نشر اندیشه‌های استاد مصطفی محقق داماد

🔶عالیجناب، آیت‌الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد
🔸جنابعالی در نامه مورخ 15 مارس، خطاب به پدر مقدس، پاپ فرانسیس، در ارتباط با وضعیت دشواری که کشور شما بخاطر شیوع بیماری COVID 19 درآن قرار گرفته است، و وخیم‌تر شدن شرایط بخاطر تحریم‌ها، درخواست کرده بودید که ایشان برای برداشتن تحریم‌ها اقدام فرمایند.

🔸در پی اطلاع دقیق از محتوی نامه فوق، پدر مقدس از اینجانب خواستند تا توسط جنابعالی مراتب همدردی معنوی ایشان را به مردم ایران و تمام مردم درگیر این ویروس در سراسر جهان در این دوران دشوار و رنج آور ابراز نمایند.
عالیجناب پاپ همواره دعا میکند تا خداوند یاور و شفابخش آلام آنان باشد و شفای عاجل برای مبتلایان به این بلا عطا فرماید و شر این مصیبت را از میان بردارد. با وجود جنبه‌های هراسناک، این مصیبت مبین آن است که بنی‌آدم، اعضای خانواده یگانه بشریت هستند و باید ناسازگاری و تنفّر را کنار بگذارند و در برابر پروردگار، برادارنه با هم در خانه مشترک خود، یعنی سیاره زمین، زندگی کنند.

🔸با عنایت به چنین موارد و با چنین برداشتی، دفتر پاپ با سفیر کلی کرافت(Kelly Craft)، نماینده دائمی ایالات متحده در سازمان ملل متحد، تماس گرفتند و مراتب نگرانی مقامات ایران را اعلام نمودند و خواستار توجه به این موضوع شدند.
🔸متقابلا این دفتر اعتقاد دارد که مقامات ایرانی و جنابعالی، از هیچ تلاش عملی برای برقراری صلح و وفاق دریغ نخواهید کرد و از انجام هر عملی که موجب افزایش تنش و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز می‌شود، پرهیز خواهید کرد. با اغتنام فرصت و احترام، از جانب خود و پدر مقدس، بهترین‌ها را برایتان آرزومندیم.
پیترو کاردینال پارولین، نخست وزیر عالیجناب پاپ
@ostad_mohagheghdamad

🔶 دفاع خونین از اصل آزادی بیعت (۲)
🔹آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد

به تعبیر حقوقی بیعت، عقدی است از عقود؛ و لذا مستلزم کلیه شرایط لازم برای «عقد» صحیح است. از جمله اصل آزادی اراده. عقدِ بیعت، عقد لازم است؛ قابل فسخ هم نیست. شکستن بیعت از نظر حقوقی اسلامی «نکث» است. این واژه از قرآن (سوره فتح / ۱۰) گرفته شده است. نکث، از ماده «نکَث»به معنای واتابیدن طناب است که در مورد شکستن بیعت بکار می رود[۱]. نکث، یعنی بیعت‌شکنی، گناه کبیره است. امیرالمؤمنان علی (ع) در جلسه‌ای فرموده است:
إِنَّ فِي اَلنَّارِ لَمَدِينَةً يُقَالُ لَهَا اَلْحَصِينَةُ أَ فَلاَ تَسْأَلُونِّي مَا فِيهَا فَقِيلَ لَهُ وَ مَا فِيهَا يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ قَالَ فِيهَا أَيْدِي اَلنَّاكِثِينَ [۲]
«در جهنم شهری است به نام«حصینه» (دژمحکم) و سپس فرمود آیا از من نمی‌پرسید در آن شهر چیست؟ کسی عرض کرد: ‌ای امیرالمؤمنان در آن شهر چیست؟ فرمود: دستهای بیعت شکنان»

شما می‌بیینید که در جریان غدیر رسول الله (ص) برای خلافت حضرت مولاعلی (ع) از مردم بیعت می‌گیرد. پیامبر (ص)، علی (ع) برای امامت منصوب می کند و نیازی به رای و بیعت مردم ندارد. اما برای ولایت، یعنی مدیریت قدرت، از مردم بیعت می گیرد. و از این رهگذر به مسلمانان آموزش می دهد اولّاً انتخاب اصلح را، و ثانیاً آزادی رای دادن را.

