شاملو، ققنوس زبان پارسی
مستندی دربارۀ احمد شاملو، در زادروز او.
احمد شاملو میگوید: «هدف شعر تغییر بنیادی جهان است و درست به همین دلیل است که هر حکومتی به خود حق میدهد شاعر را عنصری ناباب و خطرناک تلقی کند.»
در مستندی که بهمن مقصودلو با عنوان «احمد شاملو: بزرگ شاعر آزادی» (1999) ساخته است، وقتی از عباس کیارستمی میپرسند نظرش را دربارۀ شاملو بگوید، پاسخ جالبی میدهد؛ او میگوید: «شاملو هیچگاه در مورد نیما که استادش بود نظر نمیداد زیرا این را اهانت به مقام استادش میدانست؛ من هم در مورد شاملو نظری نمیتوانم بدهم زیرا این اسائۀ ادب به مقام اوست و به جای آن شعری از شاملو میخوانم» (نقل به مضمون).
کیارستمی این شعر را میخواند:
«هرگز از مرگ نهراسیدهام
اگر چه دستانش از ابتذال
شکننده تر بود
هراس من ــ باری ــ
همه از مردن در سرزمینی است
که مزد گورکن
از آزادی آدمی
افزونتر باشد
جستن
یافتن
و آنگاه
به اختیار برگزیدن
و از خویشتن خویش
باروئی پی افکندن …
اگر مرگ را از این همه ارزشی بیشتر باشد
حاشا حاشا که هرگز از مرگ هراسیده باشم»
در مستندی که از آن نام بردم و به همین نوشتار پیوست کردهام، بزرگان ادبیات و هنر ایران دربارۀ شاملو نظر دادهاند و من هم به ذکر برخی از آن نظرها بسنده میکنم و تنها میتوانم از این گفتههای بزرگان به این جمعبندی برسم که شاملو چونان ققنوسی از زبان پارسی بال گشوده است.
نظر برخی بزرگان دربارۀ شاملو
▪️محمدعلی سپانلو: شاملو شعر نو را به کرسی نشاند و موفقیتش باعث شد شعر جدید جنبۀ مردمی و عمومی پیدا کند.
▪️بهرام بیضایی: شاملو را به خاطر کاری که در زبان کرده، میستایم. شاملو یکی تأثیرگذارترین اشخاص در تغییر زبان و ایجاد زبان جدید بود.
▪️محمد حقوقی: اخوان هم بارها گفته بود یواشکی شعر بیوزن سرودم و دیدم نمیتوانم؛ انگار که این کار فقط کار شاملوست، کسی جز او از عهدهاش برنمیآید... از دیوان حافظ در قرن هشتم، هیچ کتابی دیگر به اندازۀ «هوای تازه»ی شاملو تأثیرگذار نبود.
▪️سیمین بهبانی: شاملو پس از نیما پرچمدار شعر نو در ایران است.
▪️ایران دَرودی: احمد شاملو شاعری است که با واژه نقاشی میکند.
▪️ضیا موحد: با انتشار کتاب «هوای تازه»ی شاملو از لحاظ شعر و از لحاظ تازگی و امکاناتی که برای شاعران ایجاد میکند، مهمترین حادثهای است که پس از دیوان حافظ اتفاق افتاده. معتقدم بعد از حافظ، مهمترین شاعری که داشتیم شاملو بود.
▪️اسماعیل نوریعلاء: شاملو به راحتی شانه به شانۀ بزرگترین شاعران معاصر جهان میساید.
در این مستند، بزرگان دیگری نیز سخن گفتهاند؛ از محمد قاضی و محمود دولتآبادی تا ناصر تقوایی و جواد مجابی و پوران سلطانی. بهمن مقصودلو، نویسنده، کارگردان و پژوهشگر ایرانی، چندین مستند ارزشمند دربارۀ بزرگان ایران ساخته است که این مستند یکی از آنهاست. دعوت میکنم در پیوستِ این نوشتار این مستند را ببینید.
مهدی تدینی
@tarikhandishi
اینستاگرام:
https://instagram.com/mehditadayoni
#مستند،
مستندی دربارۀ احمد شاملو، در زادروز او.
