خردسرای فردوسی

نگاهی به #تنديس_‌های_فردوسی در ايران و جهان

نصب انواع مجسمه هايي که از بزرگان هر منطقه تهيه و در ميادين يا چشم اندازهاي مهم شهري نصب مي شود، از آن رو که موجب شکل گيري نوعي هويت ملي و فرهنگي شده و حتي مي تواند نوعي الگوپذيري مثبت را در جامعه رواج دهند، امروزه در همه نقاط دنيا اهميت زيادي دارد.

#روایتی_از_دومين_مجسمه_فردوسي_در_ايران

دومين مجسمه فردوسي که در ايران نصب شد، قدمتي بيش از مجسمه اول داشت که به علت وقوع جنگ جهاني نصب آن با تأخير در سال ۱۳۲۳ هجري شمسي انجام شد.
جرقه ساخت اين مجسمه در سال ۱۳۰۵ (چند سال قبل از جشن هزارمين سالگرد ولادت حکيم ابوالقاسم فردوسي در سال ۱۳۱۳) به ذهن ۳ نفر از پارسي زبانان مقيم هندوستان خطور کرد و با هم فکري «انوشيروان خالضاب»، «جمشيد اوندولا» و «بهرام گورانکلساريا» که به اين جشن دعوت شده بودند و حمايت مارکار.جي.پشوتن» درخواست تهيه و نصب مجسمه اي از اين شاعر حماسه سرا در تهران پي گيري شد.
«ارباب کيخسرو شاهرخ» در پي گيري خواسته اين افراد، سفارش ساخت اين مجسمه را با موافقت مقامات ارشد و مشورت با انجمن آثار ملي ايران به يک مجسمه ساز مشهور هندي به نام «راس بهادر مانزا» ارائه مي کند.

ساخت اين مجسمه به وزن دو و نيم کيلوگرم و ارتفاع بيش از ۲ متر در سال ۱۳۱۹ به پايان مي رسد. اما وقوع جنگ جهاني و صادر نشدن پروانه ترخيص آن از هند به ايران، نصب مجسمه را به تأخير مي اندازد.
سرانجام با ارائه نقشه ترسيمي و ارسال نامه اي از سوي «رستم گيو» (رئيس انجمن زرتشتيان تهران) خطاب به نخست وزير وقت (احمد قوام) مجسمه حکيم فردوسي از جنس برنز از بمبئي هند آماده حمل به ايران مي شود. شهردار وقت تهران، تقاطع خيابان هاي فردوسي و شاهرضا را براي نصب آن در نظر مي گيرد و با ارائه نقشه ترسيمي «بيکاجي تاروپورلا» (معاون انجمن ايران ليک - انجمن شهر) و شهرداري تهران و آندره گدار (مدير کل باستان شناسي) ساخت پايه تنديس آغاز مي شود.
در ۱۰ بهمن ۱۳۲۲ کلنگ بناي پايه مجسمه زده مي شود و سرانجام با کمک انجمن روابط فرهنگي ايران و هند و کوشش هاي کلنل کسترول و علي اصغر حکمت با دستور دولت وقت دومين تنديس حکيم فردوسي روز ۱۰ بهمن ۱۳۲۳ در محلي که از آن زمان به بعد نام #ميدان_فردوسي تهران را مي گيرد، نصب مي شود.

#انتقال_دومين_مجسمه_به_دانشکده_ادبيات_تهران

این مجسمه از روز 10مهر ماه 1324 در میدان فردوسی نصب شد و تا اندکی پیش از روز 17 خرداد 1338که مجسمه‎ی جدید فردوسی، کار استاد صدیقی به جای آن در میدان فردوسی نصب شد، در آن جا بود و از آن به بعد به دانشکده‎ی ادبیات تهران منتقل شد و در محوطه‎ی آن دانشکده نصب شد که تا هنوز آن جاست. در دیوان بهار ذیل عنوانِ «مجسمه‎ی فردوسی» می‎خوانیم: روز دهم مهرماه 1324 خورشیدی، از مجسمه‎ی فردوسی که از طرف پارسیانِ هند اهدا شده بود، در میدان فردوسی شهر تهران پرده‎برداری شد.

این مجسمه بعد از نصب مجسمه‎ی فردوسی، ساخت استاد صدیقی، به دانشکده‎ی ادبیات تهران منتقل شد واین تندیس امروز در برابرِ دانشکده‎ی ادبیات و علوم انسانیِ دانشگاه تهران جای دارد و هدیه‎ای کهن بوده است از سوی پارسیانِ هندی.


@kheradsarayefedowsi

شک نیست که شهرت فراوان فردوسی،به شاعری به سبب شاهنامه اوست،نقادان شرقی وغربی،تقریباً به اتفاق این منظومه بزرگ را دارای ارزش ادبی بسیارمی دانند….
باید دید که علت مقبولیت تمام وبی نظیر شاهنامه درایران و سایرممالکی که زبان فارسی درآن رواج دارد،چیست؟
البته در ایران نیرومندترین عاملی که همواره به شاهنامه ارج و مقام خاصی بخشیده است غرور ملی ایرانیان است نسبت به این کتاب که نماینده مجد و عظمت قومی آنان است.

