![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg width="640" height="640" style="background-color:%2344badc;font-family:Nunito,sans-serif" viewBox="0 0 100 100" preserveAspectRatio="xMidYMid meet" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg">
<text font-size="30" x="50%" y="50%" dy="5" fill="white" dominant-baseline="middle" text-anchor="middle">ZH</text>
</svg>)
Marketing va axloq. Shunaqasi ham bo‘ladimi?👀
Juda ko‘pchilikdan “marketing yolg‘on va manipulyatsiya ustiga qurilgan” degan fikrni eshitganman. Aslida ham shundaymi?
Men bu holatni pichoqqa o‘xshataman, u qassobni qo‘lida bo‘lsa yaxshi, lekin qotilni qo‘liga tushsa odam o‘ldiradi. Bu yerda savol marketingdan kim foydalanayotganida. Agar marketolog va biznes egasini axloqi, qadriyatlari bo‘lsa yaxshi, agar maqsad faqatgina tezroq sotib pul qilish bo‘lsa bu yomon.
Hozirgi kunda G‘arbda ham bu muammo ancha muhokama qilinadigan bo‘ldi. 1970-yillarda “Ethical marketing” tushunchasi paydo bo‘lgan va o‘ziga ancha tarafdorlar yig‘ib ulgurgan.
Chris Arnold kitobida yozadi:
Mahsulotni sotsam bo‘ldi, qolgani muhim emas degan prinsip bilan qilinayotgan marketing kampaniyalariga ko‘p ko‘zimiz tushadi. Ayollar tanasidan e’tiborni tortish uchun foydalanish, mahsulotda yo‘q narsani bordek ko‘rsatish, shkaf ichidan chiqayotgan odamlardan reklama olish, “kotta bola”, “muvaffaqiyatli” bo‘lish modasi. Bularning hammasi ko‘p hollarda odamlarda xarid bo‘yicha noto‘g‘ri qarorlarga olib keladi va ularning qarz, kredit (ribo) domiga botishiga sabab bo‘ladi.
Bu hozirgi voqeligimiz. Bu yomonmi yoki yaxshi? Albatta insonlarning yashash sifati oshgani yaxshi, lekin nimani hisobiga? Agar ortib borayotgan kredit, qarzlar hisobiga bo‘lsa, yaxshi emas, chunki bu narsa bora bora iqtisodiyotni yeb bitiradi. Ana shu sababdan giperiste’molga qaramlikni kamaytirish uchun axloq asosiga qurilgan marketing kampaniyalari g‘oyasi hozirgi kunda dolzarblashib boryapti.
Manba: Mirzo Qodirov blogi
@zoyirhafizmarketolog
Telegram | Shaxsiy blog | Instagram | Facebook | Twitter
Juda ko‘pchilikdan “marketing yolg‘on va manipulyatsiya ustiga qurilgan” degan fikrni eshitganman. Aslida ham shundaymi?
Men bu holatni pichoqqa o‘xshataman, u qassobni qo‘lida bo‘lsa yaxshi, lekin qotilni qo‘liga tushsa odam o‘ldiradi. Bu yerda savol marketingdan kim foydalanayotganida. Agar marketolog va biznes egasini axloqi, qadriyatlari bo‘lsa yaxshi, agar maqsad faqatgina tezroq sotib pul qilish bo‘lsa bu yomon.
Hozirgi kunda G‘arbda ham bu muammo ancha muhokama qilinadigan bo‘ldi. 1970-yillarda “Ethical marketing” tushunchasi paydo bo‘lgan va o‘ziga ancha tarafdorlar yig‘ib ulgurgan.
Chris Arnold kitobida yozadi:
“Giperiste’mol G‘arbning odatiga aylandi va, afsuski, boshqa mamlakatlarga ham tarqalib bormoqda. Buyuk Britaniya, Yevropa va Amerika iste’mol quliga aylanib ulgurishdi. Biz xaridlar maqsadida yashayapmiz, bunga yangi savdo komplekslarining ochilishi, internet va reklama kampaniyalari sabab bo‘lmoqda va ular bizni kasod bo‘lgunimizga qadar xarid qilishga undayapti. Bizni eng texnologik, eksklyuziv tovarlarni xarid qilishga, o‘zimizni mashhur insonlardek tutishga, ulardek yashashga targ‘ib qilishmoqda va baxtimizga kreditlar borki, biz bu narsani eplay olyapmiz. Hozirgi dunyomiz atigi 60 yil avval bo‘lgan urushdan keyingi davrdan ancha farq qiladi.”
Mahsulotni sotsam bo‘ldi, qolgani muhim emas degan prinsip bilan qilinayotgan marketing kampaniyalariga ko‘p ko‘zimiz tushadi. Ayollar tanasidan e’tiborni tortish uchun foydalanish, mahsulotda yo‘q narsani bordek ko‘rsatish, shkaf ichidan chiqayotgan odamlardan reklama olish, “kotta bola”, “muvaffaqiyatli” bo‘lish modasi. Bularning hammasi ko‘p hollarda odamlarda xarid bo‘yicha noto‘g‘ri qarorlarga olib keladi va ularning qarz, kredit (ribo) domiga botishiga sabab bo‘ladi.
Bu hozirgi voqeligimiz. Bu yomonmi yoki yaxshi? Albatta insonlarning yashash sifati oshgani yaxshi, lekin nimani hisobiga? Agar ortib borayotgan kredit, qarzlar hisobiga bo‘lsa, yaxshi emas, chunki bu narsa bora bora iqtisodiyotni yeb bitiradi. Ana shu sababdan giperiste’molga qaramlikni kamaytirish uchun axloq asosiga qurilgan marketing kampaniyalari g‘oyasi hozirgi kunda dolzarblashib boryapti.
Manba: Mirzo Qodirov blogi
@zoyirhafizmarketolog
Telegram | Shaxsiy blog | Instagram | Facebook | Twitter