Ассалому алайкум, Азизлар!
Мактабларда фанларни сифатли ўтилиши ва ўқувчилар томонидан мавзуларни сифатли ўзлаштириши, ёшлар орасидан Ал-Хоразмийлар, Берунийлар, Ибн Сино ва Улуғбеклар чиқиши учун қуйдаги чоралар кўрилса мақсадга эришиш учун бир қадам қўйган бўлар эдик:
1. Мактаблар сонини кўпайтир
иш керак албатта. Бунинг учун икки йўл бор. Биринчиси вилоятлардаги бўш ётган мактаб учун яроқли бўлган биноларни ХТВ тасаруфига ўтказиш керак. Уларни мактабга мослаштирилиб таъмирланиши ва ишга туширилиши керак. Бундай қилинса, ҳам маблағдан, ҳамда вақтдан ютилади. Бу дегани янги мактаб қурилиши керак эмас дегани эмас. Аксинча янги мактаблар қурилишини аҳоли ўсиш демографиясини инобатга олиб келажакдаги 5-10 йилни эмас 20-30 йилни мўлжаллаб 500 -600 кишилик эмас 2000 – 3000 ўринлик мактаблар қуриш керак. Ушбу мактаблардаги синфлар йиллар давомида бўш турмаслиги учун бўш хоналарда дурадгорлик, кулолчилик, тикувчилик, пазандачилик, хамширалик, компьютерда дастурлаш, робототехника, фото ва видео монтаж, чет тилларини ўқитиш, фанлардан репетиторлик, шахмат шашка тўгараклари, мусиқа ва рақс тўгараклари, рассомчилик тўгаракларини ташкил қилиш мумкин. Бу эса қўшимча равишда мактаб фондига оз бўлса ҳам маблағ ҳам келтириб туради. Ўқувчилар сони ортган сайин бу хоналар қайтариб олинади. Тўгараклар очган тадбиркорга эса ўқув маркази очиш учун қисман бўлса ҳам маблағ йиғиб олиш учун фурсат яратиб берилган бўлади.
2. Янги хусусий мактаб қурмоқчи бўлган тадбиркорларни 10 йилга ҳамма солиқлардан озод қилиш керак.
3. Ўрта маълумот олиш 11 йиллик эмас 10 йиллик қилиб белгиланиши керак. Шунга яраша мактаб дастури тузилиши керак. Албатта бу таклифга қарши чиқувчилар кўп бўлиши мумкин, аммо шундай қилинса мактабларда қисман синфлар бўшайди.
4. 9-10 синф ўқувчилари учун кечки мактабларни ташкиллаштириш керак. Истаган ўқувчи кундизи истаган кечки мактабда ўқиш имкониятини бериш керак. Бу ҳам кундиз куни мактабларда синф хоналарини қисман бўлса ҳам бўшатади ва синфдаги ўқувчилар сонини камайтиради. Яна кечки мактабларда ўқийдиган ўқувчилар кундиз куни ота оналарига қарашиши мумкин, меҳнат қилиб пул топиши мумкин. Меҳнат кодексида 14 ёшдан бошлаб ота ва онасининг рухсати билан оғир бўлмаган ишларда болларнинг меҳнат қилишига рухсат берилган.
5. Кўпқаватли янги уй жой қураётган тадбиркорларга қурилиш учун ер ажратилаётганда мактаб, МТМ ва поликлиника қуриш учун ҳам ер ажратилиши ва ушбу биноларни қурилиши шарт қилиб рухсат берилиши ва назорат қилиниши кеарак.
6. Устозларни ойлик маошини тезроқ ошириш керак. Штатлар сонини ва дарс соатларини камайтирмаслик керак. Аксинча устозлар сонини ошириб бориш эвазига рақобатни кучайтириш керак. Мактабларда замонавий техника ва технологиялардан фойдаланишни актив жорий қилиш керак. Буни амалга оширилишига тўсқинлик қилаётган директор ва ўқитувчиларни алмаштириш керак. Янги инавацион ғояларни қўллаган устозларга 20 – 30 миллион эмас, 20 - 30 минг доллар мукофот пули берилиши керак. Коррупцияга йўл қўйилмаслиги учун номзодларни дарс бериувчи синфхонасига интернетга уланган сифатли овозли камералар ўрнатилиб номзодларни 1 йил аввалдан истаган киши интернет орқали дарс жараёнини кўриб эшита оладиган тизимни яратиш керак. Бунинг учун
kundalik.com сайтидан фойдаланса бўлади. 1 йилдан кейин эса номзодларни ҳалқни ўзи 1 йил давомида қўйган баҳосига қараб мукофотга лойиқларини мукофотлаш керак. Давлат танлов жараёнига аралашмаслиги керак.
7. 6 синфдан бошлаб аъло баҳоларга ўқиб олтин ва кумуш медалларга сазовор бўлган ўқувчилар учун ҳам олийгоҳларга имтиҳон топшириш вақтида имтиёзлар берилиши керак.