@kheradsarayefedowsi

#ادوارد_برون (وفات۱۹۲۶م-تاریخ ادبیات ایران، ج۲، فردوسی تاسعدی،ترجمه مجتبائی)

#فردوسی_و_معاصرانش:
#دکتر_منصور_رستگار_فسایی

بیش از یک هزاره از آفرینش شاهنامه به وسیله شاعر جاودانه ایران، فردوسى مى گذرد؛ مردى که از یک ‏سو گنجینه‏اى از رهاورد هاى ارزنده، ولى ازیادرفته نیاکان ما را از لابلاى قرون و اعصار برآورد و به مردم خویش هدیه داد و از سویى دیگر فرهنگ گذشته پرفراز و نشیب ملت خویش را به عنوان وسیله‏اى تردیدناپذیر، در بقا و دوام آب و خاک پاک وطن به کار گرفت و با صرف جان و جوانى خود، داستان راستیها و منشهاى نیک نسلهاى برآمده از طوفان را آن‏چنان سرود که در هر گوشى نغمه‏اى و در هر دلى تأثیرى از زمزمه و احساس عمیق خود بر جاى نهاد.

- نرمى کلام و سادگى بیان فردوسى و اوج اندیشه قابل لمس او براى مردم باذوق و هنرپرور ایران، به زودى، به این شاعر چنان قبول عام و محبوبیتى بخشید که تاکنون هیچ شاعرى در هیچ کشورى به چنین توفیقى دست نیافته است. کلامش به قرآن عجم معروف شد و نسلها و نسلها فرزندان این آب و خاک درس میهن‏پرستى و راستى و مردانگى را از آن آموختند، در علم‏جویى و اخلاق، امانتدارى و عبرت از زندگى گذشتگان و حق‏جویى و عشق و کین، کلام استوار و عفیف او را راهنماى زندگى و اندیشه خود قرار دادند. رسالتى که فردوسى براى خود قائل بود احیاى ارزشهاى ملى ایرانیان بود و در راه احیاى این ارزشها، او به قهرمانانى جان داد که با همه حقى که بر گردن جامعه خود داشتند در روزگار فردوسى به مردگان مى مانستند:

بنا هاى آباد گردد خراب‏
ز باران و از تابش آفتاب‏

پى افکندم از نظم کاخى بلند
که از باد و باران نیابد گزند

چو عیسى من این مردگان را تمام‏
سراسر همه زنده کردم به نام‏

نمیرم از این‏پس که من زنده‏ام‏
که تخم سخن را پراکنده‏ام‏

بر این نامه بر، سالها بگذرد
بخواند هر آن‏کس که دارد خرد

- فردوسى عاشق سرزمین خویش و عاشق تاریخ و ارزشهاى دیرین قوم خود بود. زیباییهاى مادى و معنوى ایران‏زمین را مى ستود و در جهت اعتلاى نام و ارزشهاى سرزمین خود جوانى، زندگى، آسودگى و هستى را از دست مى داد. جوانیش را مى باخت. ثروتش را از دست مى داد. فقر جاى ثروتمندیش را مى گرفت... پیرى به جاى جوانى او مى نشست و این پیر مؤمن و استوار، چون کوهى بر سر باور هاى خویشتن ایستاده بود و مى سرود و مى سرود، سرودى را که بدان باور داشت:

چو گفتار دهقان بیاراستم‏
بدین خویشتن را نشان خواستم‏

که ماند ز من یادگارى چنین‏
بر او آفرین کو کند آفرین‏

پس از مرگ بر من که گوینده‏ام‏
بدین نام جاوید جوینده‏ام‏



@kheradsarayefedowsi
┗━━━🍂🍃━━━┛

#برشی_از_یک_کتاب

#شاهنامه تنها سرگذشت ایران و حماسه معینی را بازگو نمی کند، گوهر هستی را می سراید. برای شاهنامه ارزشهای گوناگون برشمرده شده است... ولی برترین ارزش آن، آن است که به زندگی انسانی معنا می دهد.
حتی دشمن ها هم در آن سترگ هستند؛ چه کمان هستی خود را به نهایت می کشند.

بیانش صخره وار است، به بزرگی طبیعت. وقتی آن را می خوانیم یا می شنویم، سرخود را بالا نگاه می داریم، برای آن که باید اوج را ببینیم.

طی هزار سال کتاب فردوسی خیلی تسلی بخش و راهگشای قوم ایرانی بوده و هر زمان که زندگی بر مردم سخت تر می شده، دلبستگی به آن بیشتر می‌گردیده است.
کتابی است که عالم و عامی بر روی آن خم شده، قهوه خانه و فرهنگ خانه هر دو از آن روشنی گرفته اند.


#سرو_سایه_فکن
#دکتر_محمد_علی_اسلامی_ندوشن
@kheradsarayefedowsi
┗━━━🍂🍃━━━┛