[۱] . النِّكث‏: الحبل إذا نُقض ‏(الافصاح فی اللغة)
[۲] . خصال، ج ۱، ص ۲۹۶.

🆔@ostad_mohagheghdamad

🔶 دفاع خونین از اصل آزادی بیعت (۱)
🔹آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد

🔸مطالعه قرآن مجید و امعان نظر در آیات آن به ما نشان می دهد که اکثر آیات قرآن در زمینه مبارزه با شرک، حکایت از مبارزه با نظریه‌ی خدای زمینی، یعنی «شاه خدائی» است. در مبارزه با نمرودیان وفرعونیان وقیاصره وکیاسره همه همین است. ( بقره / 258).
🔸قرآن می‌خواهد انسانیت وبشریت یعنی نوع انسان و بشر را خلیفه خدا قرار دهد و اختیار اداره و آبادی زمین را نه به دست یک فرد، بلکه بدست نوع بشر به نحو جمعی بسپارد. تعبیر قرآن مجید از نوع بشر «ناس» است؛ «يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثي» (حجرات / 13). نظریه وراثت زمین در قرآن مجید برهمین مبنا استوار است. در این نظریه، یعنی خلافت انسان از خدا در روی زمین، مدیریت با تصمیم وآراء مردم انجام می‌گیرد. اراده مردم با اصل بیعت، آزاد وبدون هرگونه اکراه و زور صورت می پذیرد.
🔸مدیریت امور دنیوی غیر رسالت است. درقرآن مجید رابطه سیاسی با رسول خدا را هم بر پایه نهادی تحت عنوان «بیعت» قرارمی‌دهد. رابطه پیامبر از حیث نبوت امری است الهی وربطی به مردم ندارد. «اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ»( انعام / 24). ولی از بُعد مدیریت سیاسی بر مبنای بیعت است. لذا فرموده است: « َقَدْ رَضِيَ اللهُ عَنِ الْمُؤْمِنينَ إِذْ يُبايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ» ( فتح / 18). به دیگر سخن بیعت با رئیس، قدرت عقدی است که در حقوق عمومی اسلامی، چارچوب حکومت و رابطه حاکم با مردم را برمبنای یک قرارداد دو‌جانبه تشکیل می‌دهد. این عقد براساس اراده آزاد منعقد می‌شود؛ یعنی مردم با آزادی مطلق بدون هرگونه اکراه باید بیعت کنند.

🆔@ostad_mohagheghdamad

🔶بنای عقلا در شریعت اسلامی
🔸به نظر می‌رسد انحطاط و عقب‌ماندگی دنیای اسلام از هنگامی شروع شد که خردورزی در آن کساد شد. هر جا بازار عقل کساد شود، بازار حماقت و نادانی رونق پیدا می‌کند. اسلام بی‌تعقل برای بشر صاحب فکر و بشر اهل اندیشه هیچ جاذبه‌ای ندارد، و این خطر اکنون به شدت ما را تهدید می‌کند. در دنیایی که خود را صاحب عقل و منطق می‌داند، چگونه می‌توان دین را عاری از تعقل عرضه کرد و انتظار پذیرش آن را داشت؟ و اگر این جریان عقل‌ستیزی ادامه پیدا کند، بیم آن می‌رود که در آینده جوانان، مدرنیسم و تجدّد را که ظاهری آراسته به موازین عقلی دارد، بر قالب‌های خشک و متعصبانه‌ی عاری از اندیشه ترجیح دهند، و این جفایی بزرگ به دین است، چرا که قشر بدون مغز را پیامبر هم نفی کرده است.
🔸تمایز اساسی شریعت اسلامی، عقلانی بودن است و بنابراین پذیرفتن دین و شریعت بدون تفکر و فهم درست آن هیچ ارزشی ندارد. تمام مجموعه اخلاقی اسلام که ما آن را مطابق فطرت می‌دانیم، مجموعه‌ای است دارای زیرساخت عقلانی که از یک یک آن‌ها میتوان با منطق و خرد دفاع کرد. در طول تاریخ قوانین اسلام و احکام آن بر پایه اندیشیدن و تفکر صادر می‌شده و معنای اجتهاد نیز همین است. شریعت اسلام، بنای عقلا را همواره پذیرفته است و این امر با فطرت آدمی سازگار است. اکنون اگر آن نابخردی‌ها و سختگیری‌ها که گفته شد [که در ادیان زرتشت و یهود و مسیحیت انجام می‌شد] در اسلام تکرار شود، دیر نیست که جوانان جایگزین دیگری به جای دین بیابند و مفاهیمی نظیر مدرنیسم و یا علم را جانشین آن کنند! ما باید بفهمیم که دوران جنینی و کودکی بشر هزاران سال است به سر آمده و ما باید از آن سختگیری‌ها و تعصب‌های نابخردانه که خدا برا مردم نخواسته است، بپرهیزیم که به قول مولوی:
سخنگیری و تعصب خامی است / تا جنینی کار خون‌آشامی است
📖 #روشنگری_دینی / جلد اول، ص 55 - 50

