گلستان احادیث

باب (17): فضيلت بخشش
1161 ـ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ  قَالَ: لَمَّا قَدِمَ الْمُهَاجِرُونَ الْمَدِينَةَ مِنْ مَكَّةَ وَلَيْسَ بِأَيْدِيهِمْ يَعْنِي شَيْئًا وَكَانَتِ الأَنْصَارُ أَهْلَ الأَرْضِ وَالْعَقَارِ فَقَاسَمَهُمُ الأَنْصَارُ عَلَى أَنْ يُعْطُوهُمْ ثِمَارَ أَمْوَالِهِمْ كُلَّ عَامٍ وَيَكْفُوهُمُ الْعَمَلَ وَالْمَئُونَةَ وَكَانَتْ أُمُّهُ أُمُّ أَنَسٍ أُمُّ سُلَيْمٍ كَانَتْ أُمَّ عَبْدِاللَّهِ بْنِ أَبِي طَلْحَةَ، فَكَانَتْ أَعْطَتْ أُمُّ أَنَسٍ رَسُولَ اللَّهِ  عِذَاقًا فَأَعْطَاهُنَّ النَّبِيُّ  أُمَّ أَيْمَنَ مَوْلاتَهُ أُمَّ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ قَالَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ: لَمَّا فَرَغَ النَّبِيَّ  مِنْ قَتْلِ أَهْلِ خَيْبَرَ فَانْصَرَفَ إِلَى الْمَدِينَةِ رَدَّ الْمُهَاجِرُونَ إِلَى الأَنْصَارِ مَنَائِحَهُمِ الَّتِي كَانُوا مَنَحُوهُمْ مِنْ ثِمَارِهِمْ فَرَدَّ النَّبِيُّ  إِلَى أُمِّهِ عِذَاقَهَا وَأَعْطَى رَسُولُ اللَّه  أُمَّ أَيْمَنَ مَكَانَهُنَّ مِنْ حَائِطِهِ. (بخارى:2630)
ترجمه: انس بن مالك  مي‏گويد: هنگامي كه مهاجرين از مكه به مدينه هجرت كردند، چيزي همراه نداشتند. و انصار، داراي مِلك و زمين بودند. انصار زمين‏هاي خود را به مهاجرين دادند تا آنها كارهاي كشاورزي را انجام دهند و در محصول، شريك باشند. ام سليم رضي ‏الله ‏عنها؛ مادر انس ؛ چند درخت خرما به رسول ‏الله  داده بود. رسول ‏الله  آن درخت‏ها را به كنيز آزاد شده‏اش، ام ايمن؛ مادر اسامه ابن زيد داد.
انس  مي‏گويد: وقتي كه رسول ‏الله  از غزوة خيبر برگشت، مهاجرين زمين‏هاي كشاورزي انصار را پس دادند. و رسول ‏الله  نيز درخت‏هاي خرما را به مادر انس برگرداند. و به ام ايمن؛ مادر اسامه بن زيد؛ در عوض درخت‏هاي پس گرفته شده، چند درخت از باغ خود، عطا فرمود.
1162 ـ عَنْ عَبْداللَّهِ بْنَ عَمْرٍو رَضِي اللَّه عَنْهمَا يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ : «أَرْبَعُونَ خَصْلَةً أَعْلاهُنَّ مَنِيحَةُ الْعَنْزِ، مَا مِنْ عَامِلٍ يَعْمَلُ بِخَصْلَةٍ مِنْهَا رَجَاءَ ثَوَابِهَا وَتَصْدِيقَ مَوْعُودِهَا إِلاَّ أَدْخَلَهُ اللَّهُ بِهَا الْجَنَّةَ». (بخارى:2631)
ترجمه: عبد الله بن عمرو رضي الله عنهما مي‏گويد: رسول الله  فرمود: «چهل خصلت (نيكو) وجود دارد كه اعلاترين آنها، عاريت دادن بز شير دِه است. هر كس، يكي از اين خصلت‏ها را بقصد ثواب و رسيدن به پاداش موعود، انجام دهد، خداوند او را وارد بهشت خواهد كرد».

