هشتم: یکی دیگر از احکام عید ـ عید فطر ـ فرض بودن زکات فطر در این روز است. پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ امر نمودند که زکات فطر پیش از نماز عید ادا شود و ادای آن یک یا دو روز پیش از آن نیز بنابر حدیث ابن عمر ـ رضی الله عنهما ـ که بخاری روایت نموده جایز است: «آنها این [صدقه] را یک یا دو روز پیش از فطر ادا می‌کردند». و اگر پس از نماز عید ادایش کند به عنوان صدقه‌ی فطر قبول نیست، زیرا در حدیث ابن عباس آمده است: «هر که آن را پیش از نماز ادا کند زکات پذیرفته شده است و هرکه پس از نماز ادایش نماید صدقه‌ای از صدقات است». به همین دلیل حرام است که انسان زکات فطرش را تا بعد از نماز عید به تاخیر اندازد، و اگر این تاخیر بدون عذر باشد زکاتش پذیرفته شده نیست و اگر از روی عذری مانند سفر یا دیگر موارد باشد و کسی را نداشت که به جایش زکات فطر را ادا کند یا کسی بود که به جای خانواده‌اش زکات می‌دهد و خانواده‌اش به جای او زکات نمی‌دهند، چنین کسی هر وقت که برایش امکان داشت زکاتش را ادا می‌کند حتی اگر پس از نماز عید باشد زیرا وی معذور است و گناهی بر وی نیست.
نهم: تبریک گفتن به یکدیگر. اما در این مورد توسط بسیاری از مردم برخی منهیات شرعی رخ می‌دهد، از جمله اینکه مردان به نزد زنان می‌روند و با آنان که حجاب درستی ندارند بدون حضور محرم می‌نشینند و به آنان دست می‌دهند که اینها منکراتی هستند برخی از برخی بدتر.
برخی از مردان از اینکه دختر یا زنی نامحرم به آنان دست نداده ناراحت می‌شوند و از آنان دوری می‌کنند، حال آنکه در این مورد ظلم از آنان رخ داده نه از طرف مقابل، و مقصر در این قطع خویشاوندی خود اوست، اما باید حکم شرع را برای چنین کسانی توضیح داد و آنان را به سوال از علمای مورد اعتماد راهنمایی کرد، و بیان کرد که به مجرد عدم پیروی از عادات و سنت‌های غلط پدران نباید ناراحت شوند، زیرا سنت و رسم، حلال را حرام و حرام را حلال نمی‌کند و توضیح داد که اگر چنین کنند مانند کسانی خواهند بود که الله متعال درباره‌شان می‌فرماید:
﴿وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ﴾ [زخرف: ۲۳]
(و بدین گونه در هیچ شهری پیش از تو هشدار دهنده‌ای نفرستادیم مگر آنکه خوشگذرانان آن گفتند ما پدران خود را بر آیینی [و راهی] یافته‌ایم و ما از پی ایشان راهسپریم).
برخی از مردم نیز عادت دارند که روز عید به قبرستان می‌روند و عید را به اصحاب قبور تبریک می‌گویند، حال آنکه اصحاب قبور نیازی به تبریک ندارند و نه روزه گرفته‌اند و نه شب‌های رمضان را به قیام ایستاده‌اند.
و زیارت مقابر مختص به روز عید یا جمعه یا هر روز خاص دیگری نیست. از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ ثابت شده که ایشان شب به زیارت قبور رفتند، چنانکه در حدیث عائشه رضی الله عنها نزد مسلم آمده است، و پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرموده‌اند: «به زیارت قبور روید چرا که شما را به یاد آخرت می‌اندازد».
زیارت قبور از عبادات است و عبادت مشروع نیست مگر آنکه موافق شرع باشد، و پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ روز عید را خاص زیارت قبور قرار نداده، بنابراین نباید آن را مخصوص این کار قرار داد.
