Jahongir Zokhidov - Blog

Chomilishni bizdan o'rgangan yevropaliklardan nima o'rganyabmiz

Ha, ha noto'g'ri eshitmadingiz, g'usl qilish islom dini bilan butun dunyoga yoyilgan.
Cho‘milish, ya'ni hammomlar va toza bo‘lish san'ati, Yevropada paydo bo‘lgan emas. Bu madaniyatning asoslari asosan musulmonlardan olingan va ular orasida uzun tarixiy an'analar mavjud. Tarixiy faktlarga asoslanib, musulmonlar cho‘milish va gigiena sohasida nafaqat o‘z madaniyatlarini rivojlantirgan, balki Yevropa madaniyatiga ham katta ta’sir ko‘rsatgan.

1. Islomiy Hammomlar (Buvetlar):
Islomni qabul qilgan xalqlar gigiena va tozalikka juda katta e'tibor berishgan. Islomda tozalikni e'tiqodning bir qismi sifatida ko‘rishadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Tozalik imondandir” deganlar. Shuning uchun, musulmonlar o‘z uylarida, masjidlarida va jamoat joylarida hammomlar (buvetlar)ni tashkil qilishgan. Ushbu hammomlar nafaqat tozalash jarayonlari, balki ijtimoiy muloqot va madaniy hayotning ajralmas qismi bo‘lgan.

2. Ar-Rusafiy va Hammomlar Tarixi:
Misr, Suriya, Ispaniya va boshqa islomiy hududlarda hammomlar xalqning kundalik hayotining bir qismi bo‘lib kelgan. Ispaniyada “Alhambra” va “Alcázar” kabi islomiy arxitektura yodgorliklarida yirik hammomlar qurilgan. Bu hammmomlar nafaqat tozalikni ta’minlash, balki ijtimoiy hayotda muhim rol o‘ynagan.

3. Yevropada Hammomlar Madaniyati:
XIII asrga kelib, Yevropa o‘rta asrlarida toza bo‘lish madaniyati paydo bo'la boshladi va yevropaliklar cho‘milishning asosiy yo‘nalishini musulmonlardan o‘rganishga majbur bo‘ldilar. Xususan, Andalusiya (Ispaniya)da islomning mavjudligi davrida yevropaliklar musulmonlardan hammomlarni o‘rganganlar. Ar-Rusafiy va boshqa musulmon shaharlaridagi hammomlar, ayniqsa, ispanlar tomonidan ko‘pchilikka tanilgan va o‘rganilgan.

4. Muslimlar va Yevropaliklar o‘rtasidagi Madaniy Ta’sir:
XII asrda islom sivilizatsiyasi Yevropaga ulkan ta’sir o‘tkazdi. Yevropaliklar nafaqat ilm-fan va falsafada, balki kundalik hayotda ham musulmonlardan o‘rgandilar. Ular asosan hammomlar va gigiena sohasida musulmonlarning ilg‘or amaliyotlarini o‘z hayotlariga tadbiq etdilar.

Xattoki musulmon lashkarlar orasiga yevropalik josuslar kirib olsa tezda topib olishar ekan. Yevropaliklar qanday bilib olasizlar bunday tez deb so'rashsa sizlarning hidingizdan tezda topib olamiz deyishgan ekan.

Endi shunday biz chomilishni o'rgatgan yevropaliklar endi bizga qanday yashashni o'rgatmoqda. Qanday kiyinishni o'rgatmoqda. Biz nimalarni o'rgayabmiz va kimlardan?

Sog'lom aql egasi ozgina tafakkur qilishi kerakmi deyman?

@JahongirZoxidov

O'zbek = Ovqat

O'zbek deganda ovqatni tushunadigan bo'lib qolyapman. To'y bo'lsa ham osh, a'za bo'lsa ham osh. Do'stlar yig'ilsa ham osh, mehmon kelsa ham osh.

Dunyo bo'yicha noto'g'ri ovqatlanish tufayli o'lim holati eng ko'p qayd etilgan davlat qaysi? Topdingiz. Albatta, O'zbekiston.

