Narxlar manipulyatsiyasiga qarshi "layfxak"Ko‘pchilik e’tibor berganmi-yo‘qmi, lekin bugungi tovarlarning aksariyatini "nostandart" hajmda qadoqlash odat bo‘lgan. Misol uchun, sosiskalar — 200 gr, 400 gr, 700 gr, 900 gr lik paketlarga qadoqlangan va shunga mos narxi ko‘rsatilgan.
Nima uchun standart 1 kg, 500 grammlik qadoqlar yo‘q bo‘lib boryapti? Sababi oddiy — odamlar ongi manipulyatsiyasi orqali tovar narxini boridan arzonroq qilib ko‘rsatish.
Bu manipulyatsiya ostida oddiy psixologik faktorlar yotadi. Aytaylik, siz bir magazinda 1 kg lik sosiska paketi 50 ming so‘mga turganini ko‘rgansiz. Boshqa magazinga kirib esa, 900 gr lik paketni 46 ming so‘mga, yo 700 gr lik paketni 37 ming so‘mga turganini ko‘rdingiz. Afsuski, bugungi kunda umumiy ta’lim sifati bilan birga odamlarning hatto oddiy arifmetika bobidagi bilimlari darajasi ham tushib ketgani sababli, siz, ko‘pchilik qatori, ushbu "nostandart" qadoqlar orasida qay birining kilogramm narxi arzonroqligini o‘sha joyning o‘zida hisoblay olmaysiz. Lekin ko'zingizga arzonroq ko'ringanini olishingiz ehtimoli katta. Vaholanki, bu misolda eng qimmat qadoq — 700 gr, eng arzoni — 1 kg ligi.
Qadoq hajmlarining 100 gr, yo 500 gr qilinmasligi ham aynan hisobni "qiyinlashtirishga" asoslangan. 1 kg ni ikkiga, yo o‘nga bo‘lib, real narxini chiqarib olish ancha osonroq ko‘pchilik uchun, lekin 700 gr lik qadoqni qanday hisoblash kerak?
Yuqorida keltirilgan 700 gr lik tovarning 1 kg narxini hisoblash yo‘li:
37 000 (so‘m) ÷ 0.7 (kg) = 52 857 (so‘m)
900 g lik tovar uchun: 46 000 (so‘m) ÷ 0.9 (kg) = 51 111 (so‘m)
Ko‘rib turganingizdek, buni bittagina amal bilan tezda hisoblash mumkin.
🔝
@insightful_economics
