🍂
جهاد و نصر و بدون داشتن رشد و هدایت، موجب گمراهی بشر و از بین رفتن ثمرات جهاد میشود...هنگامی که جوانان مستضعف و رنجدیده (اصحاب کهف) به سوی غار پناه بردند، از الله متعال خواستند که در کارشان رشد و هدایت فراهم آورد؛ الله متعال این جمله آنها را در قرآن به دلیل اهمیتش بیان کردهاست؛ و درخواستی از آنها در مورد نصر و پیروزی را در قرآن بیان نکرده، زیرا اگر آنها دارای رشد و هدایت شوند، ثمرات و نتایج نصرشان هم دارای رشد و هدایت خواهد شد؛ و اگر در مسیر رشد و هدایت قرار نگیرند در صورتی که گمراه شوند و نتایج نصرشان هم نامعلوم شود این نصرشان چه فایدهای دارد. به همین دلیل رشد و هدایت مهمترین خواسته شان بود آنگاه که گفتند:
رَبَّنَاۤ ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةࣰ وَهَیِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدࣰا. «ای پروردگارمان! رحمتی از نزد خویش به ما عطا کن و برایمان در این کار زمینهی راهیابی و رستگاری را فراهم فرما»
رشد همان مقصودی بود که موسی بخاطر آن بار سفر را بست و بر شروط یادگیری برای بدست آوردن آن صبر کرد؛ پس گفت:
هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا. «آیا می توانم از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو آموخته شده است، چیزهایی به من آموزش دهی که مایهی رشد و هدایت من باشد»
هرکس که علمش موجب رشد و هدایت وی نشود، الله تعالی نه در خودش و نه در علمش برکت نمیاندازد. عاقلان دنیای اجنه هنگامی که دانستند قرآن بسوی رشد و هدایت راهنمایی میکند، به آن ایمان آوردند و گفتند:
إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ. «به راستی ما، قرآن شگفت آوری شنیدیم که به سوی راه راست هدایت میکند؛ پس به آن ایمان آوردیم»
همچنین خداوند میفرماید:
وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ ۖ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ. «و هنگامی که بندگانم از تو دربارهی من می پرسند، (بگو:) من نزدیکم و درخواست دعاکننده را آنگاه که من را میخواند، اجابت میکنم. پس باید فرمانم را بپذیرند و به من ایمان بیاورند تا هدایت یابند»
در این آیه در مییابیم که هدف مطلوب از دعا و پذیرفتن اوامر پروردگار و ایمان به الله تعالی، در واقع بدست آوردن رشد و هدایت است.
i
حال باید پرسید بزرگترین رشد و هدایت که بدست آوردن و تحقق آن مطلوب است چیست؟!
و آن همان توحیدی است که الله تعالی آن را به ابراهیم داده بود. خداوند میفرماید:
وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِن قَبْلُ وَكُنَّا بِهِ عَالِمِينَ إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هَٰذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ ... «و پیشتر (وسیلهی) رشد و هدایت ابراهیم را به او عطا کردیم و به لیاقتش آگاه بودیم آن گاه که به پدر و قومش گفت: این مجسمهها چیست که شما پیوسته آنها را میپرستید؟!»
رشد و هدایت عبارت است از ملت ابراهیم که آن هم درواقع توحید است؛ همان توحیدی که اگر کسی از آن روی بگرداند خود را نادان و خوار کرده است و جهاد و نصر و پیروزی خود را خوار و کوچک قرار داده است.
وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفْسَهُ .... «و چه کسی از آیین ابراهیم روی بر میتابد، مگر آن کس که خویشتن را خوار دانسته و نشناسد؟!»
رشدوهدایت همان چیزی است که الله تعالی پیامبرش را سفارش کرده که در دعا آن را بطلبد:
و قُلْ عَسَىٰ أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَٰذَا رَشَدًا ... «و بگو: امید است پروردگارم من را به راهی روشن تر از این هدایت نماید)
زیرا:
مَن يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ ۖ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُّرْشِدًا .... هر کس که الله هدایتش کند،i به راستی هدایت یافته است و برای کسی که الله گمراهش نماید، هیچ دوست و راهنمایی نخواهی یافت»
الله تعالی بزرگترین مرتبه رشد و هدایت را در این آیه برایمان تفسیر فرموده اند:
لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ ۖ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ ۚ فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ لَا انفِصَامَ لَهَا ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ...«هیچ اجباری برای پذیرفتن دین در کار نیست؛ راه هدایت و ایمان از راه ضلالت و کفر، مشخص شده است. بنابراین کسی که به طاغوت (و معبودان باطل) کفر بورزد و به الله ایمان بیاورد، به دستاویز محکم (و ناگسستنیِ ایمان) چنگ زده است که هیچ گاه گسسته نمیشود. و الله شنوای داناست.»
پس هیچ رشد و هدایتی بدون کفر به طاغوت و ایمان به الله، وجود ندارد. و هیچ رشدی بدون کلمه طیبه "لا إله إلا الله" وجود ندارد
و بدون توحید هیچ رشد و هدایتی حاصل نمیشود و بزرگترین مرتبه رشد عبارت است از #التوحيد_أولا_ودائما
@sh_meqdasi_fa