Chunki yoshlikdan qornimiz to'ysa ham yeb qo'y oxirigacha deb qo'yishmaydi. Mehmonga borsangiz, qo'yarda qo'ymay ovqat yedirishadi. Olmasangiz xafa bo'lishadi (lekin noto'g'ri ovqatlanishdan o'tib qolsangiz ham xafa bo'lishsa kerak). Yoki tekin ekan deb o'zingiz bo'kkancha yeysiz.

Bizda mezmonning obro'si u yedirgan ovqat bilan o'lchanadi. Bu holat to'xtamas ekan ahvolimiz tang.

Eng yomoni, eng katta kaloriyali, hazm bo'lishi qiyin ovqatlarni biz aynan kechqurun yeymiz. Kechqurun yeyilgan bunday kuchli ovqatlar bizni "o'ldiradi".

O‘zbeklarda ko‘p ovqatlarga tuz va shakar haddan tashqari ko‘p qo‘shiladi. Bu esa yurak kasalliklari va qon bosimi muammolarini keltirib chiqaradi. Yurak qon-tomir kasalliklari bo'yicha ancha yuqori o'rindaligimizning sababi ham shu.

Endi biz yoshligimizda aytilgan katta-katta ye, men sendayligimda bir qozon ovqatni o'zim yeganman, degan cho'pchaklarni yig'ishtirib, farzandlarimizni katta-katta emas, to'g'ri-to'g'ri, sog'lom ovqatlan deb o'stirmog'imiz kerak. Bu narsani allaqachon vaqti kelgan!

@JahongirZoxidov

Rizqimiz yozilgan

Bir kafe egasi bilan gaplashib qoldim. Kafesida odam juda kam. Mijozlar bir kelsa, qayta kelmaydigan. U aytyapti: "Men sababini qilaman, rizqimni Alloh beradi".

Qanday sababini qilasiz deb so'radim. U esa: "Shu ertalab kelib, eshikni ochishim bu sababini qilishim", deydi.

To'g'ri, bu ham sababi, lekin eng oddiy sabab. Siz qo'lingizdan kelgan barcha sabablarni qilishingiz kerak. Masalan, kafechi taomlarining sifatini tekshirib, uni yaxshilashi ham bir sabab.

Kafeni ozoda tutishi ham bir sababini qilgani bo'ladi. Tashqariga bitta reklama ilib qo'yishi ham bir sababi bo'ladi.
Kelgan mijozlardan izoh so'rash, kamchliklarini bilish va ularni to'g'irlash, har xil aksiyalar qilishi, sadaqa berish ham bir sababi bo'lishi mumkin.

Xullas, sanaydigan bo'lsa sabablari ko'p.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar:

“Tavakkul qilganda, o‘z ishlaringni, sabablarini amalga oshir, lekin oxir-oqibatda Allohga ishon. Bir kishi, masalan, otini bog‘lab qo‘yib, Allohdan saqlanishni kutmasa, qanday bo‘lar edi?” Termiziy rivoyati.

Bu yerda ham sabablarini amalga oshir deyilmoqda. Qo'limizdan kelgan bor sabablarini qilaylik-da, keyin Allohga taslim bo'lib, ungagina tavakkul qilaylik. Zero, sabablarini qilib boshqa din egalari natijalarga erishmoqdalar.

@JahongirZoxidov

Qiladigan ishi aniq odam dangasa bo'lmaydi.

Har kungi qiladigan ishlari aniq, soati nechida, qanday qilinishi yozilgan odamning dangasalik qilishi qiyin.

Shuning uchun ham biz maqsadlarni maydalab tashlab kunlik qilinadigan odatlarga bo'lib oldik. Bu esa bizga har kuni qilishimiz kerak bo'lgan ishlar ro'yxatini aniq qilib beradi.

Dangasalik mavjud bo'lmagan narsa. Aslida, biz nima qilishni bilmaganimiz uchun hech narsa qilmaymiz.

