Respublika muallimlari

Navroʻz bayrami tarixi

Navro‘z bayramining qachon vujudga kelgani haqida bizgacha yetib kelgan qadimiy manbalardan shu narsa ko‘rinadiki, u O‘rta Osiyo, Eron va Afg‘onistonda Ahamoniylar davrida (miloddan avvalgi VI asrlarda) keng tarqalgan. Shu ma'noda Navro‘zning tarixini 25-30 asrga ega deb taxmin qilish mumkin.

Navro‘z qachon, qanday vujudga kelganidan qat'iy nazar, u har tomonlama ilmiy asoslanib, koinot va tabiat qonuniyatlari hisobga olingan holda joriy etilgan. Chunonchi, quyoshning hamal burjiga kirishi, kunduzning uzaya boshlashi, yorug‘likning kuchayishi, tabiatning jonlanishi – Navro‘z deb qabul olingan (Navro‘z – «yangi kun»degan ma'noni bildiradi). Navro‘z eski quyosh kalendari hisobida farvordin oyining boshlanishiga (hozirgi 22 martga) to‘g‘ri kelgan. Bukun «kichik Navro‘z» deb atalgan va bu kundan boshlab tabiatdagi hamma narsa amalga kiradi, deb hisoblangan.

Beruniy «Qadimiy xalqlardan qolgan yodgorliklar» nomli kitobida qimmatli ma'lumotlar berib, unda kichik bayram farvordin oyining oltinchi kunigacha davom etganini ta'kidlagan. Demak, farvordin oyining oltinchi kuni «Katta Navro‘z»ning mohiyatini bevosita tabiat bilan bog‘laydi va bu haqda shunday yozadi: «...U butun yil unga xizmat qiladigan bir vaqgda, ya'ni bahor yomg‘irining birinchi tomchisi tushishidan gullar ochilguncha, daraxtlar gullashidan mevalari yetilguncha, hayvonlarda nasl vujudga kelguncha davom etadigan vaqtda keladi. Shuning uchun Navro‘z olamning boshlanishi va yaratilishiga dalil qilingan». Bu fikrlar Navro‘zning qadimdan tabiat va bahor bayrami bo‘lganini yana bir karra isbotlaydi. Biroq, tarixda Navro‘zning mazmunini turlicha talqin qilib, ba'zilar uni tarakqiy ettirishga, boshqalar esa uni ta'qiqlashga harakat qilishdi. Jumladan, grek-makedon va arab istilosi davrlarida Navro‘z ta'qiqlanib, u podsho saroylarida, amaldorlar va din ahli davralarida rasmiy bayram hisoblanmagan. Shuni alohida ta'kidlab o‘tish kerakki, Navro‘z o‘tmishdagi har bir sinfiy jamiyatda podsholar hukmdorligi, diniy ideologiya ta'sirida shaklan o‘zgarib tursa-da, u o‘zining asosiy mohiyatini saqlab qoldi. U haqiqiy xalq bayrami bo‘lib, mehnat ahli orasida katta tantanalar bilan nishonlangan.

Binobarin, qadimdan xalqda bayramni o‘tkazishning o‘ziga xos tartib-qoidalari bo‘lgan.

Islomgacha bo‘lgan Navro‘zda oddiy xalqqa tegishli bo‘lgan odatlar ham diqqatga sazovordir. Bayram kuni odamlar bir-biriga shakar va shirinliklar hadya qilish (hayotingiz shirin bo‘lsin degan ma'noda), bir-biriga cuv sepish (bu yil suv ko‘p bo‘lsin, hosil yaxshi bo‘lsin degan ma'noda) va boshqa odatlar keng tarqalgan. Keyingi asrlarda esa hovli-joylarni tozalash, ko‘kat va gullar ekish, ota-ona, yoru do‘stlarni ziyorat qilish, marhumlarning qabrini ziyorat qilish kabi odatlar Navro‘z bayramining tarkibiy qismiga aylangan.

https://t.me/Respublikamuallimlari

NAVRO'Z

Simirib Quyoshning hayotbaxsh nurin,
Oppoq qor koʻrpadan moʼralab sekin.
Atrofga ohista boqadi hurkak,
Harir libos kiygan jajji boychechak.

Chorlamoq boʻladi oʻrtoqlarini,
Qizgʻaldoq,binafsha,lolayu,yalpiz,
Bezatib keng sayhon oʻtloqlarini,
Qalblarga baxsh etib ajib, iliq his.

