Dunyo Tarixi🗺

Ispaniyada yil bo‘yi o‘zini yomon tutgan bolalar Yangi yil uchun sovg‘a o‘rniga Santa Klausdan... ko‘mir olishadi.

An'ana qattiq, ammo adolatli. Agar bola itoat qilmasa va yaramas bo'lsa, sovg'alar bekor qilinadi . Buning o'rniga u paypoq yoki daraxt tagida ko'mir bo'lagini topadi.

Kichkina yigit juda ko'p yomonlik qilganga o'xshaydi.

rel='nofollow'>Https://t.me/tarixi_dunyo

British Raj (1858–1947) Britaniyaning Hindiston yarim orolini to‘g‘ridan-to‘g‘ri boshqargan davri bo‘lib, bu vaqt davomida siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy o‘zgarishlar sodir bo‘ldi. Quyida ushbu davr haqida muhim faktlar keltirilgan:

1. Boshlanishi

1857–1858 yillardagi Sipohiylar qo‘zg‘oloni Britaniya Sharqiy Hindiston kompaniyasi boshqaruvining tugashiga sabab bo‘ldi.

1858 yilda Hindiston Britaniya toji nazoratiga o‘tdi, bu davr “Britaniya Raj” deb nomlandi.

2. Hudud va poytaxtlar

British Raj Hindiston, Pokiston, Bangladesh va Myanma hududlarini o‘z ichiga olgan.

1858–1911 yillarda poytaxt Kalkutta, 1911 yildan boshlab esa Dehli bo‘lgan.

3. Iqtisodiy o‘zgarishlar

Britaniya Hindistonning xomashyo manbai sifatida xizmat qilgan; paxta, choy, ziravorlar va boshqa mahsulotlar eksporti kuchaydi.

Temir yo‘llar va telekommunikatsiya tizimi rivojlantirildi, ammo bu asosan Britaniya manfaatlariga xizmat qilgan.

4. Ijtimoiy va madaniy ta’sir

Ingliz tili ta’lim va boshqaruv tili sifatida joriy qilindi.

G‘arbcha ta’lim tizimi shakllandi, ammo bu faqat yuqori tabaqalar uchun mo‘ljallangan edi.

5. Siyosiy harakatlar

1885 yilda Hindiston Milliy Kongressi tashkil etilib, mustaqillik uchun kurash boshlangani e’lon qilindi.

Mahatma Gandi boshchiligida zo‘ravonliksiz qarshilik harakatlari (masalan, Tuz yurishi) keng yoyildi.

6. Tugashi

Ikkinchi jahon urushi va ichki noroziliklar tufayli Britaniya 1947 yilda Hindistonni ikki davlatga – Hindiston va Pokistonga – bo‘lib, mustaqillikka erishishga ruxsat berdi.

Merosi

British Raj Hindiston iqtisodiyotini qayta shakllantirgan, biroq ko‘p holatlarda mustamlakachilik siyosati mahalliy xalqning manfaatlariga zid edi.

Ingliz tili va huquqiy tizim Hindiston madaniyatida hali ham muhim o‘rin egallaydi.

rel='nofollow'>Https://t.me/tarixi_dunyo

Musiqa tarixi juda qadimiy va murakkab jarayon bo‘lib, insoniyatning madaniy va ijtimoiy taraqqiyoti bilan chambarchas bog‘liqdir. Musiqa o‘zining boshlang‘ich shakllaridan to zamonaviy janrlarigacha turli davrlar va madaniyatlar orqali rivojlanib kelgan. Quyida musiqa tarixining ba'zi asosiy bosqichlarini keltiraman:

1. Qadimgi davrlar (Miloddan avvalgi davrlar)

Musiqaning dastlabki shakllari insonga jismoniy va ruhiy ehtiyojlar bilan bog‘liq bo‘lgan. Qadimgi insonlar ovoz chiqarish, musiqiy asboblarni ishlatish va ritm orqali o‘z his-tuyg‘ularini ifodalagan. Misol uchun, miloddan avvalgi 3000-4000 yil davomida Mesopotamiya, Misr va Xitoyda ilk musiqa asboblari topilgan. Bu davrlarda musiqa diniy marosimlar, urushlar va boshqa ijtimoiy faoliyatlarga xizmat qilgan.