Qiladigan ish aniq bo'lib turib, uni ortga surish esa prokastinatsiya - boshqa kasallik. Uning davosi aniq bir muhlat qo'yishdir.

Bizning kunlik odatlarimizda bu kunning oxirigacha qilish bilan bo'ladi.

Kunni buguningizni rejalalashtirishdan boshlang, dangasalikni unutasiz.

@JahongirZoxidov

Kechagi tadbirning qisqacha mazmuni

Maqsadini qog'ozga tushiradigan insonlar yozmaganlarga qaraganda 44% ko'proq maqsadiga erishadi.
Maqsad qo'yish dangasalikni yengishga yordam beradi.

Maqsadlarni S.M.A.R.T usulda, ya'ni aniq, o'lchasa bo'ladigan, erishsa bo'ladigan, o'zingizga bog'liq va vaqt bilan chegaralangan qilib qo'ying.

Masalan, ko'proq kitob o'qiyman emas, yil oxirigacha 20 ta kitob o'qib tugatgan bo'laman, deb yozing.

Maqsadlarni yozib devorga, ko'rinadigan joyga ilib qoying. Maqsad qo'ygandan keyin uni oylarga, haftalarga va kunlarga bo'lib oling.

Kunlarga bo'lgandan keyin har kuni qiladigan odatlaringiz paydo bo'ladi.

Xuddi shu usulni barcha maqsadlaringizga qilsangiz, sizda maqsadlaringiz soniga teng odatlar paydo bo'ladi.

10 ta maqsadingiz bo'lsa, endi sizda har kuni 10 ta qilishingiz shart bo'lgan odat bo'ladi. Shu odatlarni to'liq bajarsangiz, o'sha kunda g'alaba qilgan bo'lasiz.

Kunlik odatlaringiz eng minimum - charchaganda, bosh og'riganda, kasal bo'lganda ham qila oladigan darajada oson, odam eshitsa kuladigan darajada oson bo'lsin. Lekin motivatsiyaga to'lgan kunlaringiz ko'proq qilishingiz ham kerak.

Har bir kunni g'alaba qilib yil oxirigacha maqsadingizga erishing.

Har kungi odatlarni kalendar tutib, uni devorga ilib qoying. Unga bajarganingizni belgilab boring. Asosiysi, zanjirni uzmaslikka harakat qiling.

Bu mavzuni 2025-yil 31-dekabrda qayta gaplashamiz.

@JahongirZoxidov

2025-Yilda Jony Academy o'quv markazimiz sarhisob videosi👇👇👇

https://youtube.com/watch?v=_KviHdeob04&feature=shared

Shaxmatdan Chess.com

✅1. Puzzle - 3533 reyting bilan dunyo boyicha top 0.03% ga kirdim - Soddaroq qilib aytganda 9 milliontadan oshiq shaxmatchidan oldinda ekanman
✅2. Rapid - 2041 reyting bilan dunyo bo'yicha top 0.03% ga kirdim - Soddaroq qilib aytgada 80 milliontada oshiq shaxmatchidan oldinda ekanman
✅3. Blitsda - 1433 - bunga ancha bor hali