Osmonda bulutlar yoyilgan pagʻa,
Nurlarga dosh bermay qor toʻkadi yosh,
Qoʻshigʻin kuylashib turnalar gala,
Charx urar qaldirg'och, qiygʻoch qosh.

Choʻpon qir tomonga haydar podasin,
Ularni sogʻingan keng yashil oʻtloq,
Hoh yurib,gohida izlab onasin,
Beozor ma' raydi jajji qoʻzichoq.

Qo'ni - qoʻshnilarga solib maslahat,
Momom bugʻdoy yoyar undirish uchun,
Sumalak dardida qirq joni halak,
Oʻchoqni kovlatib,toʻplatar oʻtin.

Bahorga sevgisin izhor qilmoq chun,
Uxlamay lugʻatdan axtaradi soʻz,
Goʻyo torlik qilar unga keng ochun,
Sevgisin hajrida yonganda Navroʻz.

Yugurgim keladi kengliklaringga,
Tanamga sinaydi jonu,jahonim,
Bugun tunu,kuning tengliklaringga,
Mehrim senga payvand, Oʻzbekistonim!

Muallif : Dilfuza Xalilova

https://t.me/Respublikamuallimlari

Navroʻzi Olam bayrami muborak bo'lsin,
Butun Jahon go'zalligu iforga to'lsin.
Barq urib ochilsin gullar, tikonlar so'lsin,
Bug'doy undirib onalar sumalak solsin.

Ko'kka yetkazdi Olloh, shukurlar bo'lsin,
Dasturxonlar nozu ne'matga to'lsin,
Do'stu yor yashnasin, g'animlar so'lsin,
Har bir qalbga Yaratgan mehrlar solsin.

ASSALOMU ALAYKUM HURMATLI HAMKASBLAR.
NAVRO'ZI OLAM MUBORAK BO'LSIN. KUNINGIZ XAYRLI VA MAROQLI O'TSIN.

https://t.me/Respublikamuallimlari

NAVROʻZ.

Xush kelding ,Navroʻzim,yangi yilginam.
Dillarga quvonchu,shodliklar olib,
Ariqlar boʻyida,gul,yalpizginam,
Qozonlarga halim,sumalak solib.

Yigitlar goʻyoki ,Alpomish, Farhod,
Boychibor oʻtida chopar koʻpkari,
Koʻklarda charx urib suzadi varrak,
Keksalarni yoʻqlar yoshlari bari.

Momolar yopadi patir,lochira,
Har yonda yangraydi,yor-yoru,yalla,
Koʻk somsa, chuchvara eng tansiq yana,
Baxtini kuylashar joʻshib baralla .

Sayilga chiqishar,yal -yal kiyinib,
Adrasu ,atlasi quvnatib koʻzni,
Tiliga bol solib ,soʻzlar suyunib,
Chiroyli tabassum ,bezar gul yuzni.

Baraka urugʻin qadaydi dehqon,
Gʻanimat biladi tinmay har roʻzni ,
Mening onajonim hur Oʻzbekiston,
Qarshilar nozanin ,goʻzal Navroʻzni.

https://t.me/Respublikamuallimlari

Navro'zi olam qutlug' bo'lsin. Bayramona kayfiyat hamrohingiz bo'lsin. Sog'lik, salomatlik, omad, baxt, oilaviy totuvlik sizni hech qachon tark etmasin. Dasturxonngizdan qut baraka arimasin. Bahoriy ayyom - Navro‘z muborak!https://t.me/Respublikamuallimlari

📢📢📢📣📣📣 DIQQAT!!! DIQQAT!!!📢📢📢📣📣📣

" https://t.me/Respublikamuallimlari telegram kanalida onlayn test
o'tkaziladi.

20:00 da boshlanadi

✅✅✅📚📚📚📚📚📚📚✅✅✅

📚 Navroʻz haqida savollar beriladi

BARCHA FAN OʻQITUVCHILARI ISHTIROK ETISHI MUMKIN!

🗓 21-mart Yakshanba kuni

‼️‼️‼️Testda ishtirok etish bepul! Faqat e'lonni viloyat, tuman va maktab oʻqituvchilar guruhlariga tarqatasiz!

⁉️⁉️⁉️Eng koʻp guruhlarga tarqatganlar uchun ham maxsus #sertifikat taqdim etiladi

🏆Test g'oliblariga

(🥇-🥈-🥉)-o'rinlarga kanal nomidan #sertifikatlar beriladi.

(4-5-6)-oʻrinlarga esa ommalashtirish xati beriladi

TESTDA QATNASHISH UCHUN QUYIDAGI MANZILNI BOSING!

https://t.me/Respublikamuallimlari