2. Antik yunon va Rim davri

Antik yunonlar va Rimda musiqa katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Yunon musiqasi falsafiy va matematik asosda rivojlandi, va o‘sha davrda musiqa o‘qitilishi va uning nazariyasi ham o‘z o‘rniga ega edi. Yunonlar musiqaning aniq ritmik va melodik qonuniyatlarini kashf etdilar, va ular o‘z asboblarida (misol uchun, kithara, aulos) musiqa ijro etishdi. Rimda esa musiqaning ko‘proq amaliy jihatlari, masalan, jamoaviy bayramlarda va gladiator janglarida o‘ynash muhim edi.

3. O'rta asrlar (5–15-asrlar)

O‘rta asrlar davrida (milodiy 5–15 asrlar) diniy musiqalar rivojlandi, chunki Xristianlikning tarqalishi bilan cherkov musiqasi markaziy rol o‘ynadi. Gregorian xorlari va monastir musiqasi muhim o‘rin tutgan. Shu bilan birga, O‘rta asrlarning oxirida polyfonik musiqa (bir nechta ovozning bir vaqtda ijro etilishi) rivojlanib, musiqa yanada murakkablashdi. Ars Nova (Yangi san'at) davrida notalar va musiqa notalari tizimi shakllanib, musiqaning nazariyati va kompozitsiyasi chuqurlashdi.

4. Renessans davri (15–16-asrlar)

Renessans (15-16 asrlar) davrida musiqa yanada rivojlanib, polyfonik (ko‘p ovozli) kompozitsiyalar keng tarqaldi. Shu davrda Palestrina, Josquin des Prez, Orlando di Lasso kabi kompozitorlar o‘z asarlarida polyfoniya va ritmni yaxshi ishlatdilar. Musiqa keng jamoatchilikka taqdim etilib, musiqa teatri va orkestrlar tashkil topdi.

5. Barokko davri (17-asr)

Barokko davrida (17-asr) musiqa yanada dramatik va bezakli bo‘lib, o‘zida kuchli emotsiyalar va kontrastlarni aks ettirdi. Bu davrda oratoriyalar, kantatalar, opera va simfoniyalar rivojlandi. Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Handel, Antonio Vivaldi kabi kompozitorlar bu davrning eng mashhur vakillaridir.

6. Klassik davr (18-asr)

Klassik musiqa (18-asr) davrida simfoniyalar va kontsertlar shakllari shakllandi. Bu davrning eng yirik kompozitorlari Ludwig van Beethoven, Wolfgang Amadeus Mozart va Franz Joseph Haydn bo‘lib, ular musiqa asarlarida muhim inqilobiy o‘zgarishlar qilishdi. Klassik musiqa o‘zining aniq va tartibli tuzilishi, ko‘p ovozli va melodik strukturasi bilan ajralib turadi.

7. Romantizm davri (19-asr)

Romantizm davrida (19-asr) musiqa ko‘proq individual his-tuyg‘ularni ifodalashga qaratildi. Musiqada dramatizm, dramatik kontrastlar va ekspressivlik o‘sdi. Ushbu davrda kompozitorlar, masalan, Franz Schubert, Johannes Brahms, Pyotr Ilyich Tchaikovsky va Richard Wagner, o‘z asarlarida kuchli emotsional ta'sirlar yaratishdi. Opera va orkestr asarlari o‘zining eng yuqori darajasiga yetdi.