تَمَّ الْجُزْءُ الأَوَّلُ بِعُوْنِ اللهِ تَعَالَي

باب (16): عاريت گرفتن وسايل براي عروس، هنگام عروسي
1160 ـ عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّه عَنْهَا: أَنَّهُ دَخَلْ عَلَيْهَا أَيْمَنُ وَعَلَيْهَا دِرْعُ قِطْرٍ ثَمَنُ خَمْسَةِ دَرَاهِمَ، فَقَالَتِ: ارْفَعْ بَصَرَكَ إِلَى جَارِيَتِي انْظُرْ إِلَيْهَا فَإِنَّهَا تُزْهَى أَنْ تَلْبَسَهُ فِي الْبَيْتِ وَقَدْ كَانَ لِي مِنْهُنَّ دِرْعٌ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ  فَمَا كَانَتِ امْرَأَةٌ تُقَيَّنُ بِالْمَدِينَةِ إِلاَّ أَرْسَلَتْ إِلَيَّ تَسْتَعِيرُهُ. (بخارى:2628)
ترجمه: از عايشه رضي ‏الله‏ عنها روايت است كه ايمن نزد او رفت در حالي كه او جامه اي پنبه اي كه قيمت آن حدود پنج درهم بود، به تن داشت. عايشه رضي ‏الله‏ عنها گفت: به اين كنيزم نگاه كن كه از روي تكبر، نمي‏خواهد اين جامه را در خانه بپوشد، حال آنكه در زمان رسول ‏الله  من چنين جامه‏اي داشتم كه براي آراستن عروس‏هاي مدينه، مردم آن را از من به عاريت مي‏بردند.

باب (13): هديه دادن به مشرك
1157 ـ عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِي بَكْرٍ رَضِي اللَّه عَنْهمَا قَالَتْ: قَدِمَتْ عَلَيَّ أُمِّي وَهِيَ مُشْرِكَةٌ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ  فَاسْتَفْتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ  قُلْتُ وَهِيَ رَاغِبَةٌ أَفَأَصِلُ أُمِّي قَالَ: «نَعَمْ صِلِي أُمَّكِ». (بخارى:2620)
ترجمه: اسماء دختر ابو‏بكر رضي الله عنهما مي‏گويد: در زمان حيات رسول ‏الله  مادرم كه مشرك بود، نزد من آمد. از رسول ‏الله  پرسيدم و گفتم: مادرم به خانة من آمده است و از من انتظار (نيكي و هديه) دارد. آيا با او صله رحمي كنم؟ رسول ‏الله  فرمود: «بلي، با مادرت صله رحمي كن». (حق خويشاوندي را رعايت كن).

