Psixologik fenomenlar
Hayotimizda turli xil hodisalar sodir bo'ladi. Ba'zida bizga qiziq bo'lgan bu hodisalarni boshqalarga yetkazib berishga qiynalamiz, "Senda ham shunday bo'lganmi?" deymizda, ta'riflab berolmaymiz. Men esa sizlarga eng qiziq bo'lgan hodisalarning nomlarini topib keldim. Endi bemalol nomlari bilan ta'riflashingiz mumkin.
Nelson Mandela effekti
Ushbu psixologik hodisa "soxta kollektiv xotira" deb ham ataladi. Ko'p odamlar qandaydir voqea sodir bo'lganiga ishonishadi, lekin aslida bu sodir bo'lmagan bo'lib chiqadi. Mandela deb atalashiga sabab ko'pchilik odamlar bu siyosatchini qamoqxonada ekanligida vafot etganligiga ishonishgan, aslida esa u 2013-yilda vafot etgan.
Yorug'lik effekti
Tasavvur qiling: siz ko'chada qoqilib ketdingiz yoki kiyimingizda dog' bor. Sizga hamma qarayotganga o'xshaydi, go'yo siz yorug'lik nurining yorqin nuri bilan yoritilgan va atrofingizdagilarning e'tibori to'liq faqat sizga qaratilgan. Aslida unday emas. Shuning uchun yuragingizga kaftingizga qo'yib "Hammasi yaxshi" deb yo'lda davom eting!
Platsebo effekti
Effektning markazida taklifning kuchli kuchi yotadi. Platsebo - bu shifobaxsh xususiyatlarga ega bo'lmagan qo'g'irchoq dori bo'lib, bemorga uning muammosi uchun samarali vosita sifatida taklif etiladi. Natijada, odam natijani kutadi va bir muncha vaqt o'tgach, u haqiqatan ham o'zini yaxshi his qiladi. Bizda buning alternativi sifatida BAD (BFQ) effekti deb atash mumkin.
Tomoshabin effekti
Odam aslida yolg'iz qolganda ham, boshqa odamlarning oldida ham o'ziga tanish bo'lgan bir xil ishni qiladi. Lekin uning yonida kimdir bo'lsa, bu ishni bajarish ehtimoli kamroq bo'ladi. Ya'ni sizga kimdur bezrayib qarab tursa doimiy qiladigan ishingizni odatdagidek qila olmaysiz yoki natijasi siz kutgandek bo'lmaydi.
Pigmalion effekti yoki Rosentalya effekti
Bu psixologik fenomen o'zini o'zi amalga oshiradigan bashoratlar toifasiga kiradi. Ba'zi sotsiologlar buni o'z-o'zini gipnoz deb ta'riflaydilar: Insonning umidlari uning harakatlariga ta'sir qiladi. Bunday o'z-o'zini dasturlash ham muvaffaqiyat, ham muvaffaqiyatsizlik uchun ishlaydi: muvaffaqiyatsizlikni kutish, albatta, unga olib keladi. Auditoriyam hech bo'lmaganda 10k gacha ko'tarilsa, men ham shu effekt ta'siriga tushgan hisoblanaman.
Kuzatuvchi effekti
Jinoyat yoki baxtsiz hodisa sodir bo'lgan joyda qanchalik ko'p odam bo'lsa, ulardan birortasi jabrlanganlarga munosabat bildirishi va yordam berishi ehtimoli shunchalik kam bo'ladi. Har bir guvohning fikricha, u emas, balki boshqasi yordam berishi kerak.
Oreola effekti
Biror kishining umumiy taassurotlari uning muayyan holatlarda baholanishiga ta'sir qiladi. Insonni yaxshi deb o‘ylab, uni ham aqlli va jozibali deb o‘ylaymiz. Yoki aksincha: jozibali odam bizga yaxshi va aqlli ko'rinadi. Biz umumiy fikrni o'ziga xos fazilatlarga qaratamiz, bu aslida noto'g'ri. Misol uchun: qizlarning chiroyli bo'lishi qolgan barcha hususiyatga egaligini bildirmaydi.
Veblen effekti
Odamlar ijtimoiy mavqeini ta'kidlash uchun tovarlarni yuqori narxda sotib olishga moyil. Ko'pchilik uchun Onix avtomobilini ongli ravishda tanlash mantiqsiz bo'lib tuyuldi, sotib olganlar esa shunchaki aynan qimmat narxda sotib olgani bilan g'urulanishadi. Nimagadir bu effekt bizda yaxshi ishlaydi, GM narxlarini ko'tarishi mavsumida avtomobillariga talab ham oshadi.
Tuyaqush effekti
Hayotimizda biron bir yomon narsa yuz bersa, biz tafsilotlarni bilishni xohlamaymiz. Majoziy qilib aytganda, biz boshimizni qumga yashiramiz va muammoni chuqur o'rganmaslikka harakat qilamiz. Garchi tuyaqushlar, siz bilganingizdek, hali ham buni qilmaydi. Shuning uchun sizlar ham nimaga like bosmaganligingizni izohlarda qoldirib keting, bu men uchun muammo va men tafsilotlarini bilishni xohlayman.