8. XX asr va zamonaviy musiqa

XX asrda musiqa juda ko‘p janrlarga bo‘linib ketdi. Klassik musiqa davom ettirilib, shuningdek, yangi janrlar ham paydo bo‘ldi: jaz, blues, rok, pop, elektronika va hip-hop kabi turli uslublar xalq orasida keng tarqaldi. Kompyuter texnologiyalarining rivojlanishi bilan musiqa ishlab chiqarish va ijro etish usullari ham o‘zgarib, yangi imkoniyatlar yaratildi.

9. Zamonaviy musiqa

Zamonaviy musiqa janrlari, jumladan, elektron musiqa, pop, rap, indie, rock va klassik musiqaning zamonaviy variantlari har kuni yangilanib bormoqda. Musiqa yaratish texnologiyalari, internet orqali tarqatish va musiqiy ijodning global rivojlanishi bilan musiqa sanoati jahon miqyosida kengaymoqda.

rel='nofollow'>Https://t.me/tarixi_dunyo

She'r

rel='nofollow'>Https://t.me/tarixi_dunyo

Lockheed 1201 — bu Lockheed korporatsiyasining 1950-yillarda ishlab chiqqan, ilg‘or samolyot va raketa texnologiyalari bo‘yicha sirli loyiha nomidir. Loyiha haqida aniq ma’lumotlar juda cheklangan, chunki u maxfiy bo‘lgan va rasmiy ravishda keng ommaga e’lon qilinmagan.

Ba’zi manbalarga ko‘ra, Lockheed 1201, ehtimol, aerokosmik sohada tajriba sifatida yaratilgan prototype yoki raqiblarni kuzatish, havo hujumiga qarshi mudofaa tizimlarini yaratish bo‘yicha ishlangan bir loyiha bo‘lishi mumkin. Lekin, bu loyiha haqida aniq va keng tarqalgan ma'lumotlar mavjud emas. Shuningdek, ba’zi manbalar bu nomni boshqa maxfiy loyihalar yoki ilmiy tadqiqotlar bilan bog‘lashadi.

rel='nofollow'>Https://t.me/tarixi_dunyo

Xristianlik – dunyodagi eng keng tarqalgan dinlardan biri bo‘lib, u milodning I asrida Quddusda tashkil topgan. Xristianlik Iso Masihni Xudo O‘g‘li va najotkor sifatida e'tirof etadi.

Asosiy ma'lumotlar

Payg‘ambari: Iso Masih (Nasroniylar uni Xudo O‘g‘li deb bilishadi).

Muqaddas kitobi: Injil (Bibliya), u ikki qismdan iborat:

Eski Ahd (yahudiylik bilan umumiy qism).

Yangi Ahd (Iso Masihning hayoti va ta'limotlari haqida).

Ilohiy aqidalar:

1. Uchlik (Muqaddas Uchlik): Ota (Xudo), O‘g‘il (Iso), va Muqaddas Ruh.

2. Iso Masihning o‘limi va tirilishi orqali insonlarning gunohlardan qutqarilishi.
---
Xristianlik oqimlari

1. Katoliklik:

Yetakchisi: Rim Papasi.

Markazi: Vatikan.

2. Pravoslavlik:

Sharqiy Yevropa va Gretsiyada tarqalgan.

Mustaqil patriarxlar boshqaradi.

3. Protestantlik:

XVI asrda islohot harakatlari natijasida paydo bo‘lgan.

Bir nechta yo‘nalishlarga bo‘linadi (luteranlik, baptizm, metodizm).
---
Tarixi

Tashkil topishi: Iso Masihning o‘limidan keyin uning shogirdlari tomonidan tarqatilgan.

Rasmiy din: IV asrda Rim imperiyasida rasmiy din sifatida qabul qilingan.