باب (12): پذيرفتن هديه از مشركان
1156 ـ عَنْ عَبْدِالرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ رَضِي اللَّه عَنْهمَا قَالَ: كُنَّا مَعَ النَّبِيِّ  ثَلاثِينَ وَمِائَةً فَقَالَ النَّبِيُّ : «هَلْ مَعَ أَحَدٍ مِنْكُمْ طَعَامٌ»؟ فَإِذَا مَعَ رَجُلٍ صَاعٌ مِنْ طَعَامٍ، أَوْ نَحْوُهُ فَعُجِنَ ثُمَّ جَاءَ رَجُلٌ مُشْرِكٌ مُشْعَانٌّ طَوِيلٌ بِغَنَمٍ يَسُوقُهَا، فَقَالَ النَّبِيُّ : «بَيْعًا أَمْ عَطِيَّةً؟» أَوْ قَالَ: «أَمْ هِبَةً» قَالَ: لا بَلْ بَيْعٌ، فَاشْتَرَى مِنْهُ شَاةً فَصُنِعَتْ، وَأَمَرَ النَّبِيُّ  بِسَوَادِ الْبَطْنِ أَنْ يُشْوَى وَايْمُ اللَّهِ مَا فِي الثَّلاثِينَ وَالْمِائَةِ إِلاَّ قَدْ حَزَّ النَّبِيُّ  لَهُ حُزَّةً مِنْ سَوَادِ بَطْنِهَا، إِنْ كَانَ شَاهِدًا أَعْطَاهَا إِيَّاهُ وَإِنْ كَانَ غَائِبًا خَبَأَ لَهُ، فَجَعَلَ مِنْهَا قَصْعَتَيْنِ فَأَكَلُوا أَجْمَعُونَ وَشَبِعْنَا، فَفَضَلَتِ الْقَصْعَتَانِ فَحَمَلْنَاهُ عَلَى الْبَعِيرِ أَوْ كَمَا قَالَ. (بخارى:2618)
ترجمه: عبدالرحمن بن ابي‏بكر رضي الله عنهما مي‏گويد: (در يكي از سفرها)، يكصد و سي نفر با رسول ‏الله  همراه بوديم. نبي اكرم  پرسيد: «آيا كسي از شما، غذايي همراه دارد»؟ متوجه شديم كه يك صاع (دو كيلو) آرد، نزد يكي از همراهان است. آن آرد، خمير كرده شد. سپس، يكي از كفار كه موهاي ژوليده وقامتي بلند داشت با گلّه اي گوسفند، نزد ما آمد. رسول‏الله  از او پرسيد: «آيا اين گوسفندان براي فروش است يا براي هديه»؟ گفت: خير. براي فروش است. رسول ‏الله  يك گوسفند از او خريد (و ذبح كرد) و دستور داد تا دل و جگرش، كباب شود (و بقية گوسفند در ديگ) درست شود. راوي مي‏گويد: به خدا سوگند، از ميان يكصد و سي نفر، كسي باقي نماند، مگر اينكه رسول خدا  قطعه‏اي از دل و جگر آن را به او داد. كسي كه حاضر بود، به او مي داد و كسي كه غايب بود، سهم او را مي گذاشت. سپس، گوشت آن گوسفند، در دو ظرف بزرگ، گذاشته شد و همه تا سير، خوردند. و از هر دو ظرف، مقداري باقي ماند (كه هنگام حركت) آن را بر شتر حمل كرده (با خود برديم).

💯 خیر و برکت در صبر انسان مومن 💯

رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند:
« وضعیت مسلمان تعجب آور است؛ زیرا همه ی کارهایش خیر است، و این امر برای کسی جز مسلمان ممکن نیست؛ اگر به وی فراخی و آسانی روی آورد، شکر میکند و این برایش خیر است. و اگر به او سختی برسد، صبر می کند و این هم برایش خیر است »

{ سلّم السالکین شماره حدیث ۷ }

احــــادیـــث سُــلَّمُ السّـــالکیـــن

🌹مسلمان، به مسلمان ظلم نمي كند و او را تسليم ظالمان نمي نمايد:

👌🏻عنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِي اللَّه عَنْهمَا: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  قَالَ: «الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ، لا يَظْلِمُهُ، وَلا يُسْلِمُهُ، وَمَنْ كَانَ فِي حَاجَةِ أَخِيهِ كَانَ اللَّهُ فِي حَاجَتِهِ، وَمَنْ فَرَّجَ عَنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً، فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرُبَاتِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا سَتَرَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ». (بخارى:2442)

ترجمه: 👌🏻از عبدالله بن عمر رضي الله عنهما روايت است كه رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمود:
«مسلمان، برادر مسلمان است. بدينجهت به او ظلم نمي‏كند و او را تسليم (ظالم) نمي نمايد.
هركس، در صدد برآورده ساختن نياز برادر مسلمانش باشد،
خداوند در صدد رفع نيازهاي او بر مي آيد.
هر كس، مشكل برادر مسلمانش را برطرف سازد،
خداوند مشكلي از مشكلات روز قيامت او را بر طرف خواهد كرد.
و هر كس كه عيب برادر مسلمانش را بپوشاند،
خداوند عيب‏هاي او را در روز قيامت، خواهد پوشاند».

