ادب و حکمت

ازحکمت های حضرت امام باقرعلیه السّلام

قال الامامُ بالحقّ ابی جعفرمحمّدبن علیّ الباقرفی بیانِ انّ الصّفاتِ التی یثبتها الانسان له [الی الحقّ] انّما هی حسبُ فهمه وقدروهمه کلام رشیق انیق، وهو :کلّما میزتموه باوهامِکم فی ادقِّ معانیه فهومخلوق مصنوع مثلکم مردودالیکم ،ولعلّ النّملَ الصغار یتوهّم انّ لله تعالی زُبانیتینِ فانّ ذلک کمالها وتتوهّمُ انّ عدمَها نقصان لمن لایتّصف بهما وهکذا حالُ العقلاءِ فیما یصفونَ اللهَ تعالی به .

للشیخ محمّد بن علیّ الخاتون

صفاتت واجب آمد همچوذاتت
کجا ممکن کند درکِ صفاتت
صفاتت را چوذاتت نیست مانند
که دانش ناخنی دروی کند بند
درامثال این چنین آمد که موری
فکندی درسرازتوحید شوری
که ایزدرا به فرقِ سر دوشاخ است
که هریک زینتِ صددشت وکاخ است
زحدسِ ثاقب و از بینشِ صاف
کشاند طعمِ قندازقلّه قاف
زرنگش جمله موران رنگ گیرند
زبذلش جمله خرمنها پذیرند
تواند هفت دریا را بریدن
شکرزاری به مویی درکشیدن
هرآن درّی که درتوحید سُفتی
قیاس آن زخود کردی وگفتی
روان گفتندش ای فرزانهء عشق
چرایی این چنین بیگانهء عشق
هرآن وصفی که کردی وصفِ موراست
تورا دروصفِ ایزد دیده کوراست
نه جسم است ونه جسمانی نه جوهر
حکیم است و علیم است وسخن ور
بگفتا هرکه را علم است وحکمت
نخواهد ازکسی برتر زقدرت
زاعمی صورت مانی نخواهد
زمورِره سلیمانی نخواهد
مراخود ظرفِ دانش بیش ازین نیست
به چشمِ بینشم حسنی جزاین نیست
زمن گربیش ازین بودش ارادت
عطاکردی دل ودانش زیادت
بساکین معرفتها درکمالش
همه یکسان بود پیشِ جلالش
کمالِ دانش ما جمله یک سر
بود بادانشِ آن مور یک سر

مجموعه خطی کلمات علیّه غرّا وجنگ نظم ونثر به شمارهء ۸۶۷۷۲

مرحومِ علّامه محمد تقی جعفری دراین معنی می فرمایند :

مور ضعيف و ناتوان چون شكل يزداني كشد 
بي شك به شكل مورچه، با شاخ حيواني كشد 
مغز شبان هم نقشه موسي بن عمراني كشد 
در فكر ماني گر فتد، در صورت ماني كشد


ترجمهء حدیث شریف :

هر آنچه که شما آن را بازشناسی می کنید در اوهام خودتان در دقیقترین معانی اش ، مخلوق و مصنوعی است مثل خودتان ؛ که به خودتان باز می گردد. چه بسا مورچه ی ریز ، خیال می کند که همانا برای خداوند متعال نیز دو تا شاخک است. چرا که شاخک داشتن کمال خودش است و خیال می کند که شاخک نداشتن نقصان است برای آنکه شاخک ندارد. حالِ عقلا نیز در توصیف خداوند متعال به همین گونه است. »


🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

مانداریم از رضایِ حق گله
عارناید شیررا از سلسله
*

رشته‌ای بر گردنم افکنده دوست
تار و پودش از محبت‎های اوست
گه به کوفه گه به شامم می برد
می کشد هرجا که خاطرخواه اوست

باتوجّه به قطعه شعر زیر اززبان اسرایِ کربلا سروده شده وبسیارمناسب است .

رشته‌ای بر گردنم افکنده دوست
تار و پودش از محبت‎های اوست
رشته بر گردن نه از بی مهری است
رشته‎ی عشق است و بر گردن نکوست
گه به مسجد می‌کشد گه سوی دیر
می کشد آن جا که خاطرخواه ِ اوست

🌾🍃🍃@madihehvamarsiah

✍ اَبیاتی که مِصرعِ دوم آنها معروف تر است و به عنوان ضرب المَثَل استفاده می شود.👇👇

🍀 گر دایره‌ی کوزه ز گوهر سازند
از کوزه همان بُرون تَراود که در اوست
( بابا افضل )

🍀 با سِیَه دل چه سود گفتنِ وَعظ
نرود میخِ آهنین در سنگ
( سعدی)

🍀 هر دَم که دل به عشق دهی ، خوش دَمی بود
در کار خیر حاجتِ هیچ استخاره نیست
( حافظ)

🍀 چنین است رَسمِ سَرایِ درشت
گهی پشت به زین و گهی زین به پشت
( فردوسی )

🍀 امیدوار بُوَد آدمی به خیر کسان
مرا به خیر تو امید نیست ، شر مرسان
( سعدی)

🍀 صوفی نشود صافی ، تا در نکشد جامی
بسیار سفر باید ، تا پخته شود خامی
( سعدی )

🍀 در تَنگنای حیرتم از نخوت رقیب
یارب !
مباد آن که گدا معتبر شود
( حافظ)

🍀 در مَحفلِ خود راه مَدِه همچو مَنی را
افسرده ‌دل ، افسرده کند انجمنی را
( قائم مقام )

🍀 مَرو به هند و بیا با خدای خویش بساز
به هر کجا که روی ، آسمان همین رنگ است
( عليرضا جلالی )

🍀 خلوت دل نیست جای صحبت اضداد
دیو چو بیرون رود فرشته در آید

( حافظ)
🍀 زلیخا مُرد از این حسرت که یوسف گشته زندانی ؛
چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی
( صائب اصفهانی )

🍀 زلیخا گفتن و یوسف شنیدن
شنیدن کی بُوَد مانند دیدن
( عطار )