Dunyo bo‘yicha tarqalishi: Xristianlik hozirda Yevropa, Amerika, Afrika va Osiyoda keng tarqalgan.
---
Xristianlikning ahamiyati

Xristianlik insoniyat madaniyati, san’ati, falsafasi va qonunchiligiga katta ta’sir ko‘rsatgan. U hozirda dunyo bo‘yicha 2,4 milliarddan ortiq izdoshga ega.

rel='nofollow'>Https://t.me/tarixi_dunyo

Britaniya jangi (yoki Britaniya havo yurishi) 1940 yilning iyulidan 1941 yilning martigacha davom etgan, Ikkinchi jahon urushidagi muhim havo jangidir. Germaniya, 1940 yilda Fransiya va boshqa Yevropa davlatlarini zabt etib, Britaniyaga hujum qilishni rejalashtirdi. Germaniya o‘zining asosiy strategiyasini Britaniyani havo hujumlari orqali sindirishga qaratdi, chunki dengiz orqali invaziyalashning qiyinligi sababli havo ustunligini olish zarur edi.

Jang boshlanishi:
Germaniya aviatsiyasi, Luftwaffe, 1940 yilning iyulida Britaniyaning aviatsiya inshootlarini, radar stantsiyalarini va havo maydonlarini bombalashni boshladi. Britaniya havo kuchlari (RAF) bu hujumlarga qarshi kurashdi, ammo Luftwaffe Britaniyaning sharqiy qismidagi aviatsiya bazalarini nishonga olishni davom ettirdi.

Germaniyaning strategiyasi:
Germaniya, RAFni yo‘q qilish va Britaniya havo kuchlarini quvvatdan chiqarish maqsadida, Londondagi va boshqa yirik shaharlar, shu jumladan, sanoat hududlari va transport liniyalarini bombardimon qildi. Bu hujumlar "kruiz bombardimoni" deb ataldi, ya’ni barcha hujumlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri aholi punktlariga, shaharlarga qaratilgan edi.

RAFning qarshiligi:
Britaniya havo kuchlari o‘zining mustahkam mudofaa strategiyasini ishlab chiqqan edi. RAFning Spitfire va Hurricane samolyotlari Germaniyaning yaqinlashayotgan havo kuchlariga qarshi kuchli qarshilik ko‘rsatdi. RAFning radar tarmog‘i ham muhim rol o‘ynadi, chunki bu Germaniya havo kuchlarining harakatlarini oldindan aniqlash imkonini berdi.

Germaniya taktikasi o‘zgarishi:
Boshlanishda Germaniya RAFni yo‘q qilishga harakat qilgan bo‘lsa, keyinchalik ular Londonga va boshqa aholi joylariga qarshi ommaviy bombardimonlarga o‘tishdi. Bu esa RAFga ko‘proq vaqt berdi va Britaniya havo kuchlari jangovar holatni tikladi. Biroq, RAFning qat’iyatliligi va Germaniya aviatsiyasining yuksalib kelayotgan yo‘qotishlari Germaniyaning muvaffaqiyatini sekinlashtirdi.

Jangning yakuni:
1940 yil oxiriga kelib, Britaniya o‘zining havo ustunligini saqlab qolishga muvaffaq bo‘ldi. Luftwaffe tomonidan amalga oshirilgan hujumlarning maqsadi – Britaniyaning aviatsiya kuchlarini yo‘q qilish edi, ammo RAFning qarshiligi va Germaniyaning resurslarining kamayishi bu rejaning muvaffaqiyatsiz tugashiga olib keldi.

Natija:
Britaniya jangi Germaniyaning muvaffaqiyatsizligi bilan yakunlandi. Britaniya havo ustunligini saqlab qoldi va ularning mamlakatiga invaziyalash rejalari bekor qilindi. Bu urushdagi muhim g‘alaba, Britaniya xalqining ruhini ko‘tardi va urushning keyingi bosqichida muhim strategik afzalliklarni ta’minladi. Germaniya uchun bu jangning muvaffaqiyatsiz yakunlanishi, ularning havo kuchlarini zaiflashtirdi va keyinchalik Stalingrad va boshqa frontlarda ko‘proq muammolarni keltirib chiqardi.

rel='nofollow'>Https://t.me/tarixi_dunyo