🆔@ostad_mohagheghdamad

🔶احکام و اهداف دین
🔸عده‌ای که خود را ناتوان در ارتقاء اخلاق جامعه میبینند و گویی متوجه شده‌اند که نه تنها در اخلاقی کردن جامعه موفق نبوده‌اند، بلکه موجبات انحطاط اخلاق را فراهم ساخته‌اند، به فکر اجرا کردن پروژه اخلاق‌زدایی از آموزه‌های دینی افتاده‌اند. به دیگر سخن، این افراد نتوانسته‌اند مسئله را حل کنند، تصمیم به پاک کردن صورت مسئله از تخته سیاه گرفته و اصولا منکر نقش اخلاق در #بعثت انبیاء شده‌اند؛ رسما گفته‌اند: ما نباید وقتی نام شریف پیغمبر اکرم (ص) را می‌شنویم، به یاد اخلاق بیفتیم و به یاد سیاست نیفتیم!
اما باید توجه داشت که:
🔹الف) قرآن مجید در میان ویژگی‌های نبوی، انگشت روی اخلاق ایشان نهاده و فموده است:« وَ اِنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ».(1) جالب است که این افراد نگران سیاست نبوی‌اند، در حالی که قرآن قدرت و سیاست نبوی را قدرت و سیاست اخلاق‌محور معرفی کرده است و شاید بتوان گفت اخلاق سیاسی در مکتب قرآن مجید چنین اخلاقی است و تمایز اصلی آن با اخلاق سیاسی سکولار همین است.
🔹ب) علاوه بر حدیث شریف «اِنَّما بُعِثتُ لاُتَمِّمَ مَکارِمَ الاَخلَاقِ»، از روایات و احادیث زیادی این حقیقت برداشت می‌شود که دین توام با اخلاق است و دین بدو اخلاق، بی‌ارزش است.به دیگر سخن، محتوای این احادیث آن است که کسی که عبادت می‌کند ولی متخلق به اخلاق نیست، در حقیقت از معنای عبادت غافل و به تعبیر قرآن «ساهی» است؛ عبادت با جان و روح، آدمی را به کردار صالح می‌رساند. کردار صالح به معنای خدمات اجتماعی و به تعبیر قرآن « ماعون» است. ایم معنا، همان پیام سوره الماعون است.
(1). قلم/ 4: و تو اخلاق عظیم و برجسته‌ای داری
📖 #در_دادگاه_جهل_مقدس / ص274 - 276

🆔@ostad_mohagheghdamad

سال و فال و مال و حال و اصل و نسل و تخت و بخت

بادت اندر شهریاری برقرار و بر دوام

سال خرم فال نیکو مال وافر حال خوش

اصل ثابت نسل باقی تخت عالی بخت رام

سال نو مبارک

@ostad_mohagheghdamad