عاطفه اسدی

پنج ژنرال عالی‌رتبه‌ی نظامی دوران پینوشه، در زندانی در حاشیه‌ی کوه‌های آند دوران محکومیتشان را می‌گذرانند؛ زندانی مجلل که به همه‌چیز شبیه است الّا زندان. یک قفس طلایی با تمام امکانات! یک روز بنا به دلایلی، تصمیم به انتقال آن‌ها به یک زندان معمولی گرفته می‌شود‌. اما چه کسی جرأت دارد این پیرمردهای خونخوار را از این کاخ مجلل بکشد بیرون؟ آن‌ها هنوز برای همه، از جمله رئیس زندان، نگهبانان و سربازان، ترسناکند و و کمتر کسی جرأت مخالفت با آن‌ها را دارد. تصورش هم ترسناک است که دیکتاتورها حتی بعد از سقوط، باز هم قدرتمند باشند!

اگر با فضای رمان‌های یوسا آشنایی داشته باشید، به نظرم Prison in the Andes محصول ۲۰۲۳ تقریباً در همان حال و هوا اتفاق می‌افتد. گویی به تصویر کشیدن یک کتاب متعلق به ادبیات آمریکای لاتین است؛ همان پس‌زمینه‌ی سیاسی، همان شبح‌های نامرئی ترس و تهدید در فضا و همان شیوه‌ی نفوذ کردن به یکی‌یکی شخصیت‌ها. یک لایه از وحشت و حس وقوع فاجعه در هر لحظه، روی تمام فیلم کشیده شده. اتمسفر فیلم، مرموز است و ترس، در تمام لحظه‌های آن می‌رود زیر پوست مخاطب‌.

به نظرم «فیلیپه کارمونا»، کارگردان جوان شیلیایی، در اولین فیلم بلندش تجربه‌ی موفقی داشته؛ هرچند که فیلم چیزهایی هنوز کم دارد. مثلاً روایت فرعی مربوط به یک سرباز که نقش مهمی در پیش بردن داستان دارد، خوب از کار درنیامده و مبهم است یا خیلی جاها داستان از ریتم می‌افتد و تعلیق تبدیل به سکون می‌شود. اما فیلم، در مجموع تلخ است و تکان‌دهنده، و خشونت در آن چه در سطح تصویر و چه در سطح کلام، آزاردهنده است؛ و البته کاملاً ملموس و باورپذیر، وقتی که قصاب‌های پینوشه، با جزئیات و لذت، با یکدیگر از شکنجه‌هایی که روی دیگران انجام داده‌اند حرف می‌زنند، وقتی هنوز به پینوشه و آرمان‌هایش باور دارند و وقتی با قاطعیت می‌گویند که از آن‌همه خون روی دستشان، هرگز پشیمان نیستند...

«می‌دونی چیه؟ من یه مرد سرسختم؛ یه نظامی به‌تمام‌معنا. رفتن از اینجا به تخمم هم نیست. می‌خوام با اون بالایی‌ها تسویه‌حساب کنم. من کابوس می‌بینم. البته که باید ببینم. حقمه. ولی می‌خوام یه چیزی رو بهت بگم. اگه دوباره مجبور به انجام اون کارها بشم، یه ثانیه هم وقتو تلف نمی‌کنم. همه‌شونو انجام می‌دم. همه‌شونو! می‌دونم که دستام به خون آلوده‌ست، ولی بازم انجامش می‌دم!»

فیلم را برای تماشا پیشنهاد می‌کنم. اگر با عنوان انگلیسی‌اش آن را پیدا نکردید، Penal Cordillera را سرچ کنید.

@atefeasadi2

چشمای سیاه من
این منظره‌ی غمگین
وقتی ریملم آروم
با گریه میاد پایین

هر کوچه‌ یه بن‌بسته
هر پنجره، دیواره
این زندگی از زندون
میله‌هاشو کم داره

بیزاره ازم آیْنه
از این زن تکراری
از شاغلِ کدبانو!
از قرض و بدهکاری

سنگین شده چن وقته
این حلقه توو انگشتم
من رؤیاهامو وقتی
گفتم «بله»، می‌کشتم

گاهی تن غمگینش
می‌شینه روی تختم
از من که چشام خیسه
می‌پرسه که خوشبختم؟

می‌دونه خودش، واسه‌م
خوشبختی فقط حرفه
هرجوری که بشماریم
این عشق، نمی‌صرفه!

من، آدمک کوکی
رو صندلی می‌شینم
خیره به یه مانیتور
رؤیایی نمی‌بینم

هر روز همه‌ی فکرم
توو پول و رقم بوده
توو‌ چایی صبحونه
حل کردن غم بوده

خسته شدم از تکرار
از گریه با هر چیزی
از قسطای ماهانه‌
انتظارِ خونریزی

زندگیم یه مرکز توو
سرگیجه‌ی‌ پرگاره
من، له‌شده‌ توو مترو
اون، هر شبو شبکاره

گاهی تن غمگینش
می‌شینه روی تختم
از من که چشام خیسه
می‌پرسه که خوشبختم؟

می‌دونه خودش، واسه‌م
خوشبختی فقط حرفه
هرجوری که بشماریم
این عشق، نمی‌صرفه!

عاطفه اسدی
@atefeasadi2

چه فکرایی می‌چرخه توو جمجمه‌ش؟
برم با یه متّه سراغ سرش؟
هزار جور نوشتم ازش، خط زدم
بازم خونیه قصّه‌مون آخرش!

یه روزایی خوبم، یه روزایی ‌‌ام
همه‌ فکرای توو سرم قرمزه
دووم داشتنِ اعتمادم بهش
روی مرزِ «هر لحظه» و «هرگزه»

سرِ پام، ولی از درون پاره‌ام
مث بی‌صدا پوست‌کنده‌شدن
مث خوردن سر به سقف اتاق
توو یه حجم بسته، پرنده شدن

مث آیْنه بعد از دو تا مشت، باز
داره اعتمادم ترک می‌خوره
دل از هر مسیری بره، آخرش
دوباره به دیوار شک می‌خوره

یه عمری توو چشمام نگا کرد و گفت:
«بهت راست می‌گم!» نگفتش ولی!
بذارم روی ماشه انگشتمو؟
ببندم تنش رو به یه صندلی؟

یه ابرم سر راهِ باد شدید
من اون ثانیه قبل یه صاعقه‌م
یه آدمکش احتمالی، ولی
فقط تا همین لحظه، بی‌‌سابقه‌م!

شبیه یه طوفان توو اردیبهشت
همه‌چی رو از دم، به‌هم می‌زنم
می‌بوسم لباشو، ولی قبل از اون
جای رژ به لب‌هام سم می‌زنم

مث آیْنه بعد از دو تا مشت، باز
داره اعتمادم ترک می‌خوره
دل از هر مسیری بره، آخرش
دوباره به دیوار شک می‌خوره

عاطفه اسدی
@atefeasadi2