باب (10): غلام و متاع بخشيده شده، چگونه وصول مي شود
1153 ـ عَنِ الْمِسْوَرِ بْنِ مَخْرَمَةَ رَضِي اللَّه عَنْهمَا قَالَ: قَسَمَ رَسُولُ اللَّهِ  أَقْبِيَةً وَلَمْ يُعْطِ مَخْرَمَةَ مِنْهَا شَيْئًا، فَقَالَ مَخْرَمَةُ: يَا بُنَيِّ انْطَلِقْ بِنَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ  فَانْطَلَقْتُ مَعَهُ، فَقَالَ: ادْخُلْ فَادْعُهُ لِي، قَالَ: فَدَعَوْتُهُ لَهُ فَخَرَجَ إِلَيْهِ وَعَلَيْهِ قَبَاءٌ مِنْهَا، فَقَالَ: «خَبَأْنَا هَذَا لَكَ». قَالَ: فَنَظَرَ إِلَيْهِ فَقَالَ: «رَضِيَ مَخْرَمَةُ». (بخارى:2599)
ترجمه: مِسور بن مخرمه  مي‏گويد: رسول ‏الله  تعدادي قباء تقسيم نمود. اما به مخرمه، چيزي از آنها نرسيد. مخرمه به من گفت: پسرم! مرا نزد رسول ‏الله  ببر. مِسور مي‏گويد: با پدرم براه افتادم. (وقتي به منزل رسول ‏الله  رسيديم)، پدرم گفت: برو داخل و رسول ‏الله  را بگو نزد من بيايد. من نيز رفتم و رسول الله  را صدا كردم. آنحضرت  در حالي كه يكي از همان قباها را پوشيده بود، بيرون تشريف آورد و به پدرم گفت: «اين را براي شما گذاشته بودم». مخرمه به آن، نگاه كرد. رسول الله  فرمود: «مخرمه، راضي شد».


باب (11): بخشيدن چيزي كه پوشيدن آن، مكروه است
1154 ـ عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِي اللَّه عَنْهمَا قَالَ: أَتَى النَّبِيُّ  بَيْتَ فَاطِمَةَ فَلَمْ يَدْخُلْ عَلَيْهَا وَجَاءَ عَلِيٌّ فَذَكَرَتْ لَهُ ذَلِكَ، فَذَكَرَهُ لِلنَّبِيِّ  قَالَ: «إِنِّي رَأَيْتُ عَلَى بَابِهَا سِتْرًا مَوْشِيًّا». فَقَالَ: «مَا لِي وَلِلدُّنْيَا» فَأَتَاهَا عَلِيٌّ فَذَكَرَ ذَلِكَ لَهَا، فَقَالَتْ: لِيَأْمُرْنِي فِيهِ بِمَا شَاءَ، قَالَ: «تُرْسِلُ بِهِ إِلَى فُلانٍ أَهْلِ بَيْتٍ بِهِمْ حَاجَةٌ». (بخارى:2613)
ترجمه: عبدالله بن عمر رضي الله عنهما مي‏گويد: (روزي،) نبي اكرم  به منزل فاطمه رضي الله عنها تشريف برد ولي به داخل خانه نرفت. (و برگشت). پس از آنكه علي  آمد، فاطمه رضي ‏الله‏ عنها او را در جريان امر، قرار داد. علي از رسول ‏الله  علت را جويا شد. رسول ‏الله  فرمود: «بر درب خانة فاطمه، پرده اي آراسته و نقاشي شده ديدم» و افزود: «مرا با دنيا چه كار»؟ علي  نزد فاطمه رضي‏ الله‏ عنها آمد و جريان را گفت. فاطمه رضي‏ الله‏ عنها گفت: رسول ‏الله  در بارة آن، هر حكمي، صادر كند، (من حاضرم). رسول ‏الله  فرمود: «آن را براي فلان خانواده كه به آن نياز دارند، بفرست».
1155 ـ عَنْ عَلِيٍّ  قَالَ: أَهْدَى إِلَيَّ النَّبِيُّ  حُلَّةَ سِيَرَاءَ، فَلَبِسْتُهَا فَرَأَيْتُ الْغَضَبَ فِي وَجْهِهِ فَشَقَقْتُهَا بَيْنَ نِسَائِي. (بخارى:2614)
ترجمه: علي  مي‏گويد: نبي اكرم  لباسي ابريشمي به من هديه نمود. من آن را پوشيدم. از اين كار، آثار خشم و غضب را در چهرة رسول ‏الله  مشاهده نمودم. آنگاه، من آنرا قطعه قطعه كردم و بين زنان (خانواده ام) تقسيم نمودم.