احمد شاملو میگوید: «هدف شعر تغییر بنیادی جهان است و درست به همین دلیل است که هر حکومتی به خود حق میدهد شاعر را عنصری ناباب و خطرناک تلقی کند.»
در مستندی که بهمن مقصودلو با عنوان «احمد شاملو: بزرگ شاعر آزادی» (1999) ساخته است، وقتی از عباس کیارستمی میپرسند نظرش را دربارۀ شاملو بگوید، پاسخ جالبی میدهد؛ او میگوید: «شاملو هیچگاه در مورد نیما که استادش بود نظر نمیداد زیرا این را اهانت به مقام استادش میدانست؛ من هم در مورد شاملو نظری نمیتوانم بدهم زیرا این اسائۀ ادب به مقام اوست و به جای آن شعری از شاملو میخوانم» (نقل به مضمون).
کیارستمی این شعر را میخواند:
«هرگز از مرگ نهراسیدهام
اگر چه دستانش از ابتذال
شکننده تر بود
هراس من ــ باری ــ
همه از مردن در سرزمینی است
که مزد گورکن
از آزادی آدمی
افزونتر باشد
جستن
یافتن
و آنگاه
به اختیار برگزیدن
و از خویشتن خویش
باروئی پی افکندن …
اگر مرگ را از این همه ارزشی بیشتر باشد
حاشا حاشا که هرگز از مرگ هراسیده باشم»
در مستندی که از آن نام بردم و به همین نوشتار پیوست کردهام، بزرگان ادبیات و هنر ایران دربارۀ شاملو نظر دادهاند و من هم به ذکر برخی از آن نظرها بسنده میکنم و تنها میتوانم از این گفتههای بزرگان به این جمعبندی برسم که شاملو چونان ققنوسی از زبان پارسی بال گشوده است.
نظر برخی بزرگان دربارۀ شاملو
▪️محمدعلی سپانلو: شاملو شعر نو را به کرسی نشاند و موفقیتش باعث شد شعر جدید جنبۀ مردمی و عمومی پیدا کند.
▪️بهرام بیضایی: شاملو را به خاطر کاری که در زبان کرده، میستایم. شاملو یکی تأثیرگذارترین اشخاص در تغییر زبان و ایجاد زبان جدید بود.
▪️محمد حقوقی: اخوان هم بارها گفته بود یواشکی شعر بیوزن سرودم و دیدم نمیتوانم؛ انگار که این کار فقط کار شاملوست، کسی جز او از عهدهاش برنمیآید... از دیوان حافظ در قرن هشتم، هیچ کتابی دیگر به اندازۀ «هوای تازه»ی شاملو تأثیرگذار نبود.
▪️سیمین بهبانی: شاملو پس از نیما پرچمدار شعر نو در ایران است.
▪️ایران دَرودی: احمد شاملو شاعری است که با واژه نقاشی میکند.
▪️ضیا موحد: با انتشار کتاب «هوای تازه»ی شاملو از لحاظ شعر و از لحاظ تازگی و امکاناتی که برای شاعران ایجاد میکند، مهمترین حادثهای است که پس از دیوان حافظ اتفاق افتاده. معتقدم بعد از حافظ، مهمترین شاعری که داشتیم شاملو بود.
▪️اسماعیل نوریعلاء: شاملو به راحتی شانه به شانۀ بزرگترین شاعران معاصر جهان میساید.
در این مستند، بزرگان دیگری نیز سخن گفتهاند؛ از محمد قاضی و محمود دولتآبادی تا ناصر تقوایی و جواد مجابی و پوران سلطانی. بهمن مقصودلو، نویسنده، کارگردان و پژوهشگر ایرانی، چندین مستند ارزشمند دربارۀ بزرگان ایران ساخته است که این مستند یکی از آنهاست. دعوت میکنم در پیوستِ این نوشتار این مستند را ببینید.
مهدی تدینی
@tarikhandishi
اینستاگرام:
https://instagram.com/mehditadayoni
#مستند،