دهم: از دیگر کارهایی که مردم در این روز انجام می‌دهند معانقه (در آغوش گرفتن) مردان توسط یکدیگر است که این کار اشکالی ندارد.
یازدهم: برای کسی که از نماز عید بیرون آمده مشروع است که در اقتدا به پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ از راهی دیگر ـ جز راهی که به نماز آمده ـ به خانه باز گردد و این سنت فقط مخصوص نماز عید است نه نماز جمعه و دیگر نمازها.
مجموع فتاوی ابن عثیمین (۱۶/ ۲۱۶ ـ ۲۲۳).
#فقه_و_اصول #فقه #عبادات #نماز #نماز_در_مناسبتهای_گوناگون #نماز_دو_عید
telegram.me/islamqa_fa
نهم: تبریک گفتن به یکدیگر. اما در این مورد توسط بسیاری از مردم برخی منهیات شرعی رخ می‌دهد، از جمله اینکه مردان به نزد زنان می‌روند و با آنان که حجاب درستی ندارند بدون حضور محرم می‌نشینند و به آنان دست می‌دهند که اینها منکراتی هستند برخی از برخی بدتر.
برخی از مردان از اینکه دختر یا زنی نامحرم به آنان دست نداده ناراحت می‌شوند و از آنان دوری می‌کنند، حال آنکه در این مورد ظلم از آنان رخ داده نه از طرف مقابل، و مقصر در این قطع خویشاوندی خود اوست، اما باید حکم شرع را برای چنین کسانی توضیح داد و آنان را به سوال از علمای مورد اعتماد راهنمایی کرد، و بیان کرد که به مجرد عدم پیروی از عادات و سنت‌های غلط پدران نباید ناراحت شوند، زیرا سنت و رسم، حلال را حرام و حرام را حلال نمی‌کند و توضیح داد که اگر چنین کنند مانند کسانی خواهند بود که الله متعال درباره‌شان می‌فرماید:
﴿وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ﴾ [زخرف: ۲۳]
(و بدین گونه در هیچ شهری پیش از تو هشدار دهنده‌ای نفرستادیم مگر آنکه خوشگذرانان آن گفتند ما پدران خود را بر آیینی [و راهی] یافته‌ایم و ما از پی ایشان راهسپریم).
برخی از مردم نیز عادت دارند که روز عید به قبرستان می‌روند و عید را به اصحاب قبور تبریک می‌گویند، حال آنکه اصحاب قبور نیازی به تبریک ندارند و نه روزه گرفته‌اند و نه شب‌های رمضان را به قیام ایستاده‌اند.
و زیارت مقابر مختص به روز عید یا جمعه یا هر روز خاص دیگری نیست. از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ ثابت شده که ایشان شب به زیارت قبور رفتند، چنانکه در حدیث عائشه رضی الله عنها نزد مسلم آمده است، و پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرموده‌اند: «به زیارت قبور روید چرا که شما را به یاد آخرت می‌اندازد».
زیارت قبور از عبادات است و عبادت مشروع نیست مگر آنکه موافق شرع باشد، و پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ روز عید را خاص زیارت قبور قرار نداده، بنابراین نباید آن را مخصوص این کار قرار داد.
دهم: از دیگر کارهایی که مردم در این روز انجام می‌دهند معانقه (در آغوش گرفتن) مردان توسط یکدیگر است که این کار اشکالی ندارد.
یازدهم: برای کسی که از نماز عید بیرون آمده مشروع است که در اقتدا به پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ از راهی دیگر ـ جز راهی که به نماز آمده ـ به خانه باز گردد و این سنت فقط مخصوص نماز عید است نه نماز جمعه و دیگر نمازها.
مجموع فتاوی ابن عثیمین (۱۶/ ۲۱۶ ـ ۲۲۳).
#فقه_و_اصول #فقه #عبادات #نماز #نماز_در_مناسبتهای_گوناگون #نماز_دو_عید
telegram.me/islamqa_fa