باب (9): بخشش زن به كسي غير از شوهر و آزاد كردن برده بدون اجازة او
1151 ـ عَنْ مَيْمُونَةَ بِنْتَ الْحَارِثِ رَضِي اللَّه عَنْهَا أَنَّهَا أَعْتَقَتْ وَلِيدَةً وَلَمْ تَسْتَأْذِنِ النَّبِيَّ ، فَلَمَّا كَانَ يَوْمُهَا الَّذِي يَدُورُ عَلَيْهَا فِيهِ، قَالَتْ: أَشَعَرْتَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنِّي أَعْتَقْتُ وَلِيدَتِي، قَالَ: «أَوَفَعَلْتِ؟» قَالَتْ: نَعَمْ. قَالَ: «أَمَا إِنَّكِ لَوْ أَعْطَيْتِهَا أَخْوَالَكِ كَانَ أَعْظَمَ لأَجْرِكِ».
ترجمه: از ام المومنين؛ ميمونه دختر حارث؛ رضي الله عنها روايت است كه ايشان، كنيزي را بدون اينكه از نبي اكرم  اجازه بگيرد، آزاد نمود. و هنگامي كه نوبت او فرا رسيد و رسول ‏الله  تشريف آورد، ميمونه رضي الله عنها عرض كرد: اي رسول خدا! خبرداري كه من كنيز خود را آزاد كرده ام. رسول ‏الله  پرسيد: «واقعاً چنين كرده اي »؟ گفت: بلي. رسول ‏الله  فرمود: «اگر او را به دايي هايت مي‏دادي، از اجر بيشتري، بهره مند مي شدي».
1152 ـ عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّه عَنْهَا قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ  إِذَا أَرَادَ سَفَرًا أَقْرَعَ بَيْنَ نِسَائِهِ فَأَيَّتُهُنَّ خَرَجَ سَهْمُهَا خَرَجَ بِهَا مَعَهُ، وَكَانَ يَقْسِمُ لِكُلِّ امْرَأَةٍ مِنْهُنَّ يَوْمَهَا وَلَيْلَتَهَا غَيْرَ أَنَّ سَوْدَةَ بِنْتَ زَمْعَةَ وَهَبَتْ يَوْمَهَا وَلَيْلَتَهَا لِعَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ  تَبْتَغِي بِذَلِكَ رِضَا رَسُولِ اللَّهِ .
ترجمه: از عايشه رضي ‏الله‏ عنها روايت است كه: هرگاه، رسول ‏الله  مي خواست به سفر برود، ميان همسران خود، قرعه كشي مي‏كرد. و قرعه به نام هر كس مي افتاد، او را همراه خود مي‏برد. و (قابل ياد آوري است كه) آنحضرت  نزد هر يك از همسران خود، يك شبانه روز مي‏ماند. اما سوده رضي ‏الله‏ عنها نوبت خود را براي خوشنودي رسول ‏الله  به عايشه بخشيد.

باب (8): پس گرفتن بخشش
1150 ـ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْهمَا قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ : «الْعَائِدُ فِي هِبَتِهِ كَالْكَلْبِ يَقِيءُ ثُمَّ يَعُودُ فِي قَيْئِهِ». (بخارى:2589)
ترجمه: ابن عباس رضي الله عنهما مي‏گويد: نبي اكرم  فرمود: «كسي كه هبه اش را پس مي‏گيرد، مانند سگي است كه استفراغ مي كند، سپس دوباره استفراغش را مي خورد».

