⭕️یک وزارتخانه بی‌‏انگیزه

گفت‌‌وگوی احمد میدری با علی اصغر فانی، وزیر پیشین آموزش‌‌و‌‌پرورش

کسانی که دغدغه ایران دارند، نمی‌‌توانند نسبت به مسائل آموزش‌‌و‌‌پرورش بی‌‌تفاوت باشند. سرنوشت حال و آینده کشورمان در مدرسه‌‌ها رقم می‌‌خورد.

گفت‌‌وگوی اجتماعی پیرامون مسائل نظام آموزشی کشور، یک‌‌ضرورت است. علی اصغر فانی از کسانی است که بر نظام آموزش‌‌و‌‌پرورش کشور تسلط دارد. کتاب فراتجربه (ناشر عابد 1390 چاپ پنجم) خاطرات علی اصغر فانی است.

خواندن این کتاب و نشستن پای سخنان فانی را به همه توصیه می‌‌کنم. باید کتاب او را خواند تا نه‌‌تنها به مسائل آموزش‌‌و‌‌پرورش ایران در نیم‌‌قرن اخیر واقف شویم، بلکه با نسلی از مدیران کشور که از پایین‌‌ترین سطح، کار خود را آغاز کردند و سال‌ها برای اصلاح آن بخش تلاش کردند، آشنا شویم.
فانی از 15سالگی با معلمی در مدارس‌شبانه، کار را آغاز کرد و تا به امروز مشارکت‌فعال در آموزش‌‌و‌‌پرورش ایران دارد.

فانی سبک تازه‌‌ای از خیریه آموزشی به‌نام مردم (موسسه رشد دانش‌آموزان محروم) را در آپارتمان‌شخصی خود راه‌اندازی کرد.

خیرین آموزش‌‌و‌‌پرورش بیشتر خیرین مدرسه‌سازند، اما فانی ضمن قبول اهمیت خیرین مدرسه‌ساز، امروز شبکه‌‌ای از مدرسه‌یاری را ایجاد کرده است.
او 750منطقه آموزشی کشور را از نظر فقر و کیفیت آموزشی رتبه‌بندی کرده و 110منطقه با ضعف‌آموزشی شدید را شناسایی کرده است.

اکنون موسسه‌ مردم در 40 منطقه که در اولویت دریافت کمک بوده و در سراسر کشور پراکنده هستند را شناسایی و به تقویت معلمان و دانش‌آموزان آن مناطق پرداخته است.

او در سال‌‌های متمادی خدمتش، شبکه‌‌ای از همکاران را که اکثر قریب‌به‌اتفاق آنها امروز بازنشسته شده‌‌اند، دور یکدیگر جمع کرده است تا به کمک همدیگر یاوران مدرسه باشند.

فانی: ابتدای ورود به وزارت آموزش‌‌و‌‌پرورش به‌عنوان وزیر، مساله اول احصاء‌مسائل و چالش‌‌ها بود. در آن زمان طی یک بررسی‌‌ عمیق کارشناسی با حضور مدیران ستادی، نخبگان و خبرگان، ما به 750چالش و مساله در حوزه آموزش‌‌و‌‌پرورش برخورد کردیم، در بررسی دیگری که با حضور معلمان صورت گرفت، این تعداد به هزار چالش رسید. نکته قابل‌تامل این است که اغلب این چالش‌‌ها هم‌‌وزن نیستند، به این معنا که اگر یک‌ چالش حل شود، به‌‌‌دنبال آن ممکن است پنج‌ چالش دیگر نیز حل شود. معتقدم در هر دوره، هر وزیر آموزش‌‌وپرورش در بهترین شرایط می‌تواند دو تا سه‌چالش اصلی را حل کند،‌‌ بنابراین این دو تا سه‌چالش باید اصلی و اساسی باشند که بتوانند به‌دنبال خود چند چالش دیگر را که هم‌وزن آنهاست، حل کنند.

فانی: من بارها بر این نکته تاکید کردم که یک وزارت‌‌خانه قادر نیست به‌‌تنهایی 15میلیون دانش‌‌آموز وقت را اداره کند، بنابراین همه بخش‌‌های دولتی، خصوصی و حتی مردم باید به کمک آن بیابند، بنابراین توسعه مشارکت و جلب‌ همراهی گروه‌‌ها و نهادهای مختلف، گریز ناپذیر بود. سومین سیاست یعنی تمرکززدایی به ساختار متمرکز وزارت آموزش‌‌و‌‌پرورش بر می‌‌گشت، این وزارت‌خانه یک نهاد به‌‌شدت متمرکز است که امروزه حتی توزیع کتاب درسی را نیز خود انجام می‌‌دهد. چهارمین سیاست، ارتقای‌مدیریت آموزشگاهی بود؛ من باور دارم که اگر مدیر مدرسه تدبیر لازم را داشته باشد، می‌‌تواند به‌تنهایی بسیاری از مسائل داخل مدرسه را حل کند. پنجم، تلاش برای بودجه‌‌ریزی عملیاتی بود که متاسفانه ما در این‌‌مورد هیچ‌کاری نتوانستیم انجام دهیم چرا‌که سازمان برنامه و بودجه آمادگی لازم را نداشت.

این گفتگوی خواندنی را در پیوند زیر بخوانید.

https://tinyurl.com/2h5fsnwe
@meidari