آیه های باران

🍉🍃🍉
گیسو گشاده کن
پریشان به شانه ات بریز
این خرمنِ سیاه
طعنه می زند به بلندای یلدا

لب بگشای
ای سرخیِ بی کران
پریده رنگ ز رُخ سارِ هر انار

فال گیرم به حافظ و تار به دست
و دف زنان
گویم تا تو هستی
هر شبم، یلداست

✍ عارف اخوان
🆔 @ayehayebarani

🍉🍃🍉

دل ها انار شد، بِتِکان موی و شانه را
باغِ انارِ پر تَرَکِ دانه دانه را

امشب انارِ خون، دلِ من می شود بیار
لب ها، دو قاچ، دو بُرش، هندوانه را

فالی به شعرِ حافظِ چشمانِ خود بزن
با آن ببر به گوشه ی مِی خانه، خانه را

یلدای من! فدای گُلِ رویت آسمان
خورشید، روی توست، رها کن بهانه را

خورشید می شود متولّد، بزن کنار
موی بلندِ ریخته بر روی و شانه را

آن گاه پشتِ بام بیا با من از حَرَم
بشنو صدای دلکشِ نقّاره خانه را

✍ غلامعباس‌سعیدی
🆔 @ayehayebarani

🍉 یلدا

چنان‌که اغلب فرهنگ‌ها آورده‌اند مأخوذ از سُریانی به معنیِ «میلاد» است؛ و چون شبِ یلدا را با میلادِ مسیح تطبیق می‌کرده‌اند، از این رو، به این نام خوانده شده است.

در واقع، يلدا با نوئل (Noel) اروپایی، که در ۲۵ دسامبر تثبیت شده، معادل است. بنابراین، نوئلِ اروپایی، همان شبِ یلدا یا شبِ چِله ی ایرانی است.

مراسمِ تولدِ میترا به‌عنوان يک روزِ مقدّس با آیین مِهری به اروپا رفت. تا آن زمان جشنِ تولّد و تَعميدِ مسیح روز ششم ژانویه گرفته می‌شد. پس از آن‌که مسیحیت نفوذ یافت و بسیاری از آداب و رسومِ مهری در آن جذب شد، میلادِ مهر -که به اعتقاد مهرپرستان نجات‌دهنده ی بشریت در آخِرالزَّمان خواهد بود- به مسیح منتسَب گشت و با گسترش مسیحیت در شرق، مجدّدن به ایران بازگشت و شبِ یلدا نامیده شد.

یلدا، طولانی‌ترین شب‌های سال و آغازِ انقلاب زمستانی است، که پس از آن آفتاب از بُرجِ قوس به بُرجِ جَدی تحویل می‌شود و روزها اندک اندک بلندتر می‌گردد.

کرمانی‌ها معتقد بودند که قارون به شکلِ هیزم‌شکنی شب به در خانه‌ها می‌آید و هیزم به آن‌ها می‌دهد، که این هیزم‌ها به شمشِ طلا تبدیل می‌شود. بنابراین تا صبح بیدار می‌مانند.
این مراسم، یادآورِ بابانوئل در کریسمس است و می‌رساند که یلدای ایرانی و کریسمس، از يک مایه سرچشمه گرفته است.

در ادبیات فارسی، شُعَرا زلفِ یار و هم چنین روزِ هجران را از حیثِ سیاهی و درازی به شبِ یلدا تشبیه کرده‌اند و از اشعار برخی، مانند بیتِ زیر از سنایی نیز رابطه بین مسیح و یلدا ادراک می‌شود:

به صاحب‌دولتی پیوند
اگر نامی همی‌جویی
که از يک چاکری عیسا
چنان معروف شد، یلدا


📚 به تلخیص از" فرهنگِ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی،
ص ۴۶۵
✍ دکتر محمدجعفر یاحقّی


🆔 @ayehayebarani