"Atrof to‘la ahmoqlar" Tomas Erikson
Boshqalar bilan munosabatga kirishar ekanmiz har qancha xushxulq bo‘lsak ham qachondir biron muammoga duch kelamiz. O‘shanda sizga kimdir aqlli, kimdirlar esa g‘irt ahmoq bo‘lib ko‘rinishi mumkin. Bir kishi o‘z yaqinlari, tanishlari bilan boshqacha bo‘lgani holda, ko‘chada va ishda umuman boshqa odamga aylanadi. Durustgina do‘stingiz bittasi bilan urushib qolganida haqiqiy lavaga aylanishi, boshqasi esa har qanday tushunmovchilikni chetlab o‘tishi mumkin. Bir paytda boshlangan ishlar turli kishilarda turfa natija bilan boshqa vaqtlarda tugaydi. Odamlar boshqa-boshqa xarakterli bo‘lsa-da, bir-biriga o‘xshash yoki judayam har-xildirlar.
Xo‘sh bunday vaziyatda qanday yo‘l tutmoq mumkin? Atrof to‘la ahmoqlar qurshovida jon saqlasa bo‘ladimi? Kitob bizga ayni mana shu muammolar haqida gapirib beradi. Odamlar nima uchun o'zlarini har xil tutishi, siz o‘zingiz bilan o‘xshash fikrlmagan yoki boshqacha qadam bosgan odamni g‘irt ahmoq deb o‘ylashingiz sababini ochiqlaydi. Bu narsa kishilarning biron muomma bilan kesishishida yoki stresli vaziyatlarda o‘zini qanday tutishida ko‘rinadi.
Masalan, shunday tanishingiz alabatta bor: butun dunyodagi yangiliklardan xabardor, kim qachon tug‘ulgan, kimning mushugi qanday ovqat yeydi, oylik qachon tushadi-yu, ob-havo ma‘lumotlarining qanday bo‘lishigacha biladi. Boshqasi esa judayam qiziqqon: va‘dangizni vaqtida bajarmasangiz, ishingizda imillaydigan bo‘lsangiz boshingizdan do‘l yog‘diradi. Biri esa judayam indamas va pismiq: ichida olov yonib tursa ham, o‘zini xotirjam va beparvo tutadi. Yoningizda e'tiroz qilmasa-da, siz ketgandan keyin g‘iybat qilishni xush ko‘radi. Kimdir esa barcha jarayonni yaxshilab kuzatib turadi: biron chalkashlik chiqarsangiz xatoyingizni faktlar bilan ispodlaydi. Yoki judayam tartibsiz va haddan ortiq toza stollar ko‘p narsani bildirish imkoniyatiga ega.
Bu holatlar odamlarning ahmoq yoki aqlli ekanligini uchun emas, shunchaki ularning turli temperamentlarga oidligi sabab yuz beradi. Muallif bu xarakter tiplarini ranglarga bo‘lib chiqqan. Hamma qaysidir rangga kirishi yoki ularning kombinatsiyasidan tashkil topgan bo‘lishi mumkin. Kitobni o‘qigan kishi yuqoridagi savollarga bemalol javob topa oladi. O‘zidagi kamchiliklar, yutuqlar, atrofdagi insonlar haqida yanayam ko‘p narsani bilib oladi. Kishilar bilan munosabati, ularni tushunishi yanayam yaxshilanadi. Biron vaziyatda turfa xarakter tiplariga mos ravishda qaror qilishni o'rganadi.
Kitob bir qarashda oddiy ma‘lumotlar bilan yozilgan bo‘lsa ham, muallif judayam qiziqarli uslub qo'llagan. Yumorga boy sarlavhalar, gaplarni o‘qirkansiz to'xtalish yoki biron zerikish paydo bo‘lmaydi. Har bir bo‘lim va rang uchun ajratilgan bir xil sahifalar, keltirilgan hayotiy misollar mutolaaga yanayam zavq bag‘shlaydi.
Oxirgi marta qachon maza qilib kitob o‘qiganim yodimda yo‘q payt qarshimdan chiqqan bu topilma mutolaaga qayta, shu bilan birga katta shavq bilan qaytishimga sabab bo‘ldi. (Hech qayoqqa ketmagan bo‘lsam-da) Tavsiya uchun Ilhom Salimovga katta rahmat.
Kitob yaqinda YAA nashriyotidan chiqdi. Dizayn, sifat, o‘qilishga qulay shrifti judayam ajoyib. Tarjimon: Nazarbek Nazarovga tashakkurlarim. O‘qib chiqishingizni qattiq tavsiya qilaman.