Eng Sara faktlar ⬇️
@Best_Facts1
Hayotimizda turli xil hodisalar sodir bo'ladi. Ba'zida bizga qiziq bo'lgan bu hodisalarni boshqalarga yetkazib berishga qiynalamiz, "Senda ham shunday bo'lganmi?" deymizda, ta'riflab berolmaymiz. Men esa sizlarga eng qiziq bo'lgan hodisalarning nomlarini topib keldim. Endi bemalol nomlari bilan ta'riflashingiz mumkin.
Nelson Mandela effekti
Ushbu psixologik hodisa "soxta kollektiv xotira" deb ham ataladi. Ko'p odamlar qandaydir voqea sodir bo'lganiga ishonishadi, lekin aslida bu sodir bo'lmagan bo'lib chiqadi. Mandela deb atalashiga sabab ko'pchilik odamlar bu siyosatchini qamoqxonada ekanligida vafot etganligiga ishonishgan, aslida esa u 2013-yilda vafot etgan.
Yorug'lik effekti
Tasavvur qiling: siz ko'chada qoqilib ketdingiz yoki kiyimingizda dog' bor. Sizga hamma qarayotganga o'xshaydi, go'yo siz yorug'lik nurining yorqin nuri bilan yoritilgan va atrofingizdagilarning e'tibori to'liq faqat sizga qaratilgan. Aslida unday emas. Shuning uchun yuragingizga kaftingizga qo'yib "Hammasi yaxshi" deb yo'lda davom eting!
Platsebo effekti
Effektning markazida taklifning kuchli kuchi yotadi. Platsebo - bu shifobaxsh xususiyatlarga ega bo'lmagan qo'g'irchoq dori bo'lib, bemorga uning muammosi uchun samarali vosita sifatida taklif etiladi. Natijada, odam natijani kutadi va bir muncha vaqt o'tgach, u haqiqatan ham o'zini yaxshi his qiladi. Bizda buning alternativi sifatida BAD (BFQ) effekti deb atash mumkin.
Tomoshabin effekti
Odam aslida yolg'iz qolganda ham, boshqa odamlarning oldida ham o'ziga tanish bo'lgan bir xil ishni qiladi. Lekin uning yonida kimdir bo'lsa, bu ishni bajarish ehtimoli kamroq bo'ladi. Ya'ni sizga kimdur bezrayib qarab tursa doimiy qiladigan ishingizni odatdagidek qila olmaysiz yoki natijasi siz kutgandek bo'lmaydi.
Pigmalion effekti yoki Rosentalya effekti
Bu psixologik fenomen o'zini o'zi amalga oshiradigan bashoratlar toifasiga kiradi. Ba'zi sotsiologlar buni o'z-o'zini gipnoz deb ta'riflaydilar: Insonning umidlari uning harakatlariga ta'sir qiladi. Bunday o'z-o'zini dasturlash ham muvaffaqiyat, ham muvaffaqiyatsizlik uchun ishlaydi: muvaffaqiyatsizlikni kutish, albatta, unga olib keladi. Auditoriyam hech bo'lmaganda 10k gacha ko'tarilsa, men ham shu effekt ta'siriga tushgan hisoblanaman.
Kuzatuvchi effekti
Jinoyat yoki baxtsiz hodisa sodir bo'lgan joyda qanchalik ko'p odam bo'lsa, ulardan birortasi jabrlanganlarga munosabat bildirishi va yordam berishi ehtimoli shunchalik kam bo'ladi. Har bir guvohning fikricha, u emas, balki boshqasi yordam berishi kerak.
Oreola effekti
Biror kishining umumiy taassurotlari uning muayyan holatlarda baholanishiga ta'sir qiladi. Insonni yaxshi deb o‘ylab, uni ham aqlli va jozibali deb o‘ylaymiz. Yoki aksincha: jozibali odam bizga yaxshi va aqlli ko'rinadi. Biz umumiy fikrni o'ziga xos fazilatlarga qaratamiz, bu aslida noto'g'ri. Misol uchun: qizlarning chiroyli bo'lishi qolgan barcha hususiyatga egaligini bildirmaydi.
Veblen effekti
Odamlar ijtimoiy mavqeini ta'kidlash uchun tovarlarni yuqori narxda sotib olishga moyil. Ko'pchilik uchun Onix avtomobilini ongli ravishda tanlash mantiqsiz bo'lib tuyuldi, sotib olganlar esa shunchaki aynan qimmat narxda sotib olgani bilan g'urulanishadi. Nimagadir bu effekt bizda yaxshi ishlaydi, GM narxlarini ko'tarishi mavsumida avtomobillariga talab ham oshadi.
Tuyaqush effekti
Hayotimizda biron bir yomon narsa yuz bersa, biz tafsilotlarni bilishni xohlamaymiz. Majoziy qilib aytganda, biz boshimizni qumga yashiramiz va muammoni chuqur o'rganmaslikka harakat qilamiz. Garchi tuyaqushlar, siz bilganingizdek, hali ham buni qilmaydi. Shuning uchun sizlar ham nimaga like bosmaganligingizni izohlarda qoldirib keting, bu men uchun muammo va men tafsilotlarini bilishni xohlayman.
Eng Sara faktlar ⬇️
@Best_Facts1