Султон Жалолиддин Мангуберди ҳақида фильм ва сериал суратга олиш ишлари бошланганини биламиз. Кўпчилик сценарийлар ёзишда иштирок этганим-этмаганимга қизиқишади. Учрашувларга борсам шу ҳақда сўрашади. Norbek Niyozov ака билан суҳбатимиз ҳам эълон қилинган (https://uzanalytics.com/kitob/3568/).
Фильм ёки сериаллар сценарийларини ёзишда иштирок этмаганман. Романимга ҳам қизиқиш бўлмаган. Бу мавзуда киносценарийлар танлови эълон қилинган бўлганида, балки, омадимни синаб кўрган бўлардим. Бу танловлар қандай бўлган, кимлар иштирок этган, бунисидан хабарим йўқ.
28 сентябрда Тошкентда "Жалолиддин Мангуберди: ҳаёти ва уни фильмларда бадиий гавдалантириш масалалари" мавзуида халқаро конференция ўтказилди. Унда Туркия, Озарбайжон, Эрон ва Ўзбекистондан олимлар, ижодкорлар ва кино олами вакиллари иштирок этишди. Конференцияда Меҳмет Бўздағга мени Жалолиддин Мангуберди ҳақида китоб ёзган ёзувчи деб таништиришгандан сўнг у дарҳол ёнимга келиб, ёнимда романим бор-йўқлигини сўради. Сумкамдан битта китобни олиб бердим. "Тўғриси, Жалолиддин ҳақида ўзбекларнинг романи борлигини билмаган эдим. Туркчага таржима қилдириб ўқиб чиқаман. Сиз билан, албатта, боғланаман, хожам" деди. Телефон номеримни, ижтимоий тармоқлардаги манзилимни олишди, яна бир тармоқдан профил очишимни, шу орқали алоқа қилиш осон бўлишини айтишди.
Романимни ўқиганлар билишади - унинг биринчи китоби нашр бўлган. Иккинчиси ёзилмоқда.
Ишончим комил, агар Жалолиддин ва унинг тарихи зўр сценарийга жой бўлса, дунё миқёсида киноасар бўлади. Фақат, манбалар синчиклаб ўрганилган бўлса бўлди. Жалолиддин Мангуберди биз дарсликларда ўқиб ўрганган шахс эмас, унданда юксак бир инсон. Ануштегинлар хонадони фожеаси елкасига қулаган, нафақат мўғуллар, балки халифа Носиридинулоҳ абул Аббос етовидаги мусулмон ҳукмдорларга қарши курашган султондир. Агар фильм сценарийси зўр ёзилган бўлса Оскар мукофотига даъвогар фильмлар узун рўйхатига кира оладиган (қирғиз режиссёри Содиқ Шер Ниёзнинг "Қурбонжон додхоҳ" фильми каби) киноасар бўлишига шубҳа қилмайман. Сабаби, бош қаҳрамон - Жалолиддин шахсияти дунё тарихида такрорланмайдиган феномен, унинг даври эса, ўзига хос тарих силсиласи. Фильм шундай ишланиши керакки, ундан кейин бошқа бу мавзуда фильм олиниши ҳақида гап-сўз бўлмаслиги лозим, худди "Титаник" фильмидек.
Голливуддагилар ҳали Султон Жалолиддин каби қаҳрамонларимизни билишмайди. Майли, улар билишсин - фильмдан кейин. Ва шундай бўлсинки, голливуддагилар ҳам қоқилган михни кўчиришга жазм қила олишмасин.
Фильм ёки сериаллар сценарийларини ёзишда иштирок этмаганман. Романимга ҳам қизиқиш бўлмаган. Бу мавзуда киносценарийлар танлови эълон қилинган бўлганида, балки, омадимни синаб кўрган бўлардим. Бу танловлар қандай бўлган, кимлар иштирок этган, бунисидан хабарим йўқ.
28 сентябрда Тошкентда "Жалолиддин Мангуберди: ҳаёти ва уни фильмларда бадиий гавдалантириш масалалари" мавзуида халқаро конференция ўтказилди. Унда Туркия, Озарбайжон, Эрон ва Ўзбекистондан олимлар, ижодкорлар ва кино олами вакиллари иштирок этишди. Конференцияда Меҳмет Бўздағга мени Жалолиддин Мангуберди ҳақида китоб ёзган ёзувчи деб таништиришгандан сўнг у дарҳол ёнимга келиб, ёнимда романим бор-йўқлигини сўради. Сумкамдан битта китобни олиб бердим. "Тўғриси, Жалолиддин ҳақида ўзбекларнинг романи борлигини билмаган эдим. Туркчага таржима қилдириб ўқиб чиқаман. Сиз билан, албатта, боғланаман, хожам" деди. Телефон номеримни, ижтимоий тармоқлардаги манзилимни олишди, яна бир тармоқдан профил очишимни, шу орқали алоқа қилиш осон бўлишини айтишди.
Романимни ўқиганлар билишади - унинг биринчи китоби нашр бўлган. Иккинчиси ёзилмоқда.
Ишончим комил, агар Жалолиддин ва унинг тарихи зўр сценарийга жой бўлса, дунё миқёсида киноасар бўлади. Фақат, манбалар синчиклаб ўрганилган бўлса бўлди. Жалолиддин Мангуберди биз дарсликларда ўқиб ўрганган шахс эмас, унданда юксак бир инсон. Ануштегинлар хонадони фожеаси елкасига қулаган, нафақат мўғуллар, балки халифа Носиридинулоҳ абул Аббос етовидаги мусулмон ҳукмдорларга қарши курашган султондир. Агар фильм сценарийси зўр ёзилган бўлса Оскар мукофотига даъвогар фильмлар узун рўйхатига кира оладиган (қирғиз режиссёри Содиқ Шер Ниёзнинг "Қурбонжон додхоҳ" фильми каби) киноасар бўлишига шубҳа қилмайман. Сабаби, бош қаҳрамон - Жалолиддин шахсияти дунё тарихида такрорланмайдиган феномен, унинг даври эса, ўзига хос тарих силсиласи. Фильм шундай ишланиши керакки, ундан кейин бошқа бу мавзуда фильм олиниши ҳақида гап-сўз бўлмаслиги лозим, худди "Титаник" фильмидек.
Голливуддагилар ҳали Султон Жалолиддин каби қаҳрамонларимизни билишмайди. Майли, улар билишсин - фильмдан кейин. Ва шундай бўлсинки, голливуддагилар ҳам қоқилган михни кўчиришга жазм қила олишмасин.