دربارهی امپریالیسمنقد اقتصاد سیاسی از همان نخستین گامهای خود با مسئلهی تحولات ناگزیر شیوهی تولید سرمایهداری و شکلهای گوناگون آن دست و پنجه نرم میکرد و میکند. چیستی سرمایه، تضادهای ناگزیر حرکت و دگردیسیهای آن آماج واکاوی متفکران مارکسیست و غیرمارکسیست بودهاست. روند تغییرات سرمایهداری به ویژه پس از انتشار سه جلد کتاب سرمایه چشمگیر و شتابان بود. نخستین آثار انتقادی که قبل از جنگ جهانی اول نوشته شده شامل کتابهای زیر است:
🔹
امپریالیسم: جی. ای هابسون (۱۹۰۲)
🔹
سرمایهی مالی: رودلف هیلفردینگ (۱۹۰۹)
🔹
انباشت سرمایه: رزا لوکزامبورگ (۱۹۱۲)
🔹
امپریالیسم و اقتصاد جهانی: نیکلای بوخارین (۱۹۱۵)
🔹
امپریالیسم - بالاترین مرحلهي سرمایهداری: ولادیمیر ایلیچ لنین (۱۹۱۶)
پس از جنگ جهانی دوم پل سوییزی با کتاب
سرمایهداری انحصاری، امانوئل والرشتاین با کتاب
نظریهی نظامهای جهانی، سمیر امین با کتاب
سرمایهداری جهانی و هری مگداف با کتاب ا
قتصاد سیاسی امپریالیسم و دهها متفکر دیگر این رشته بررسی را ادامه دادند.
بعد از فروپاشی «سوسیالیسم واقعا موجود» و اردوگاه شوروی این بررسیها در شوک ناشی از این فروپاشی و حملهی جناح راست نئولیبرالی به محاق رفتند. از سال ۲۰۰۰ به ویژه با حملهی آمریکا به عراق و جنگ سوریه این مبحث که تقریبا به فراموشی سپرده شده بود، دوباره با انتشار کتابها و مقالات گسترده به عنوان یکی از مهمترین موضوعات زمانه ما نمایان شد. ۵ کتاب شاخص این دوران عبارتند از :
🔺
امپراتوری: مایکل هارت و تونی نگری (۲۰۰۱)
🔺
امپراتوری سرمایه: الن میکسینز وود (۲۰۰۳)
🔺ا
مپریالیسم جدید: دیوید هاروی (۲۰۰۳)
🔺
آدام اسمیت در پکن: جووانی آریگی (۲۰۰۷)
🔺
ساختن سرمایهداری جهانگیر: لئو پانیچ و سام گیندین (۲۰۱۲)
مجموعه مقالههای زیر را من و دوستانم طی دو سال اخیر در سایت نقد در ارتباط با این کتابها ترجمه کردیم. ویژگی این مقالهها اولا این است که به جای تمجید و تحسین صرف این کتابها شاهد نقد و بررسیهایی هستیم که اطلاعات ذیقیمتی دربارهی آنها در اختیارمان میگذارد؛ ثانیا این نقدها را متفکران برجستهای بر هم و دربارهی آثار یکدیگر نوشتهاند و ما به نوعی آداب نقد را هم میآموزیم و ثالثا شمایی بسیار دقیق از وضعیت کنونی دنیای معاصر خود به دست میآوریم.
از دوستان کتابخانهی گرایش مارکسی که زحمت تهیهی این مجموعه را به شکل حاضر کشیدند بسیار ممنونم:
لینک کتاب اول:
http://surl.li/lsfwbiلینک کتاب دوم:
http://surl.li/xxcgbaلینک کتاب سوم:
http://surl.li/ydtpqnلینک کتاب چهارم:
http://surl.li/vcdujx