiy qoida sifatida ishlab chiqiladi. Misol: Nikoh yoshini belgilash (O‘zbekistonda erkaklar uchun 18, ayollar uchun 17 yosh).
🫥 Subyektiv huquq muayyan shaxs yoki guruh tomonidan amalga oshiriladi. Misol: Dilshod va Mohiraning qonuniy nikohdan o‘tish huquqi.
4️⃣
Himoya qilinishi🫥 Obyektiv huquq davlat tomonidan himoya qilinadi va ijro etilishi majburiy. Misol: Yo‘l harakati qoidalariga rioya qilish barcha haydovchilar uchun majburiy.
🫥 Subyektiv huquq shaxs o‘z huquqini davlat yordamida himoya qilishni talab qilishi mumkin. Misol: Haydovchi yo‘l harakati qoidalarini buzganlik uchun nohaq jarimaga tortilsa, sud orqali o‘z huquqini himoya qilishi.
5️⃣
Majburiyat bilan bog‘liqligi🫥 Obyektiv huquq barcha uchun majburiyatlar ham belgilaydi. Misol: Har bir fuqaro soliqlarni qonuniy tartibda to‘lashi shart.
🫥 Subyektiv huquq shaxsning ixtiyoriga bog‘liq. Misol: Fuqaro o‘z mulkini sotishi yoki ijaraga berishi huquqi bor, lekin bu majburiyat emas.
Manba: Uzkodeks
🔝
@Huquq_innovatsion