4️⃣20ta kitob o'qiyman bu yilga degan edim. 40ta bo'libdi

$100M offers - Marketingda qanday qilib kuchli taklif berish haqida
$100M Leads - Marketingda qanday qilib ko'proq mijoz jalb qilish haqida
Do'st orttirish odamlarga tasir qilish - Odamlar bilan tezroq chiqishib ketish, ularning ko'ngliga yo'l topish haqida
Saodat asri qissalari (hamma qismi) - Payg'ambarimiz Muhammad S.A.V ning tug'ilganlaridan boshlab to vafotigacha bo'lgan voqealar
Can’t Hurt me - Tana jismonan chegarasiga kelganda yana shuncha yo'lni ong bilan bosib o'tish haqida
The One Thing - Bitta narsa orqasidan qattiq tushib shunga erishib keyin boshqasiga o'tish haqida, multitasking yaxshi emasligi haqida
Sarafan Marketing - odamlar og'izdan o'gizga o'tkizib sizni reklama qilishlarini yo'llari haqida
Pul oqimi kvadranti - Hayotdangi pul topish yo'li tomonla 4 toifa insonlar haqida,
Iymon - Har qanday musulmon birinchi o'qishi kerak bo'lgan kitob
G’oliblar Qonuni - G'olib insonlardagi umumiy hislatlar haqida
Pul Alifbosi - Pulni boshqarish ilmi haqida boshlang'ich tushunchalarni bola tilida hikoya qilib bergan
Alvido Vatan - O'zbek xalqi qanday qilib sovet bosqinidan keyin ongsizlashtirilganligi haqida
Morrining Seshanba darslari - O'limiga yaqin qolgan insondan olinadigan darslar va uning hissiyotlari
Ilm olish sirlari - ilm sizga yuqishi uchun qilinishi kerak bo'lgan ishlar
Bir umrlik mijozlar - mijozlarga qanday xizmat ko'rsatish kerakligi shunda ular sizga butun umr mijozlarga aylanishi haqida
E-myth - Mutaxasis qanday qilib tadbirkorga aylanishi kerakligini chiroyli hikoya bilan tushuntirib qo'ygan (O'qituvchi o'quv markaz ochsa qog'ozda tadbirkor, lekin haqiqiy tadbirkor bo'lishiga hali ancha bor)
Fastline millionare - Hayotdagi 3 xil yo'l va millionerlikka tez chiqadigan yo'lni keltirib bergan
Ulamolar nazdida vaqtning qadri - Vaqtingizni bekor o'tkazayotganligingizda o'qisangiz buni o'qib uyalib yer tagiga kirib ketasiz
Pulning onasini bilasizmi? - Pul haqidagi to'g'ri tushunchalarni bergan. Kambag'allarcha fikrlash qanday bo'lishini ochib bergan
Qadamma-qadam tizimlashtirish - Korxonada tizim qanday qurish kerakligini o'rgatgan
Psychology of money - Pulga qanday yondoshish kerakligini o'rgatgan kitob
uchdan keyin kech - Bolani uch yoshgacha erta ta'lim berish haqida
the almanack of naval ravikant - Naval Ravikant maslahat va o'gitlarini bitta qilib yozilgan kitob
limitless - O'rganish bo'yicha ekspertdan o'rganish haqida kitob
mindset - Ikki xil dunyoqarashga insonlar o'rtasidagi farqlar va chiqishi mumkin bo'lgan muammolar
Ijtimoiy odoblar - qanchalik odobsizligingizni tushuntirib qo'yadigan kitob
men - nafsingizni o'zingizga tanishtirib qo'yadigan kitob
thirty million words - Kambag'al va boy oiladagi tarbiyada farqlar yaqqol namoyon ko'rsatilgan 20 yillik tadqiqotlarga asoslangan kitob
finlandiya ta'lim mo'jizasi - Finlandiya ta'limini ichidan yoritib bergan ustoz yozgan kitob
Kaizen Strategiyasi - kichik lekin doimiy yaxshilashlar olib keladigan katta natijalar haqida kitob
Good boss, bad boss - yaxshi va yomon rahbar farqlari bo'yicha kitob
Halol Luqma - halol luqmaning muhimligi va uning ta'siri haqidagi hikoya
millioner kabi fikrlang - boylar va kambag'allarning fikrlashidagi farqlar yoritib berilgan kitob
Solih Farzand - solih farzand tarbiya qilish bo'yicha qo'llanma
G'ayrioddiy ong mo'jizalari - Ongingizning siz bilmagan kuchi haqida ilmiy faktlarga asoslangan kitob
Rasulullohning ta'limdagi uslublari - Paygambarimizning ta'limdagi uslublarini ciroyli tarzda yoritib bergan kitob
Atom Odatlar - dangasalikni yengish bo'yicha eng zo'r qo'llanmalardan biri