باب (6): پاداش دادن در مقابل هديه
1148 ـ عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّه عَنْهَا قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ  يَقْبَلُ الْهَدِيَّةَ وَيُثِيبُ عَلَيْهَا. (بخارى:2585)
ترجمه: عايشه رضي ‏الله‏ عنها مي‏فرمايد: رسول ‏الله  هديه را مي‏پذيرفت و در عوض آن، به هديه كننده، پاداش مي‏داد.

🔹نهی از دست به کمر، نماز خواندن

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَنَّهُ نَهَى أَنْ يُصَلِّيَ الرَّجُلُ مُخْتَصِرًا. (مسلم/545)

▪️ترجمه: ابوهریره می‌گوید: نبی اکرم صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ از این‌که شخص در نماز، دست به کمر بزند و نماز بخواند، منع فرمود.

👌 #هنگام_خمیازه(فاجه) چه باید کرد؟

🔹رسول اللهﷺ میفرماید: «وقتی یکی از شما خمیازه کشید، پس تا جایی که می‌تواند، دهانش را ببندد. چون شیطان وارد دهانش می‌شود.( امام احمد، صحیح الجامع (426) وجامع الاحادیث الصحیح.)

🔹ونیز پیامبرﷺ میفرماید:«هرگاه یکی از شما خمیازه کشید تا جایی که می‌تواند، دهانش را باز نکند و هاه‌هاه نگوید. چون به این کار شیطان را می‌خنداند».( سنن ترمذی (2747).).

باب (3): پذيرفتن هديه
1143 ـ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْهمَا قَالَ: أَهْدَتْ أُمُّ حُفَيْدٍ خَالَةُ ابْنِ عَبَّاسٍ إِلَى النَّبِيِّ  أَقِطًا وَسَمْنًا وَأَضُبًّا فَأَكَلَ النَّبِيُّ  مِنَ الأَقِطِ وَالسَّمْنِ، وَتَرَكَ الضَّبَّ تَقَذُّرًا، قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَأُكِلَ عَلَى مَائِدَةِ رَسُولِ اللَّهِ  وَلَوْ كَانَ حَرَامًا مَا أُكِلَ عَلَى مَائِدَةِ رَسُولِ اللَّهِ . (بخارى:2575)
ترجمه: ابن عباس رضي الله عنهما مي‏گويد: خالة ابن عباس ؛ام حفيد؛ مقداري كشك، روغن و چند عدد ضب (نوعي سوسمار) به رسول ‏الله  هديه كرد. رسول ‏الله  از كشك و روغن تناول فرمود. اما از ضب، اظهار كراهيت نمود و آن را نخورد. ابن عباس رضي الله عنهما مي‏گويد: ضب بر سفرة رسول ‏الله  خورده شد. (يعني ديگران آنرا خوردند). اگر چنانچه حرام مي‏بود، بر سفرة رسول ‏الله  خورده نمي‏شد.
1144 ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ  قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ  إِذَا أُتِيَ بِطَعَامٍ سَأَلَ عَنْهُ: أَهَدِيَّةٌ أَمْ صَدَقَةٌ فَإِنْ قِيلَ: صَدَقَةٌ قَالَ لأَصْحَابِهِ: «كُلُوا» وَلَمْ يَأْكُلْ، وَإِنْ قِيلَ: هَدِيَّةٌ ضَرَبَ بِيَدِهِ  فَأَكَلَ مَعَهُمْ.
ترجمه: ابوهريره  مي‏گويد: هرگاه، غذايي نزد رسول ‏الله  آورده مي شد، ايشان مي پرسيد: «صدقه است يا هديه»؟ اگر مي گفتند: صدقه است، به يارانش مي گفت: «بخوريد». و خود از آن تناول نمي‏فرمود. و اگر ‏گفته مي شد: هديه است، دست فرو برده و همراه آنان، مي خورد.
1145 ـ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ  قَالَ: أُتِيَ النَّبِيُّ  بِلَحْمٍ فَقِيلَ: تُصُدِّقَ عَلَى بَرِيرَةَ قَالَ: «هُوَ لَهَا صَدَقَةٌ وَلَنَا هَدِيَّةٌ». (بخارى:2577)
ترجمه: انس بن مالك  مي‏گويد: مقداري گوشت، نزد نبي اكرم  آوردند و گفتند: اين صدقه اي است كه به بريده داده شده است. رسول‏ الله  فرمود: «براي بريره، صدقه بوده و براي ما، هديه است».