@quyoshtaraflarda
Boshqalar bilan munosabatga kirishar ekanmiz har qancha xushxulq bo‘lsak ham qachondir biron muammoga duch kelamiz. O‘shanda sizga kimdir aqlli, kimdirlar esa g‘irt ahmoq bo‘lib ko‘rinishi mumkin. Bir kishi o‘z yaqinlari, tanishlari bilan boshqacha bo‘lgani holda, ko‘chada va ishda umuman boshqa odamga aylanadi. Durustgina do‘stingiz bittasi bilan urushib qolganida haqiqiy lavaga aylanishi, boshqasi esa har qanday tushunmovchilikni chetlab o‘tishi mumkin. Bir paytda boshlangan ishlar turli kishilarda turfa natija bilan boshqa vaqtlarda tugaydi. Odamlar boshqa-boshqa xarakterli bo‘lsa-da, bir-biriga o‘xshash yoki judayam har-xildirlar.
Xo‘sh bunday vaziyatda qanday yo‘l tutmoq mumkin? Atrof to‘la ahmoqlar qurshovida jon saqlasa bo‘ladimi? Kitob bizga ayni mana shu muammolar haqida gapirib beradi. Odamlar nima uchun o'zlarini har xil tutishi, siz o‘zingiz bilan o‘xshash fikrlmagan yoki boshqacha qadam bosgan odamni g‘irt ahmoq deb o‘ylashingiz sababini ochiqlaydi. Bu narsa kishilarning biron muomma bilan kesishishida yoki stresli vaziyatlarda o‘zini qanday tutishida ko‘rinadi.
Masalan, shunday tanishingiz alabatta bor: butun dunyodagi yangiliklardan xabardor, kim qachon tug‘ulgan, kimning mushugi qanday ovqat yeydi, oylik qachon tushadi-yu, ob-havo ma‘lumotlarining qanday bo‘lishigacha biladi. Boshqasi esa judayam qiziqqon: va‘dangizni vaqtida bajarmasangiz, ishingizda imillaydigan bo‘lsangiz boshingizdan do‘l yog‘diradi. Biri esa judayam indamas va pismiq: ichida olov yonib tursa ham, o‘zini xotirjam va beparvo tutadi. Yoningizda e'tiroz qilmasa-da, siz ketgandan keyin g‘iybat qilishni xush ko‘radi. Kimdir esa barcha jarayonni yaxshilab kuzatib turadi: biron chalkashlik chiqarsangiz xatoyingizni faktlar bilan ispodlaydi. Yoki judayam tartibsiz va haddan ortiq toza stollar ko‘p narsani bildirish imkoniyatiga ega.
Bu holatlar odamlarning ahmoq yoki aqlli ekanligini uchun emas, shunchaki ularning turli temperamentlarga oidligi sabab yuz beradi. Muallif bu xarakter tiplarini ranglarga bo‘lib chiqqan. Hamma qaysidir rangga kirishi yoki ularning kombinatsiyasidan tashkil topgan bo‘lishi mumkin. Kitobni o‘qigan kishi yuqoridagi savollarga bemalol javob topa oladi. O‘zidagi kamchiliklar, yutuqlar, atrofdagi insonlar haqida yanayam ko‘p narsani bilib oladi. Kishilar bilan munosabati, ularni tushunishi yanayam yaxshilanadi. Biron vaziyatda turfa xarakter tiplariga mos ravishda qaror qilishni o'rganadi.
Kitob bir qarashda oddiy ma‘lumotlar bilan yozilgan bo‘lsa ham, muallif judayam qiziqarli uslub qo'llagan. Yumorga boy sarlavhalar, gaplarni o‘qirkansiz to'xtalish yoki biron zerikish paydo bo‘lmaydi. Har bir bo‘lim va rang uchun ajratilgan bir xil sahifalar, keltirilgan hayotiy misollar mutolaaga yanayam zavq bag‘shlaydi.
Oxirgi marta qachon maza qilib kitob o‘qiganim yodimda yo‘q payt qarshimdan chiqqan bu topilma mutolaaga qayta, shu bilan birga katta shavq bilan qaytishimga sabab bo‘ldi. (Hech qayoqqa ketmagan bo‘lsam-da) Tavsiya uchun Ilhom Salimovga katta rahmat.
Kitob yaqinda YAA nashriyotidan chiqdi. Dizayn, sifat, o‘qilishga qulay shrifti judayam ajoyib. Tarjimon: Nazarbek Nazarovga tashakkurlarim. O‘qib chiqishingizni qattiq tavsiya qilaman.
@quyoshtaraflarda