باب (2): پذيرفتن شكار هديه
1142 ـ عَنْ أَنَسٍ  قَالَ: أَنْفَجْنَا أَرْنَبًا بِمَرِّ الظَّهْرَانِ فَسَعَى الْقَوْمُ فَلَغَبُوا فَأَدْرَكْتُهَا فَأَخَذْتُهَا فَأَتَيْتُ بِهَا أَبَا طَلْحَةَ فَذَبَحَهَا وَبَعَثَ بِهَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ  بِوَرِكِهَا أَوْ فَخِذَيْهَا فَقَبِلَهُ قُلْتُ ـ وفي رواية: وَأَكَلَ مِنْهُ. (بخارى:2572)
ترجمه: انس  مي‏گويد: در مرالظهران، خرگوشي را دنبال كرديم. مردم بدنبال آن دويدند اما درماندند. ولي من خودم را به آن رساندم و آن را گرفتم. سپس، آنرا نزد ابوطلحه  آوردم. او آن را ذبح كرد و يك ران يا هر دو رانش را براي رسول ‏الله  فرستاد. ايشان آن را پذيرفت. و در روايتي آمده است كه: از آن، تناول فرمود.

باب (1): فضيلت بخشش
1139 ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ  عَنِ النَّبِيِّ  قَالَ: «يَا نِسَاءَ الْمُسْلِمَاتِ لا تَحْقِرَنَّ جَارَةٌ لِجَارَتِهَا وَلَوْ فِرْسِنَ شَاةٍ». (بخارى:2566)
ترجمه: ابوهريره  مي‏گويد: نبي ‏اكرم  فرمود: «هيچ زني، هديه به همسايه (يا هدية همسايه) را حقير و كوچك نشمارد، اگر چه سُم گوسفندي باشد».
1140 ـ عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّه عَنْهَا أَنَّهَا قَالَتْ لِعُرْوَةَ: يا ابْنَ أُخْتِي إِنْ كُنَّا لَنَنْظُرُ إِلَى الْهِلالِ ثُمَّ الْهِلالِ ثَلاثَةَ أَهِلَّةٍ فِي شَهْرَيْنِ وَمَا أُوقِدَتْ فِي أَبْيَاتِ رَسُولِ اللَّهِ  نَارٌ فَقُلْتُ: يَا خَالَةُ مَا كَانَ يُعِيشُكُمْ؟ قَالَتِ: الأَسْوَدَانِ: التَّمْرُ وَالْمَاءُ، إِلاَّ أَنَّهُ قَدْ كَانَ لِرَسُولِ اللَّهِ  جِيرَانٌ مِنَ الأَنْصَارِ كَانَتْ لَهُمْ مَنَائِحُ وَكَانُوا يَمْنَحُونَ رَسُولَ اللَّهِ  مِنْ أَلْبَانِهِمْ فَيَسْقِينَا. (بخارى:2567)
ترجمه: از عايشه رضي ‏الله‏ عنها روايت است كه به عروه گفت: اي خواهرزاده ام! گاهي، سه هلال ماه نو را در مدت دو ماه (شصت روز) مشاهده مي كرديم ولي در خانه هاي رسول ‏الله  آتشي (براي پخت وپز) افروخته نمي شد. عروه پرسيد: خاله جان! در آنصورت، شما چگونه زنده مي‏مانديد؟ فرمود: فقط بر دو چيز سياه يعني خرما و آب، قناعت مي‏كرديم. البته رسول ‏الله  همسايگاني از انصار داشت كه داراي شتر و گوسفند بودند و آنان براي آنحضرت  شير مي‏فرستادند و رسول ‏الله  از آن شيرها به ما مي‏داد كه بنوشيم.
1141 ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ  عَنِ النَّبِيِّ  قَالَ: «لَوْ دُعِيتُ إِلَى ذِرَاعٍ أَوْ كُرَاعٍ، لأَجَبْتُ، وَلَوْ أُهْدِيَ إِلَيَّ ذِرَاعٌ أَوْ كُرَاعٌ لَقَبِلْتُ». (بخارى:2568)
ترجمه: ابوهريره  مي‏گويد: نبي ‏اكرم  فرمود: «اگر مرا براي صرف ساعد يا پاچه (گوسفندي) دعوت كنند، خواهم پذيرفت. همچنين، اگر به من، ساعد يا پاچه اي هديه داده شود، خواهم پذيرفت».

باب (7): محبت و دوستي با پيامبرﷺ از ايمان است

14 ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ». (بخارى:14)
ترجمه: از ابو هريره رضی الله عنه روايت است كه رسول الله ﷺ فرمود:«سوگند به ذاتي كه جانم در دست اوست، كسي از شما نمي تواند مؤمن باشد، تا زماني كه من (پيامبرﷺ ) نزد او از پدر و فرزندش محبوب تر نباشم».
15 ـ عَنْ أَنَسٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «لا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ». (بخارى:15)
ترجمه: از انس رضی الله عنه روايت است كه رسول اكرم ﷺ فرمود: «كسي از شما، نمي تواند مومن ( واقعي) باشد، تا اينكه من (پيامبر) نزد او از پدر، فرزند و همة مردم، محبوب تر نباشم».

باب (1): فضيلت علم و دانش
54 ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضی الله عنه قَالَ: بَيْنَمَا النَّبِيُّ ﷺ فِي مَجْلِسٍ يُحَدِّثُ الْقَوْمَ جَاءَهُ أَعْرَابِيٌّ فَقَالَ: مَتَى السَّاعَةُ؟ فَمَضَى رَسُولُ اللَّهِﷺ يُحَدِّثُ فَقَالَ بَعْضُ الْقَوْمِ: سَمِعَ مَا قَالَ فَكَرِهَ مَا قَالَ، وَقَالَ بَعْضُهُمْ: بَلْ لَمْ يَسْمَعْ حَتَّى إِذَا قَضَى حَدِيثَهُ، قَالَ: «أَيْنَ أُرَاهُ- السَّائِلُ عَنِ السَّاعَةِ»؟ قَالَ: هَا أَنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ: «فَإِذَا ضُيِّعَتِ الأَمَانَةُ فَانْتَظِرِ السَّاعَةَ». قَالَ: كَيْفَ إِضَاعَتُهَا؟ قَالَ: «إِذَا وُسِّدَ الأَمْرُ إِلَى غَيْرِ أَهْلِهِ فَانْتَظِرِ السَّاعَةَ». (بخارى:59)
ترجمه: از ابو هريره رضی الله عنه روايت است كه: روزي، نبي اكرم ﷺ در جلسه اي، مردم را وعظ و ارشاد مي كرد كه يك مرد باديه نشين، وارد مجلس شد و دربارة قيامت، سؤال كرد و گفت: قيامت كي خواهد آمد؟ رسول اللهﷺ (بدون اينكه پاسخ بدهد) به صحبت خود ادامه داد. بعضي‏ها فكر كردند كه رسول اكرم ﷺ سؤال را شنيد اما چون از اين سؤال، خوشش نيامد، جوابي نداد. بعضي‏ها گفتند: رسول الله ﷺ سؤال را نشنيده است. رسول اكرم ﷺ بعد از اينكه به سخنش خاتمه داد، پرسيد: «سائل كجا است»؟ سائل عرض كرد: يا رسول الله! من حاضرم. رسول الله ﷺ فرمود: «هرگاه كه امانت ضايع شود، منتظر قيامت باش». وي پرسيد: امانت چگونه ضايع مي شود؟ آنحضرت ﷺ فرمود: «هرگاه كارها بدست نا اهلان سپرده شوند، منتظر قيامت باشيد».